Stephan Micus - Panagia

I Praise You, Unfading Rose

             created by John Baltos

Παναγία του κάλλους, Μακαρία Χελιδών
Λυπητερή και Λυπημένη
Ο γλυκασμός των Αγγέλων
Ακριβή, Κρατίστη και Καλή
Παναγία του πάθους και Παναγία της σαρκός
Ροδινή, Ωραία και μελαχρινή
Κυρά της Πέτρας και Πελεκητή
Αιματούσα, Αιματινή και Θρηνοδούσα
Δέσποινα, Δέσποινα Μακαρία

Αυτός ο ύμνος και πέντε ακόμα ποιητικά αριστουργήματα της ελληνικής βυζαντινής παράδοσης του 7^ου -ως επί το πλείστον- αιώνα, αποτέλεσαν τη βασική πηγή έμπνευσης για τον γερμανό πολυ-οργανίστα και συνθέτη Stephan Micus στη νέα του δισκογραφική δουλειά υπό τον τίτλο Παναγία (Panagia).

Η ελληνική θρησκευτική παράδοση είναι ένα γνώριμο πεδίο για τον Stephan Micus. Έχουν περάσει 20 σχεδόν χρόνια από τότε που εντυπωσιασμένος από την επίσκεψή του στο Άγιο Όρος αισθάνθηκε την ανάγκη να καταγράψει την εμπειρία του και τα συναισθήματά του δημιουργώντας μια ενότητα συνθέσεων υπό τον τίτλο Άθως (Athos).

Έκτοτε, ο Micus επισκέφτηκε το Άγιο Όρος οκτώ φορές προσδοκώντας να ανακαλύψει και να εμβαθύνει στις παραδόσεις της Ορθοδοξίας. Αν το Άθως ήταν μια αναφορά στο χώρο και την πνευματικότητα που υποβάλλει, σημειώνει ο ίδιος, η αναφορά στη Παναγία είναι κάτι ακόμα ευρύτερο. Η Παναγία, η μάνα του Χριστού, η Μαρία, δεν νοείται και δεν βιώνεται μόνο ως ένα πανίερο λατρευτικό πρόσωπο αλλά ως κάτι πολύ οικείο στον απλό άνθρωπο. Είναι η μάνα που μεγαλώνει ένα παιδί, η μάνα που πονά για τα μαρτύριά του, η τραγική μάνα που σπαράζει την ώρα του μεγάλου πένθους. Γίνεται μια καθημερινή, συνηθισμένη μάνα της ζωής, χωρίς να χάνει την ιερή της υπόσταση. Με αυτή την έννοια η Παναγία είναι ένα πανανθρώπινο σύμβολο. Και συνεχίζει: Όλοι οι Έλληνες που γνωρίζω, ανεξάρτητα από τις θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις τους, τρέφουν έναν ιδιαίτερο σεβασμό στο πρόσωπο της Παναγίας.

Αυτό αποδεικνύουν άλλωστε και τα τόσα προσωνύμια της Παναγίας που σύμφωνα με τους ερευνητές υπερβαίνουν τις 25.000.

Ο Stephan Micus είναι μελετητής του παγκόσμιου πολιτισμού μέσω της μουσικής έκφρασης. Από το 1977 ταξιδεύει και ανακαλύπτει τη μουσική των ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο. Μοναδικός αρχιτέκτονας του ήχου του, συνθέτει και ερμηνεύει ο ίδιος με βάση τις εμπειρίες και τις νέες ιδέες που φέρνει από τα ταξίδια του. ΗΠαναγία είναι η 20^η δισκογραφική του δουλειά. «Για μένα κάθε ηχογράφηση είναι μια περιπέτεια, ένα ταξίδι στο οποίο προσκαλώ τους ακροατές να μοιραστούμε μέσα από τη σκέψη και τα συναισθήματα μου… Είναι πράγματι παράδοξο ότι ερμηνεύω κείμενα μιας γλώσσας που δεν ομιλώ, όμως ακούω τη γλώσσα στην ηχητική της διάσταση και απολαμβάνω το λόγο για τη μουσικότητά του, θαυμάζοντας παράλληλα τον πλούτο και την αξία του». Άλλωστε παρά το γεγονός πως η μουσική του Micus έχει κοινά χαρακτηριστικά με τη βυζαντινή παράδοση όπως είναι η εσωτερικότητα και η λιτότητα των μέσων, πρόκειται για εξ’ ολοκλήρου νέες, πρωτογενείς συνθέσεις με τη χρήση οργάνων μέσω των οποίων ο καλλιτέχνης αρθρώνει έναν δικό του μουσικό λόγο.

Η επιλογή των οργάνων και των ηχοχρωμάτων που κάθε ένα προσφέρει ήταν ανέκαθεν μια καθοριστική επιλογή για τον Micus. «Το κάθε όργανο συνοδεύεται από μια ιστορία που παίζει ένα σημαντικό ρόλο στον τρόπο που συγκροτώ την ηχητική μου μνήμη. Συλλέγω όργανα από κάθε περιοχή του κόσμου που δεν είναι απλά παραδοσιακά όργανα μαζικής παραγωγής, αλλά όργανα που συνδέονται με τον τόπο και εμένα προσωπικά. Τα αλογο-κούδουνα του Zανσκάρ -που χρησιμοποιεί για πρώτη φορά εδώ- τα απέκτησα κατά τη διάρκεια μιας εβδομαδιαίας περιήγησής μου στα Ιμαλάια, στα 5.000 μέτρα, ενώ αντιμετωπίζαμε χιονοθύελλα. Ζήτησα από τον οδηγό μου να αγοράσω αυτά τα κουδουνάκια που ηχούσαν στ’ αυτιά μου επί μία εβδομάδα, γνωρίζοντας πως κανένα άλλοκουδούνι δεν θα ηχούσε το ίδιο, σημαίνοντας τόσα πολλά».

Ο μηχανισμός αυτής της πλούσιας προσωπικής ηχητικής μνήμηςενεργοποιείται κάθε φορά με έναν ιδιαίτερο τρόπο: «Την εποχή που ασχολήθηκα με το Άθως ήρθα σε επαφή με ένα μεσογειακό τοπίο αλλά και έναν πολιτισμό που έχουν διατηρηθεί ανέπαφα για πάνω από μια χιλιετία. Αυτόματα ήρθε στο μυαλό μου το φλάουτο του Πανός και ένιωσα πως τα ξύλινα πνευστά ήταν ο κατάλληλος ηχητικός κόσμος που απέδιδαν το βίωμα που ήθελα να περιγράψω μέσω της μουσικής».

Αντίστοιχα στην Παναγία ο Micus επιλέγει τα ηχοχρώματα των εγχόρδων που στέκονται αντιστικτικά απέναντι στον λόγο. Είναι όργανα από τη Βαυαρία, την Ινδία, το Πακιστάν και τη βορειοδυτική Κίνα καθώς και μια 14χορδη κιθάρα δικής του επινόησης. «Δεν προσπαθώ να αναπαράγω τη μουσική των λαών αλλά να δημιουργήσω κάτι νέο, που θα επικοινωνεί με τους ανθρώπους σε ένα παγκόσμιο επίπεδο. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μένα το γεγονός ότι τα όργανα από την Κίνα, το Πακιστάν και την Ινδία παρότι συναντώνται σε μία μικρή γεωγραφική περιοχή του πλανήτη εδώ, ακούγονται για πρώτη φορά μαζί συνοδεύοντας έξι ποιητικά ελληνικά κείμενα της βυζαντινής παράδοσης».

Στο άλμπουμ, οι έξι ύμνοι διαδέχονται 5 ορχηστρικά θέματα-σχόλια που αναφέρονται σε κάποιο συγκεκριμένο στίχο. Η δραματουργία του δίσκου ακολουθεί τους κανόνες μιας συμμετρίας που θα παρέπεμπε στην οικονομία μιας λειτουργίας, ή καλύτερα, μιας παγκόσμιας προσευχής.

ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ:
Ντιλρούμπα: Τοξωτό παραδοσιακό όργανο από την Ινδία με 4 μεταλικές και 24 συμπαθητικές χορδές. Σιτάρ από το Τσιτράλ: 5 χορδο έγχορδο από το δυτικό Πακιστάν.
Σετάρ από την Ουιγουρία: Έγχορδο της βορειοδυτικής Κίνας με μακρύ λαιμό (μπράτσο) μια μεταλική χορδή και 10 συμπαθητικές.

http://ecm.mikri-arktos.gr/disc/ecmpanagia/