Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/ μαθήτριες να:

- αξιοποιούν τη χριστιανική διδασκαλία για την υποδούλωση στο κακό στην προσέγγιση φαινομένων εξάρτησης,

- διατυπώνουν προτάσεις με θρησκευτικά κριτήρια για την αντιμετώπιση σύγχρονων φαινομένων δουλείας.

Βιώνοντας:

Σύγχρονες μορφές εξάρτησης και δουλείας.

- «Ιδεοθύελλα» με τη λέξη δουλεία/εξάρτηση. Ακολουθεί προβολή βίντεο ή φωτογραφιών με θέματα περί σύγχρονης δουλείας (trafficking, ναρκωτικά, Η/Υ, διαδίκτυο, έξεις, αλκοολισμός, συμμορίες, σέκτες κ.ά.).

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ : ΤΟ ΚΑΚΟ ΣΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΟΣΜΟ

ΚΛΙΚ πάνω στην εικόνα

Ο αλκοολικός γονιός μέσα από τα μάτια ενός παιδιού

Αλκοολισμός

Ναρκωτικά; Όχι και δεν ευχαριστώ....

ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΖΑΛΗ

- Εναλλακτικά:

«Ανάγνωση φωναχτά»: αποσπάσματα από μαρτυρίες ανθρώπων που βίωσαν μορφές εξάρτησης. Χάρτης εννοιών με θέμα διάφορες μορφές εξάρτησης /υποδούλωσης.

Ο Ήχος της χειροπέδας

Νοηματοδοτώντας:

Αφοσίωση και υποδούλωση στον Χριστιανισμό.

- «Σκέψου, Γράψε, συζήτησε, Μοιράσου (TWPS»: Οι μαθητές/μαθήτριες νοηματοδοτούν τον όρο «δούλος του Θεού» με τη βοήθεια αγιογραφικών αναφορών στην Παλαιά και Καινή Διαθήκη και στα μυστήρια της Εκκλησίας (πχ, Ιω. 15, 14-15, Τιτ. 1,1, Γαλ.1,10 κλπ, «Βαπτίζεται ο δούλος του Θεού…, μεταλαμβάνει…νυμφεύεται …», κ.ά) και θεολογικών κειμένων (βλ. σχολικό βιβλίο Θρησκευτικών Γ΄Λυκείου «Χριστιανική Ηθική»)

«Η Εκκλησία συχνά αποκαλεί τον πιστό άνθρωπο “δούλο Θεού” (π.χ. “βαπτίζεται ο δούλος τον Θεού ...”, ”νυμφεύεται ο δούλος του Θεού...”). Αυτό δεν πρέπει να προκαλεί σύγχυση. Η Εκκλησία διαμόρφωσε τα σχετικά κείμενά της σε μια εποχή όπου υπήρχε ο θεσμός της δουλείας. Με την έκφραση αυτή η Εκκλησία δεν αποδεχόταν τη δουλεία, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Δήλωνε κάτι ανατρεπτικό: ότι ο άνθρωπος πρέπει να είναι ελεύθερος από κάθε δουλεία σε ανθρώπους ή σε καταστάσεις.

Απέναντι, λοιπόν, σε όλους τους επίδοξους αφέντες και τυράννους που επιθυμούν να τον σκλαβώσουν, ο Χριστιανός δηλώνει ότι δε δέχεται να δουλωθεί από κανέναν, αφού ο ίδιος είναι ήδη δουλωμένος σε έναν Κύριο, αλλά και κανένας δεν έχει δικαίωμα να υποδουλώνει αυτόν που ελεύθερα επιλέγει να είναι “δούλος” του Θεού. Μόνο που ο Κύριος αυτός είναι παράξενος. Έγινε δούλος και θυσιάστηκε για να κάνει το “δούλο” του παιδί του και ελεύθερο. Με δυο λόγια, δούλος Θεού σημαίνει γιος του Θεού, άρα ελεύθερος από κάθε εξαναγκασμό και σκλαβιά. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Απ. Παύλου, ο οποίος επανειλημμένα αποκαλεί τον εαυτό του “δούλο” του Θεού και βιώνει αυτήν την πραγματικότητα ως κατεξοχήν πράξη ελευθερίας».

Παπαθανασίου, Α., Μπέγζος, Μ., Βιβλίο Θρησκευτικών Γ΄ Λυκείου (2014): Θέματα Χριστιανικής Ηθικής, σελ. 38-39.

- Εναλλακτικά: «Διδακτικός διάλογος». «Η αληθινή ελευθερία από κάθε δουλεία και η εν Χριστώ δουλεία», για την κατανόηση του όρου «Δούλος Κυρίου»

Αναλύοντας:

Σχέσεις εξάρτησης, σχέσεις ελευθερίας στον Χριστιανισμό και σε άλλες θρησκευτικές αντιλήψεις.

- « Έντεχνος Συλλογισμός (Artful Thinking)-Βλέπω, ισχυρίζομαι, αναρωτιέμαι»: Προβάλλεται εικόνα (π.χ. π. Σταμάτη Σκλήρη "Ο φυλακισμένος με την πορφύρα", 1996). Συζήτηση για το θέμα πάθη/απελευθέρωση με βοηθητικό θεολογικό κείμενο (π.χ. Νικοδήμου Αγιορείτη, Κάλλιστου Διοκλείας κλπ).

Αλληγορία της αυτοφυλάκισης στα πάθη μας. Τα κάγκελα είναι κομμένα,

παρ' όλ' αυτά ο φυλακισμένος δεν μπορεί να αποδράσει,
επειδή είναι δέσμιος μιας και μόνο αλυσίδας.
(π. Σταμάτη Σκλήρη. "Ο φυλακισμένος με την πορφύρα", 1996).

«Εξέτασε τις θεραπείες που πρέπει να χρησιμοποιήσεις γι’ αυτές τις κακές σου έξεις και συνήθειες. Από τις θεραπείες αυτές η πρώτη είναι το να θέλεις να διορθωθείς όχι αμφιβάλλοντας, αλλά αποφασιστικά. Διότι οι σωματικές ασθένειες μπορούν να θεραπευθούν και χωρίς την θέλησή μας, οι ασθένειες όμως της ψυχής χωρίς να το θέλουμε, δεν είναι δυνατό να θεραπευθούν. Διότι και γι’ αυτές χρειάζεται μία αποφασιστική θέληση του ασθενή, για να ιατρευθεί και να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τα όργανα εκείνα, τα οποία είναι κατάλληλα για τη θεραπεία».

Νικοδήμου Αγιορείτου (2008). Πνευματικά Γυμνάσματα. Νέα Σκήτη, Άγιον Όρος: Συνοδία Σπυρίδωνος Ιερομονάχου, σελ. 433.

«…Λέγοντας πάθη εννοούμε οποιαδήποτε άλογη επιθυμία που κατακτά βίαια την ψυχή· τον θυμό, τη ζήλεια, τη λαιμαργία, την επιθυμία για δύναμη, την υπερηφάνεια και τα υπόλοιπα. Πολλοί από τους Πατέρες θεωρούν τα πάθη σαν κάτι βασικά κακό, δηλαδή σαν εσωτερικές αρρώστιες, ξένες προς την αληθινή φύση του ανθρώπου. Μερικοί απ’ αυτούς όμως υιοθετούν μια πιο θετική άποψη, θεωρώντας τα πάθη δυναμικές ωθήσεις, βαλμένες μέσα στον άνθρωπο από το Θεό, και επομένως καλές στο βάθος τους, αν και προς το παρόν έχουν διαστραφεί από την αμαρτία. Πάνω σ’ αυτήν την πιο λεπτή άποψη, σκοπός μας δεν είναι να εξαλείψουμε τα πάθη, αλλά να αλλάξουμε κατεύθυνση στις ενέργειές τους. Η ανεξέλεγκτη οργή μπορεί να μετατραπεί σε δίκαιη αγανάκτηση, η γεμάτη κακεντρέχεια ζήλεια σε ζήλο για την αλήθεια, η σεξουαλική επιθυμία σε έρωτα αγνό μέσα στη ζέση του. Τα πάθη επομένως πρέπει να εξαγνισθούν κι όχι να σκοτωθούν· να παιδαγωγηθούν· κι όχι να ξεριζωθούν· να χρησιμοποιηθούν θετικά κι όχι αρνητικά. Στους εαυτούς μας και στους άλλους λέμε: όχι “καταπίεση” αλλά “μεταμόρφωση” […].

Ξέροντας ότι ο άνθρωπος δεν είναι άγγελος, αλλά μια ενότητα σώματος και ψυχής, η Ορθόδοξη Εκκλησία επιμένει στην πνευματική αξία της σωματικής νηστείας. Δεν νηστεύουμε γιατί είναι ακάθαρτο στην πράξη του φαγητού και του ποτού. Αντίθετα, η τροφή και το ποτό είναι δώρα του Θεού, στα οποία πρέπει να μετέχουμε με απόλαυση και ευγνωμοσύνη. Νηστεύουμε όχι γιατί περιφρονούμε τα θεϊκά δώρα του Θεού, αλλά για να αποκτήσουμε επίγνωση του ότι είναι πράγματι δώρο, ώστε να εξαγνίσουμε το “τρώγειν” και το “πίνειν”, και να τα καταστήσουμε όχι μια υποχώρηση στη λαιμαργία μας, αλλά ένα μυστήριο κι ένα μέσο επικοινωνίας με τον Δοτήρα. Αν κατανοηθεί έτσι, η ασκητική νηστεία δεν εναντιώνεται στο σώμα, αλλά στη σάρκα. Σκοπός της δεν είναι να εξασθενήσει το σώμα καταστροφικά, αλλά να το καταστήσει πνευματικά πιο δημιουργικό».

Καλλίστου Γουέαρ, επισκόπου Διοκλείας (⁷1982). Ο Ορθόδοξος Δρόμος, Αθήνα: Επτάλοφος, σελ. 133-134.

- Εναλλακτικά:

«Σκέψου, συζήτησε, μοιράσου: TPS»: 1. Ιωβηλαίο έτος (Λευ 25, 8-55). Ποια αντίληψη υπάρχει πίσω απ’ αυτή την εντολή; Ποιες δυνατότητες προσωπικές και κοινωνικές ανοίγονται; / Ιμπάντα = λατρεία + υποδούλωση στον Αλλάχ.

Εφαρμόζοντας:

Θεολογικά επιχειρήματα για την αντιμετώπιση σύγχρονων φαινομένων δουλείας.

- «Θέατρο φόρουμ»: Θέατρο ρόλων μιας σκηνής (με λόγια ή χωρίς λόγια) υποδούλωσης ή εξάρτησης (ναρκωτικά, υπολογιστές, συνήθειες, έξεις, αλκοολισμός, αυτοκαταστροφή), όπου σε δεύτερη φάση οι θεατές (μαθητές/μαθήτριες) επεμβαίνουν και δίνουν πιθανή λύση /εναλλακτική στάση στο πρόβλημα, με βάση τη θεολογική αντίληψη περί ελευθερίας. Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί η «τεχνική ανίχνευσης της σκέψης του ρόλου» .

- Εναλλακτικά:

«Μελέτη περίπτωσης»: «Μια σύγχρονη μορφή δουλείας: εξάρτηση και υποδούλωση στο Διαδίκτυο». Οι μαθητές συζητούν για το φαινόμενο. Εντοπίζουν αίτια και συνέπειες στην καθημερινότητά τους και προτείνουν τρόπους «θεραπείας» και απεξάρτησης, ως κατ΄εξοχήν πράξεις ελευθερίας συνδέοντάς τες με τη θεολογική αντίληψη περί ελευθερίας.

GLUED

Οι προσπάθειες μιας μητέρας να ξεκολλήσει από την οθόνη τον αποπροσανατολισμένο γιο της, και να τον επαναφέρει στις εικόνες της πραγματικότητας.

Internet Addiction