Ο νόμος της αγοράς (La Loi du Marche): ένα αριστούργημα για ανεργία, φτώχεια και αγορά εργασίας.
Το Loi du Marche είναι μία ταινία για την ανεργία και την φτώχεια και όλα όσα εκείνα φέρνουν. Ο Thierry είναι άνεργος τους τελευταίους είκοσι μήνες μετά τις απολύσεις που έκανε η εταιρία στην οποία δούλευε. Μετά από τόσους μήνες προσπάθειας να βρει δουλειά, συνεχίζει να περνά την μέρα του με προγράμματα που θα τον βοηθήσουν να βρει εργασία, με συνομιλίες με την τράπεζα για τα χρέη του, με συνεντεύξεις για δουλειά, συναντήσεις με τους παλιούς συναδέρφους του και προβληματισμό για το μέλλον το δικό του και της οικογένειάς του. Ο Thierry έχει έναν γιο που παρά τα πρόβλημα του, θέλει να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο και δουλεύει σκληρά γι’ αυτό, με τον πατέρα του να προσπαθεί να αποκτήσει τα χρήματα που θα χρειαστούν για την εκπαίδευση του.
Στο δεύτερο μέρος της ταινίας οThierry θα έχει βρει επιτέλους δουλειά. Πλέον θα μπορεί να πληρώσει τις υποχρεώσεις του και θα μπορέσει να πάρει δάνειο για τις σπουδές του γιου του. Όμως τα προβλήματά του θα είναι μεγαλύτερα καθώς η δουλειά σαν υπάλληλος ασφαλείας απαιτεί να παρακολουθεί τις κάμερες του πολυκαταστήματος και να υποβάλει τους πελάτες που κλέβουν σε μία ταπεινωτική ανάκριση και διαδικασία, μέχρι εκείνοι να πληρώσουν. Το ίδιο θα ισχύσει και με τους υπόλοιπους υπαλλήλους του καταστήματος, που είναι και αυτοί υπό παρακολούθηση για τυχόν λάθη ή παρατυπίες. Θα αντέξει ο πρωταγωνιστής μας να είναι ο “κακός αστυνομικός” των φτωχών για να έχει εκείνος δουλειά;
Μετά το περσινό Δύο μέρες, μία νύχτα των Dardenne με την Marion Cotillard φέτος στο διαγωνιστικό έχουμε το Loi du Marche, που είναι στο πρώτο του μέρος κάτι σαν η συνέχεια του Dardennικού δράματος. Η τραγική κατάσταση και οι άδικες απολύσεις σε μεγάλες εταιρίες δημιουργούν ανέργους που δύσκολα μπορούν να ξαναβρούν δουλειά σε μεγάλη ηλικία. Οι άνθρωποι αυτοί σαν τον πρωταγωνιστή μας, στην Γαλλία και πάρα πολλές άλλες χώρες αφιερώνουν αρκετό χρόνο της ζωής τους στα γραφεία εύρεσης εργασίας όπου κυρίως απασχολούνται στα γνωστά προγράμματα stage που τους προσφέρουν, χωρίς καμία εγγύηση ότι η εκπόνηση κάποιου τέτοιου προγράμματος θα τους δώσει τελικά μια πολυπόθητη θέση. Την ίδια ώρα οι υποχρεώσεις τους τρέχουν και τα προβλήματα αυξάνονται καθώς ο μέσος υπάλληλος έχει να αντιμετωπίσει απάνθρωπες συνεντεύξεις να τον σκανάρουν από πάνω μέχρι κάτω, χτίσιμο ψευτοπροσόντων που θα τον κάνουν να δείχνει ελκυστικός για τα προσληφθεί και μια απίστευτη υποκρισία και ψευτιά ακόμη και για τις πιο απλές και ανειδίκευτες θέσεις. Έχει να αντιμετωπίσει ακόμα τις τράπεζες που όχι μόνο δεν βοηθάνε, αλλά προσπαθούν να κερδίσουν ακόμη παραπάνω από τέτοιες καταστάσεις προωθώντας “προγράμματα”. Έχει στο τέλος να αντιμετωπίσει την αξιοπρέπεια του που πιάνει πάτο κάθε μέρα που περνά. Όλα αυτά θέλει να θίξει η ταινία στο πρώτο της μέρος και η αλήθεια είναι ότι τα καταφέρνει αρκετά καλά, χάρη σε ένα απλό και αληθινό σενάριο και στον πολύ καλό Vincent Lindon στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο Lindon (Welcome) συνεργάζεται για ακόμα μία φορά με τον ταινίες του Brizé μετά τα “Mademoiselle Chambon” και “Quelques heures de printemps”. Στους υπόλοιπους ρόλους βλέπουμε ηθοποιούς που είναι λίγο πολύ από άγνωστοι έως εντελώς ερασιτέχνες.
Στο δεύτερο μέρος της η ταινία ο πρωταγωνιστής μας πλέον έχει μια θέση και αισθάνεται χαρούμενος γι’ αυτήν. Πόσο όμως ο ακέραιος χαρακτήρας του θα αντέξει να είναι αυτός που θα στέλνει φτωχούς ανθρώπους με πολλά οικονομικά και οικογενειακά προβλήματα στην φυλακή;
Θα μπορούσε κάποιος να μιλήσει για ένα πολύ καλογραμμένο και αυτό που στα Αγγλικά θα λέγαμε “to the point” σενάριο που χωρίς να είναι καθόλου επιτηδευμένο, απλά παρουσιάζει μια κατάσταση όπως είναι. Όμως το Loi du Marche, είναι πρακτικά μια βαθιά πολιτική ταινία που αγγίζει τα όρια του ντοκιμαντέρ με τον υπερρεαλισμό και την αποστασιοποίηση που έχει από τον χαρακτήρα της. Είναι πολύ χαρακτηριστικό από την οικογένεια και τις άλλες πτυχές της ζωής του πρωταγωνιστή παίρνουμε μόνο μικρές ενδεικτικές γεύσεις. Αυτό ίσως γίνεται γιατί ο σκηνοθέτης δεν θέλει να συμπάσχει απλά με τον ήρωά του ο θεατής, θέλει ο θεατής να γίνει ο ήρωάς του και να ζήσει ο ίδιος τα προβλήματα που ζει ο ήρωας. Όχι τα οικογενειακά, ερωτικά ή προσωπικά, αλλά τα οικονομικά και ηθικά. Αυτό ακριβώς είναι που κάνει την ταινία λιγότερο συγκινητική και πιο ψυχρή από άλλες ταινίες του είδους. Είναι αυτό όμως που την κάνει και την πιο βαθιά πολιτική ταινία του Φεστιβάλ των Καννών με έναν όμορφο παλιομοδίτικο τρόπο που θυμίζει Κώστα Γαβρά.
Τέλος δεν μπορώ να κρατηθώ και να μην αναφέρω ότι ο ήρωας του “Loi du Marche” παραπονιέται και θεωρεί κατάντια του το ότι θα μείνει με μόνο 500 ευρώ επίδομα ανεργίας μετά από πάνω ένα χρόνο χωρίς δουλειά, την ίδια ώρα που στην χώρα μας, ο κατώτερος μισθός είναι λιγότερος. Πότε αλήθεια θα δούμε μια καλή Ελληνική ταινία για την ανεργία και τις επιπτώσεις της κρίσης στην κοινωνία μας; Δεν χρειαζόμαστε πολλούς πόρους για κάτι τέτοιο μόνο ταλέντο και διάθεση, που υπάρχουν μεν αλλά μάλλον όμως εξαντλούνται αλλού.
Ο υπέροχος Vincent Lindon κέρδισε το βραβείο ερμηνείας για την ταινία στο Φεστιβάλ των Καννών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου