Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Με αποσπάσματα από το βιβλίο της Πηνελόπης Δέλτα "Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ"

Ο Άγιος Πορφύριος και η Πολυκλινική Αθηνών

Mια συνοπτική εκδοχή από το ντοκυμαντέρ "Το καταφύγιο στην Ομόνοια" επικεντρωμένη στον Άγιο Πορφύριο.

Σενάριο/Σκηνοθεσία: Φένια Παπαδόδημα.

Περιγραφή: Η πλατεία Ομονοίας. Το κέντρο της Αθήνας και της εξαθλίωσης. Οι αδελφοί Αλιβιζάτοι ιδρύουν εκεί την Πολυκλινική Αθηνών το 1903. Το νοσοκομείο των φτωχών αλλά και της ιατρικής πρωτοπορίας. Εκεί υπηρέτησε ως ιερέας ο -σήμερα άγιος- ιερομόναχος Πορφύριος. Ανιδιοτελής προσφορά και σκληρή εκμετάλλευση. Μία προσωπική ματιά-μνήμη, στο πρόσωπο μιας Αθήνας, που αγωνίζεται ακόμα να υπάρξει.

Πηγή

Η μάσκα ταίριαξε καλά.

Α' ΛΥΚΕΙΟΥ: 1.5. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΣΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Η χειρότερη τάση μας ως ανθρώπινα όντα είναι να κρύβουμε τον εαυτό μας πολύ καλά. Κρύβουμε τον εαυτό μας πίσω από διπλώματα, θέσεις, τίτλους και ευχάριστα χαμόγελα.

Κρυβόμαστε από τους άλλους, αλλά το χειρότερο είναι ότι κρυβόμαστε από τον εαυτό μας.

Αυτή η συγκάλυψη πρέπει να σταματήσει αν θέλουμε να έχουμε ένα πραγματικό θεμέλιο στη ζωή.

Αν δεν μάθουμε την τεχνική της αυτο-αποκάλυψης, δεν θα μπορούμε ποτέ να προχωρήσουμε, διότι η ίδια η φύση του εγώ είναι να κρύβεται.

 Όσο συνεχίζουμε να κρυβόμαστε, δεν έχει σημασία τι βιβλία διαβάζουμε ή τι θέση έχουμε επιτύχει, δεν υπάρχει καμία πνευματική πρόοδος.

Η αλήθεια είναι ότι όλοι κρύβουν τον εαυτό του στις σχέσεις με τους άλλους.

 Εκτός αν ένα άτομο έχει ένα Δάσκαλο που είναι σε θέση να αφαιρέσει τα καλύμματα, ώστε να έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τι είναι κρυμμένο, ή να μάθει να το κάνει αυτό για τον εαυτό του, δεν υπάρχει τρόπος να αλλάξει. Όσο η απόκρυψη συνεχίζεται, δεν υπάρχει ελπίδα για μεταμόρφωση.

Δεν μπορεί κανείς να είναι ειλικρινής με τους άλλους, πριν ο ίδιος γίνει ειλικρινής με τον εαυτό του.

-Τορκόμ Σαραϊνταριάν

Active Member - Μάσκα (στίχοι)

Ξυπνάω με φωνές γιατί άρχισες χωρίς εμένα καρναβάλι
τι στολή να βάλω τι να φορέσαν άραγε όλοι οι άλλοι
λες να 'χουν χρώματα πολλά και φινετσάτα και τεράστια καπέλα
θέλω να 'μαι μοναδικός και αντί για μάσκα να φορέσω εσένα τρέλα.
Γιορτή γιατί Γιατί γιορτή να γίνουν άτρωτοι οι τρωτοί
Τρελές χαρές, βουβές φωνές βγάλε τη μάσκα σου και δες.

Μοιάζεις κακός πω πω μια μάσκα που τη βρήκες πες και εμένα
όσα φοράω κλεμμένα είναι και σκισμένα
πες μια κουβέντα να σ' ακούσω τρόμαξέ με
μέσα στα μάτια να με σκιάξεις κοίταξέ με.

Μα δε μπορείς κακό να γίνεις αλήθεια δε μπορείς
Για κοίτα εκείνον με τ' αγγέλου τα φτερά που όλο γελάει
κρύβει τα μάτια του και μοιάζει μια χαρά ενώ πονάει
και αν του φωνάξεις να γυρίσει να κοιτάξει
δε θα γουστάρει το παράδεισο, θ' αλλάξει.

Ένα καπέλο θα φορέσει γεμάτο με φτερά
και θ' αρχίσει να χορεύει με τους άλλους στην πυρά
κι αυτός που καίνε πόσο μου μοιάζει
και μονάχα που το σκέφτομαι αλήθεια με τρομάζει. 

Βρες μου μια μάσκα να φορέσω ότι να 'ναι να σωθώ
και μια στολή να μοιάζω σαύρα να συρθώ
ή καμιά φούστα καμιά τσάντα καμιά κάλτσα
να μοιάζω πόρνη που ξεχύθηκε στην πιάτσα.
Κάνε ότι να 'ναι να ξεφύγω απ' τη φωτιά άσε με λάσκα
έκανα λάθος που δε φόρεσα μια μάσκα.
Στο καρναβάλι ρε που πας
χωρίς μάσκα και στολή ρε να φοράς.

Κι αφού το διάλεξες, να πας
θα 'σαι μόνος μες στους μόνους θα πονάς.
Γι' αυτό λοιπόν φοράω την πρώτη μάσκα εκείνη που θα βρω
το πήρα απόφαση πως πρέπει να χωθώ μες στον χορό
κι αν τους φοβίσω και εγώ με τη σειρά μου
τότε θα 'ναι ταιριαστή επάνω μου η φορεσιά μου.
Κι αν τους κάνω να γελάσουν και ξεσκάσουν
μπορεί τη φάτσα μου για πάντα να ξεχάσουν
και να θυμούνται αυτή τη μάσκα τη γελοία που φοράω
και θα μπορέσω με τους άλλους άνετα να περπατάω.

Δε θα φοβάμαι και δε θα ντρέπομαι για μένα
θα 'ναι τριγύρω μου τα πάντα ευτυχισμένα
δε θα ζηλεύω αυτά που φόραγαν οι άλλοι
θα συνηθίσω εδώ κοντά σου καρναβάλι.
Τέλος καλό όλα καλά
η μάσκα ταίριαξε καλά.

Α' ΛΥΚΕΙΟΥ: 1.5. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΣΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

 ΤΟ ΚΟΥΙΖ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗ

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το πρόσωπο

[...] το πρόσωπο εμπεριέχει τη διάσταση της κοινωνίας, της εκστατικής σχέσης ως ελεύθερη αγάπη. Πέρα από οποιαδήποτε αποκλειστικότητα, το πρόσωπο ανοίγεται ως αγαπητική αυθυπέρβαση της ατομικότητας, το οποίο ενώνεται με άλλα πρόσωπα σε μια αδιάρρηκτη κοινωνία, δίχως να χάνει την ετερότητά του.

Μάλιστα, η ιδιάζουσα ταυτότητά του δεν είναι αυτόνομη, αλλά εκπηγάζει ακριβώς από αυτή τη σχέση και κοινωνία. Το πρόσωπο αντλεί το είναι από το γεγονός της κοινωνίας.

[...] η Ευχαριστία της Εκκλησίας, ως κοινότητα που συνιστά ένα νέο πλέγμα σχέσεων, αρνείται το ιδιωτικό επίτευγμα της αρετής ή των καλών πράξεων, όπως αρνείται και την έννοια της ατομικής σωτηρίας.

Η ευχαριστιακή σύναξη εκφράζει καθολικές σχέσεις αγάπης και ελευθερίας μεταξύ ανθρώπου, κόσμου και Θεού.

Γιαγκάζογλου, Στ. Το ήθος του προσώπου. Εκκλησιολογική θεώρηση της ύπαρξης.

 Ο άνθρωπος, σύντροφος του Θεού

Η εικόνα του Θεού δηλώνει την ελεύθερη βούληση, τη λογική, την αίσθηση της ηθικής υπευθυνότητας του ανθρώπου, το καθετί δηλαδή που μας ξεχωρίζει από τη ζωική δημιουργία και μας καθιστά πρόσωπα.

 Η εικόνα όμως υποσημαίνει και κάτι περισσότερο απ’ αυτά. Σημαίνει πως είμαστε ≪γένος ≫ (Πράξ 17, 28) του Θεού, συγγενείς Του. Σημαίνει πως μεταξύ Αυτού και ημών υπάρχει ένα σημείο επαφής και ομοιότητας.

Δεν είναι αγεφύρωτο το χάσμα μεταξύ Δημιουργού και δημιουργήματος, επειδή με το να είμαστε δημιουργημένοι κατ’ εικόνα Θεού, μπορούμε να γνωρίζουμε τον Θεό και να κοινωνούμε μαζί Του.

 Αν μάλιστα κάνουμε σωστή χρήση αυτής της ικανότητας για κοινωνία με τον Θεό, τότε θα γίνουμε ≪ως≫ θεοί, θα αποκτήσουμε τη θεία ομοιότητα. Σύμφωνα με τα λόγια του αγ. Ιωάννη Δαμασκηνού, ≪θα γίνουμε όμοιοι με τον Θεό μέσω της αρετής≫.

Η απόκτηση της ομοιότητας είναι το ίδιο με τη θέωση, το να γίνουμε δηλαδή ≪δεύτεροι θεοί≫, ≪θεοί κατά χάριν≫. [...]

Η εικόνα του Θεού αγκαλιάζει ολόκληρο το πρόσωπο, το σώμα και την ψυχή [...].

[...] ≪Όταν βλέπεις τον αδελφό ή την αδελφή σου≫, μας λέει ο Κλήμης Αλεξανδρείας (πέθανε το 215), ≪βλέπεις τον Θεό≫. [...] Ο σεβασμός αυτός για κάθε ανθρώπινη ύπαρξη εκφράζεται καθαρά στην Ορθόδοξη λατρεία, όπου ο ιερέας δεν θυμιάζει μόνο τις εικόνες, αλλά και το εκκλησίασμα, χαιρετίζοντας έτσι στο κάθε πρόσωπο την εικόνα του Θεού. ≪Η καλύτερη εικόνα του Θεού είναι το ανθρώπινο πρόσωπο≫ [Ευδοκίμωφ].

Ware, Κ., επίσκοπος Διοκλείας (2001). Η Ορθόδοξη Εκκλησία. Αθήνα: Ακρίτας, σ. 346, 348, 350. 35

Προσωπείο και πρόσωπο κατά τους Τρεις Ιεράρχες

Το προσωπείο σημαίνει πρώτα πρώτα τυποποίηση, αυτοματισμό, ρουτίνα, καταναγκασμό, ενώ το πρόσωπο χαρακτηρίζεται από την ελεύθερη και υπεύθυνη εκλογή. Γιατί δεν είναι το πρόσωπο δεδομένο ούτε τελειωμένο, αλλά γίνεται συνεχώς και εξελίσσεται [...]. Το πρόσωπο είναι εικόνα του Θεού, η εικόνα όμως [...] υπολείπεται από το πρωτότυπό της, γι’ αυτό χρειάζεται να ολοκληρωθεί, να φτάσει ο άνθρωπος στο ≪καθ’ ομοίωσιν Θεού≫. Έτσι, το πρόσωπο είναι κίνηση και ζωή [...].

Το προσωπείο σημαίνει ακόμη εγκλωβισμό μέσα στο άτομο, και το άτομο διακατέχεται από ποικίλους φόβους, κυρίως από τον αγχώδη φόβο του βιολογικού τερματισμού του. [...]. 

Το πρόσωπο αντίθετα είναι η εκρηκτική διάσπαση του άτομου, το οποίο διασπά τον απομονωτισμό του και έρχεται σε προσωπική σχέση με τα άλλα πρόσωπα της κοινωνίας. Έτσι, τη θέση του φόβου την παίρνει η αγάπη [...] που είναι προσφορά του προσώπου προς την κοινωνία, χωρίς ιδιοτέλεια και ανταλλάγματα.

[...] Το προσωπείο με τα δύο προηγούμενα χαρακτηριστικά του, δηλ. της ανελευθερίας και του ατομισμού, αυτόματα οδηγείται στην άρνηση της δημιουργίας. [...] Ο ≪θεόπλαστος≫ όμως άνθρωπος είναι συνδημιουργός, συνεχίζει το δημιουργικό έργο του Θεού σε άλλο βέβαια επίπεδο, κοινωνικό, επιστημονικό κτλ. Έτσι, χαρακτηριστικό του προσώπου είναι η δημιουργία και η πρόοδος.

Καραβιδόπουλος, Ι. (1979). Προσωπείο και πρόσωπο κατά τους Τρεις Ιεράρχες.

Από το μετανεωτερικό προσωπείο στο πρόσωπο

Ο σύγχρονος μεταμοντέρνος άνθρωπος δεν γνωρίζει τι είναι ο άνθρωπος. Ζει, αλλά και προβάλλει το προσωπείο του ανθρώπου. Τι είναι προσωπείο; Προσωπείο είναι η μάσκα, που χρησιμοποιούσαν στην αρχαία Ελλάδα οι ηθοποιοί για να υποδύονται διάφορους ρόλους πάνω στην σκηνή, στο θέατρο.

Άρα το προσωπείο δεν είναι κάτι το αληθινό, είναι ψεύτικο, είναι μια εικονική πραγματικότητα για να μιλήσουμε με σύγχρονη ορολογία της πληροφορικής.

[...] Η σημαντικότερη ίσως ανατροπή που έφερε η νεωτερικότητα ήταν η ανάδυση του ατόμου.

Για πρώτη ίσως φορά στην ιστορία το άτομο κατακτάει την αυταξία, αυθυπαρξία και αυτονομία του.

Για πρώτη φορά αποκτάει τόσο μεγάλη σημασία και σπουδαιότητα, ώστε τίθεται υπεράνω της κοινότητας, του συνόλου, των συλλογικών πολιτισμικών αλλά και κληρονομημένων θεσμών και αξιών, και φυσικά της Εκκλησίας.

[...] Το πρότυπο στην σύγχρονη μετανεωτερική εποχή έχει γίνει ο σταρ, ο ηθοποιός, ενώ στην νεωτερική ήταν ο επιστήμονας και στην παραδοσιακή ο άγιος. Το κέντρο υποκειμενικής βαρύτητας στην παραδοσιακή εποχή αποτελούσε η ψυχή, στην νεωτερική η λογική, ενώ σήμερα το σώμα. Σήμερα ο μετανεωτερικός άνθρωπος έχει ως στόχο του την απόκτηση πληροφοριών, ενώ ο νεωτερικός είχε την γνώση και ο παραδοσιακός την σοφία.

Γέροντας Εφραίμ, Καθηγούμ. Ι. Μονής Βατοπαιδίου (2013). Από το μετανεωτερικό προσωπείο στο πρόσωπο__

ΥΛΙΚΟ

Άνθρωποι με μάσκες

Η ΜΑΣΚΑ ΠΟΥ ΚΡΥΒΕΙΣ

Το ψέμα

Active Member - Μάσκα

Η ορθή χρήση του διαδικτύου

Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ Η ΗΘΙΚΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

Το διαδίκτυο και κάθε νέο μέσο τεχνολογίας δεν είναι κακό αυτό καθεαυτά αλλό βασίζεται στη διαχείριση που γίνεται από αυτόν που το χρησιμοποιεί. Τα οφέλη και τα πράγματα που προσφέρει το διαδίκτυο είναι σημαντικά και πολύπλευρα. Ανοίγει την πόρτα σε έναν αχανή κόσμο, γεμάτο πληροφόριες και δυνατότητες. Έτσι κατά την διάρκεια του Κορονοϊού οι ιερείς των ενοριών ανέλαβαν δράση κυρίως μέσω του διαδικτύου επικοινωνόντας και μεταδίδοντας ακολουθίες όπως και άλλες προς όφελος δράσεις. Παρ' όλα αυτά το διαδίκτυο κρύβει τον κίνδυνο να αντικαταστήσει την ζωντανή παρουσία, την ζωντανή επικοινωνία. Με άλλα λόγια να γίνει ένα μέσο απρόσωπο, μία συνήθεια δίχως περιεχόμενο με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να μην υφίσταται η προσωπική επαφή. Αυτό είναι το σημαντικότερο, οι άνθρωποι να επικοινωνούν και να δημιουργούν σχέσεις, σχέσεις πραγματικές και εκεί ελοχεύει ο μεγαλύτερος κίνδυνος στο να μην υπάρχουν σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους. Με τον π. Νικόλαο Χαμαμτζόγλου, εφημέριο Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης

Η Αγιότητα είναι ο λόγος ύπαρξής μας

1.4. Η ΑΓΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Την Κυριακή των Αγίων Πάντων, την αμέσως επόμενη από αυτή της Πεντηκοστής, η Εκκλησία μας εορτάζει όλους τους Αγίους της Εκκλησίας. 

Προβάλλει, επίσης, την αγιότητα ως πρότυπο ζωής που καλείται να ακολουθήσει κάθε Χριστιανός. 

Η αγιότητα δεν είναι κάτι μακρινό από εμάς, όλοι οι άνθρωποι καλούμαστε να γίνουμε Άγιοι.

 Άλλωστε, όντας Χριστιανοί, κοινωνώντας δηλαδή του Σώματος και του Αίματός του Χριστού, ήμαστε ήδη εν δυνάμει Άγιοι. 

Σε κάθε εποχή, η αγιότητα είναι εφικτή εάν ζούμε στηριζόμενοι στην παράδοση της εκκλησίας μας και είμαστε ταπεινοί. Οι σύγχρονοι Άγιοι, αποτελούν λαμπρά παραδείγματα ότι η αγιότητα δεν σταματά. 

Με τον π. Βαρνάβα Γιάγκου, ηγούμενο της Ιεράς Μονής Αγίας Θεοδώρας Θεσσαλονίκης.

Ως μικρόσωμος Δαβίδ.

 Για τους συναδέλφους μου που αντέχουν ακόμα να χαμογελούν στη σχολική αίθουσα

 (απ' τη νέα ποιητική μου συλλογή "Ερημία των καιρών")

ΝΟΝΗ ΣΤΑΜΑΤΕΛΟΥ

Ανεβοκατέβηκα βουνά αμφιβολίας και πολυόροφες βιβλιοθήκες μετακινώντας βράχους καχυποψίας.

Προσπάθησα πολύ να μην αφήσω κανένα απ' τα παιδιά μου πεινασμένο.

Ρίχτηκα σε θάλασσες ταραγμένης εφηβείας για να βρω τα προς το « ευ ζην» και να μην κρυώνει καμιά ψυχή εξ αιτίας της ανθρώπινης ανεπάρκειάς μου να πλέξω ώρες διδασκαλίας σε χρώματα ζεστά.

Βάδισα τρέμουσα σε βίους σαλών και ποιητών, χόρεψα σε σχοινιά τεντωμένα κάνοντας την ψυχή μου έρημο για να ασκηθώ.

Αναμετρήθηκα εγώ ως μικρόσωμος Δαβίδ με τον ανέραστο Γολιάθ της γραφειοκρατίας. «Θρησκευτικά» έγραφε το πρόγραμμά μου -όνομα κι αυτό για το ουσιώδες της ζωής- Και τώρα το είχα στα χέρια μου στοιχηματίζοντας με τους δαίμονες ότι θα ξεσκεπάσω όσα μου είχαν κρύψει οι ευσεβείς φλύαροι, ότι θα το ξεπλύνω σαν «τζιβαϊρικόν πολύτιμον» απ' τη σκουριά.

 Όσο πιο τρυφερά αγκάλιαζα το βιβλίο τόσο περισσότερο έλαμπε το μάθημα έλαμπε η αίθουσα έλαμπαν τα μάτια των παιδιών μου.

 Και μη φανταστείτε πως άφηνα το γέλιο μου απέξω για να μη μου πάρουν τον αέρα τα παλιόπαιδα...

Πώς να χορτάσεις τόση δίψα άλλωστε ; Μια στέρνα εγώ, η ασήμαντη.

Γέλιο, νερό κι αγάπη ανέβλυζα κι αυτό Θεέ μου μόνο σε σένα το χρωστάω.

Δεν ήταν ανθρωπίνως δυνατόν να μη χαθώ μέσα στην άβυσσο της αναζήτησής σου.

Πορεία προς την Ανάσταση

Το Ίδρυμα Νεότητας και Οικογένειας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών σε συνεργασία με την Απαρχή, παρουσιάζουν με έναν ξεχωριστό τρόπο τα γεγονότα από τον Ιερό Νιπτήρα, τον Μυστικό Δείπνο και την προδοσία του Ιούδα μέχρι την Σταύρωση, την Ταφή και τελικά την Ανάσταση του Κυρίου. Το βίντεο αποτελεί μια εικονογραφημένη διήγηση προσαρμοσμένη ειδικά για παιδιά. Αφήγηση: π. Γεώργιος Γανωτής Animation-Μοντάζ: Απαρχή Studios