Ο πολυθεϊσμός ως η βασική θρησκεία του Ιαπωνικού λαού.

4.8 Η ΙΑΠΩΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ 

 Στην Ιαπωνία υπάρχουν δύο, κυρίως, θρησκείες: το πολυθεϊστικό Σίντο, που, αν και έχει απορροφήσει διάφορα ξένα, κυρίως κινεζικά στοιχεία, θεωρείται εγχώρια θρησκεία, και ο Μαχαγιάνα Βουδισμός, που μπήκε στη χώρα στα μέσα του 6ου αι. μ.Χ.

Δημιουργία: Γιάννης Μπάλτος

Το Σίντο πήρε αυτό το όνομα, που σημαίνει «οδός - θρησκεία των θεών»,  σε αντιδιαστολή προς την οδό - θρησκεία του Βούδα.

 Οι θεότητες του Σίντο λέγονται κάμι.

 Αρχικά, το Σίντο συνυπήρχε με τον Βουδισμό. Μετά την επικράτηση του Βουδισμού, τα κάμι θεωρήθηκαν ως οι τοπικές, ιαπωνικές αβατάρ των Βουδών και των μποντισατβών.

 Επί αιώνες, με αυτόν τον τρόπο, ο Βουδισμός υπήρξε η επικρατούσα θρησκεία, αν και το Σίντο δεν εξέλιπε εντελώς.

 Από τον 17ο αιώνα άρχισε να αναβιώνει μέσα σε εθνικιστικούς κύκλους. Και από το 1868 και μετά, αφού διαχωρίστηκε από τον Βουδισμό, αποκαταστάθηκε ως εθνική θρησκεία.

 Αν και ο Βουδισμός περιορίστηκε, οι δύο θρησκείες από τότε συνυπάρχουν στην Ιαπωνία. Ο Κομφουκιανισμός επίσης υπάρχει, διέποντας μεγάλο μέρος της ηθικής και των κοινωνικών σχέσεων.

 Παρόλο που επίσημα Σίντο και Βουδισμός αποτελούν δύο διαφορετικές θρησκείες, η θρησκεία του μέσου Ιάπωνα, αυτή που αντιστοιχεί στην κοινή θρησκεία της Κίνας, περιλαμβάνει και τις δύο.

 Σύμφωνα με το γνωστό ρητό «ο Ιάπωνας γεννιέται σιντοϊστής και πεθαίνει Βουδιστής».

 Τα θέματα της ζωής αναλαμβάνει το Σίντο, ενώ εκείνα του θανάτου ο Βουδισμός. Έτσι η γέννηση ενός παιδιού, η προστασία του, η επιτυχία του στη ζωή κ.λπ. ανατίθενται σε κάποιο κάμι. Αντίθετα, μια καλύτερη μεταθανάτια τύχη, όπως η αναγέννηση στον παράδεισο του Βούδα Αμίντα ή και μια καλή μετενσάρκωση, κατά προτίμηση σε αυτή τη γη, ανατίθενται σε Βούδες και μποντισάτβες.

 

 Όμως, εκτός από αυτά τα δύο άκρα της ζωής, ο μέσος Ιάπωνας χρησιμοποιεί σε όλη τη διάρκεια του βίου του θεία όντα προερχόμενα από αυτές τις δύο θρησκείες.

 Ανάλογα με τις ανάγκες του, θα απευθυνθεί είτε σε ένα κάμι

ή σε έναν Βούδα ή μποντισάτβα ή (εάν πρόκειται για κάτι που έχει σχέση με τα γράμματα – π. χ.  εισαγωγικές εξετάσεις) σε κάποιο θεοποιημένο Κομφουκιανό λόγιο.

 Μπορεί ακόμη (εκτός από το γάμο) να γιορτάσει τα Χριστούγεννα (ως δυτική –αμερικανική– γιορτή που η ατμόσφαιρά της αρέσει, να προσευχηθεί ή να ζητήσει κάτι σε μια χριστιανική εκκλησία.

Τίποτε δεν αποκλείεται – όλα τα θεία όντα ή τα στοιχεία διαφόρων θρησκειών μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

 Βέβαια, περισσότερο από όλα τα θεία όντα, αυτά που κυρίως λατρεύονται είναι τα πνεύματα της οικογένειας, δηλαδή τα προγονικά πνεύματα. Από αυτά ζητείται η προστασία των μελών της οικογένειας, στην οποία ανήκουν και τα ίδια ως αόρατα μέλη της.

 Όπως στην Κίνα και στην Κορέα, ο προγονολατρικός βωμός, παραδοσιακά, βρίσκεται κι εδώ σε κάθε σπίτι, με τα πλακίδια των ονομάτων ή συνηθέστερα, τις φωτογραφίες των νεκρών.

 Στο βωμό τους, βρίσκονται και βουδιστικά αγάλματα ή εικόνες.

Σε αυτόν τον βωμό γίνονται καθημερινά προσφορές ρυζιού, ποτών, λουλουδιών κτλ.

 Σε άλλο βωμό (κανονικά ένα ιαπωνικό σπίτι διαθέτει και τους δύο), βρίσκονται αγάλματα ή εικόνες των κάμι του Σίντο. Η κύρια προγονολατρική γιορτή, που λέγεται «ο μπον» είναι στα μέσα του καλοκαιριού, οπότε θεωρείται ότι τα πνεύματα των νεκρών επιστρέφουν για λίγο στα σπίτια των δικών τους.

Με αυτόν τον τρόπο η θρησκεία ενός Ιάπωνα, στη διάρκεια της ζωής, είναι ένας πολυθεϊσμός.

Παπαλεξανδρόπουλος Στυλιανός, 2019, ΕΚΠΑ.__