Τρίτη 1 Νοεμβρίου 2016

Α' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ 2.1 ΠΙΣΤΗ (1ο δίωρο)

Ιωάν. κ’ 28-29

28 καὶ ἀπεκρίθη Θωμᾶς καὶ εἶπεν αὐτῷ·
 ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου. 
29 λέγει αὐτῷ ὁ  Ἰησοῦς· ὅτι ἑώρακάς με, πεπίστευκας· μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες.


Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μαθητές/μαθήτριες να:
-          ερμηνεύουν την πίστη στον Θεό ως σχέση εμπιστοσύνης,
-          συσχετίζουν την ελπίδα και την αγάπη με την πίστη στον Τριαδικό Θεό.

Βιώνοντας:
Εμπειρίες σχετικές με την εμπιστοσύνη σε πρόσωπα ή θεσμούς. Η πίστη ως κοινωνικό γεγονός.

«Ομαδοσυνεργασία - Λεξοσαλάτα»
        Λέξεις που συνδέονται με την πίστη: εμπιστοσύνη, απιστία, ευπιστία, δυσπιστία, κακοπιστία, ολιγοπιστία, πιστωτικό γεγονός, πιστωτικό σύστημα, εμπιστοσύνη αγορών, πείθω, πειστήριο, πίστωση, πεποίθηση, αυτοπεποίθηση κ.ά.
Ακολουθεί συζήτηση με ερωτήσεις (π.χ. Πώς η πίστη συγκροτεί την κοινωνικότητα, τη συνεργασία, την πρόοδο; Πώς συμβάλλει στην έρευνα και τη γνώση; Στην υγεία; Πώς ισορροπούν η πίστη και η κριτική σκέψη;).

Light of Faith - Φως της πίστης.
 Δημιουργία του Γιάννη Μπάλτου.


Jeremy Camp - Walk By Faith


Jeremy Camp - Stay

John Wu [Mastermind] - Εμπιστοσύνη

δεν εμπιστεύομαι κανένα 
εκτός απ τον Θεό
το 'χει ο άνθρωπος θα ρθει μια μέρα 
που θα σε προδώσει πτώση 
το χει ο Θεός πάλι να ρθει να σε σηκώσει




Σε ένα τοπίο γκρίζο
αρχίζω με ρίμες να ζωγραφίζω
αυτά που με γεμίζουν 
να τα ξεχωρίζω
το χρόνο χρόνια χαραμίζω
τον ροκά ροκανίζω
δε νομίζω να το αξίζω
καιρό με βασανίζω
ότι δε θέλω να ζήσω το ζω 
δεν είναι σύμπτωση αυτό
το κάθε στάδιο της ζωής σοφό
θελω να ζησω εστω και μιση χαρα
δε θελω αλλο χρονο να τον χαραμισω
αρνητικοτητα τη βαζω πισω
η ζωη ειναι μικρη 
τερμα σε ολους και σε ολα 
που τοσα χρονια με κρατανε πισω
βαρεθηκα το ενα βημα μπρος κ δεκα πισω
βαρεθηκα το σκοτος σας 
το φως θα κυνηγησω
η ζωη με εχει κερασει πικρα
μερα νυκτα ασπρο μαυρο
οπως τα πληκτρα 
του πιανου
μακαρι τα ματια της ψυχης μου 
να χανε φιλτρα 
να φιλτραρουν το καθετι ψευτικο 
εξω απ τη ζωη μου
εχασα τη πιστη μου σε μενα
καλο αυτο 
δεν εμπιστευομαι κανενα 
εκτος απ τον Θεο
το χει ο ανθρωπος θα ρθει μια μερα 
που θα σε προδωσει πτωση 
το χει ο Θεος παλι να ρθει να σε σηκωσει
ολοι φοραμε μασκα
τι να πουμε 
δυνατο το πνευμα 
αδυνατη η σαρκα
δυνατος o καπετανιος 
μα αδυνατη η βαρκα 
δεξου το ταπεινωσου σωσου
με δακρυα καθαρισε το προσωπο σου
Αγαπη αφαιρεσε το γαμα και το πι 
αλλαξε τα με πι και ταφ 
και η λεξη γινεται Απατη
2 λεξεις τοσο κοντα 
οσο το στηθος με τη πλατη
μα ειναι τοσο μακρια οσο το Φως 
με τους Ιλλουμινατι
Πίσω στη πρώτη εντολή
Αγαπά το Θεό με όλη τη κάρδια σου 
δύναμη κ ισχύ 
Και οτι αλλο θες στη ζωη
απλα θα προστεθεί 
ανωθεν δωρο οτι θες απλα θα σου δωθει ......
Yiannos Wu (2014)
Νοηματοδοτώντας:
Διάκριση των εννοιών της πίστης και της ιδεολογίας.

1.      Η πίστη
Στη συνείδηση των περισσότερων ανθρώπων σήμερα η λέξη πίστη έχει ένα πολύ συγκεκριμένο περιεχόμενο: Σημαίνει την ανεξέταστη αποδοχή αρχών και αξιωμάτων, τη συγκατάθεση σε μια θεωρία ή διδαχή που παραμένει αναπόδεικτη. Πιστεύω σε κάτι, πάει να πει ότι το αποδέχομαι, έστω κι αν δεν το καταλαβαίνω. Σκύβω το κεφάλι και υποτάσσομαι σε μιαν αυθεντία, που δεν είναι πάντοτε θρησκευτική, αλλά μπορεί να είναι και ιδεολογική ή πολιτική. Συχνά κάτω από τον κοινό μανδύα της πίστης καλύπτονται εξίσου και η θρησκευτική αφοσίωση και η ιδεολογική πειθαρχία και η κομματική υποταγή. Έχει καθιερωθεί και ένα σύνθημα άγνωστης προέλευσης, που πολλοί το θεωρούν ως πεμπτουσία της μεταφυσικής, ενώ δεν είναι παρά η προϋπόθεση κάθε ολοκληρωτισμού: «Πίστευε και μη ερεύνα»!
            Πρέπει να πούμε απερίφραστα ότι μια τέτοια εκδοχή της πίστης δεν έχει καμιά σχέση με το νόημα που έδωσε στη λέξη η ιουδαιοχριστιανική τουλάχιστον παράδοση. Στα πλαίσια αυτής της παράδοσης η πίστη λειτουργεί πολύ περισσότερο με το περιεχόμενο ου διατηρεί ακόμα σήμερα η λέξη στο εμπόριο και στην αγορά..
            Πραγματικά, όταν μιλάμε στο εμπόριο για πίστη, εννοούμε ακόμα σήμερα την εμπιστοσύνη που εμπνέει στους κύκλους της αγοράς ένας έμπορος. Όλοι τον ξέρουν, ξέρουν τον τρόπο και το ήθος των συναλλαγών του, τη συνέπειά του στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών του. Αν ποτέ αναγκασθεί να ζητήσει χρήματα, θα βρει αμέσως δανειστή…
            Με τον ίδιο αυτόν τρόπο του εμπορίου και της αγοράς λειτουργεί η πίστη και στα πλαίσια της ιουδαιοχριστιανικής παράδοσης. Και εδώ το αντικείμενο της πίστης δεν είναι αφηρημένες ιδέες που αντλούν το κύρος τους από κάποια αλάθητη αυθεντία. Αντικείμενο της πίστης είναι συγκεκριμένα πρόσωπα, που καλείσαι να τα εμπιστευθείς στα πλαίσια μιας άμεσης εμπειρικής σχέσης.
            Και πιο συγκεκριμένα: Αν πιστεύεις στο Θεό, δεν το κάνεις επειδή κάποιες θεωρητικές αρχές στο υπαγορεύουν ή κάποιος ιδρυματικός θεσμός σου εγγυάται την ύπαρξή του. Τον πιστεύεις, γιατί το πρόσωπό του, η προσωπική ύπαρξη του Θεού, σου γεννάει εμπιστοσύνη. Τα έργα του και η ιστορική του «πράξη» - οι παρεμβολές του μέσα στην Ιστορία – σε κάνουν να θέλεις μια σχέση μαζί του.
            Βέβαια, η σχέση που θεμελιώνει την πίστη, μπορεί να είναι άμεση, μπορεί όμως να είναι και έμμεση σχέση. Όπως και με ένα ανθρώπινο πρόσωπο: Πιστεύω σε κάποιον, τον εμπιστεύομαι, όταν τον έχω συναντήσει, τον γνωρίζω, σχετίζομαι άμεσα μαζί του. Αλλά πιστεύω και σε κάποιον που δεν τον γνωρίζω προσωπικά, όταν οι μαρτυρίες έμπιστων σε μένα ανθρώπων εγγυώνται την αξιοπιστία του.
            Υπάρχουν λοιπόν βαθμίδες στην πίστη – προχωράει κανείς από λιγότερη σε περισσότερη πίστη. Και αυτή η πρόοδος  μοιάζει να είναι μια ατελείωτη πορεία. Όσο ολοκληρωμένη κι αν εμφανίζεται μια πίστη, υπάρχουν πάντοτε περιθώρια αύξησης και ωριμότητας. Είναι μια δυναμική, πάντοτε «ατέλεστη τελειότητα». …
            Σε οποιαδήποτε βαθμίδα ή στάδιο, η πίστη είναι γεγονός και εμπειρία σχέσης – ένας δρόμος ριζικά διαφορετικός από τη νοητική βεβαιότητα και την «αντικειμενική» γνώση. …
            Όταν η Εκκλησία μας καλεί στην αλήθεια της, δεν μας προτείνει κάποιες θεωρητικές θέσεις που πρέπει καταρχήν να αποδεχθούμε. Μας καλεί σε μια προσωπική σχέση, σε ένα τρόπο ζωής που συνιστά σχέση με τον Θεό ή οδηγεί προοδευτικά και βιωματικά στη σχέση μαζί του. Αυτός ο τρόπος μεταμορφώνει τη σύνολη ζωή από ατομική επιβίωση σε γεγονός κοινωνίας. Η Εκκλησία είναι ένα σώμα κοινωνίας…
            Φτάνουμε στον Θεό μέσα από ένα τρόπο ζωής, όχι μέσα από ένα τρόπο σκέψης.
Γιανναράς, Χρ. (1996). Αλφαβητάρι της πίστης. Αθήνα: Δόμος, σ. 25-29.

Αναλύοντας:
Η πίστη στον Τριαδικό Θεό ως προσωπική σχέση εμπιστοσύνης

«Μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες» (Ιωάν. κ΄, 29)


Θαυμαστό, πράγματι, το γεγονός της εμφάνισης του Κυρίου στο Θωμά. Και δεν είναι, βέβαια, μόνο ο Θωμάς που δείχνει δυσπιστία στην Ανάσταση του Κυρίου. Οι Απόστολοι, που έδωσαν τη μαρτυρία τους ότι ο Χριστός αναστήθηκε εκ των νεκρών, δεν είναι καθόλου εύπιστοι. Όταν ακούνε από το στόμα των Μυροφόρων το μήνυμα της Ανάστασης του Διδασκάλου τους, δείχνουν πολλή δυσπιστία. Η μόνη διαφορά είναι ότι ο Θωμάς δείχνει και ένα είδος απιστίας. Γι’ αυτό και ο Αναστάς Κύριος, του δείχνει τα χέρια και την πλευρά και τον καλεί να βεβαιωθεί με τις αισθήσεις του για το γεγονός της Ανάστασης, με έντονη την προτροπή και «μη γίνου άπιστος, αλλά πιστός» (Ιωάν. Κ΄ 27).
http://aktines.blogspot.gr/2016/05/blog-post_43.html
Απόσπασμα από τη ταινία:  The Gospel of John (2003)
«Σήμανση και υπογράμμιση κειμένου»
1.      Έννοια και περιεχόμενο της χριστιανικής πίστης (συνέχεια από την προηγούμενη παράθεση)
Καταρχήν, η χριστιανική πίστη δεν είναι θεωρητική γνώση ή πεποίθηση για κάποια αφηρημένη θρησκευτική αλήθεια. Είναι απόλυτη και χωρίς δισταγμούς βεβαιότητα για τις αλήθειες που διδάσκει η Εκκλησία. Κατά τον Απ. Παύλο είναι η ακλόνητη πεποίθηση για την πραγματική και βέβαιη ύπαρξη αγαθών που ελπίζουμε να αποκτήσουμε κάποτε και η βεβαιότητα γι' αυτά που δε βλέπουμε: «Πίστη σημαίνει σιγουριά γι’ αυτά που ελπίζουμε και βεβαιότητα γι’ αυτά που δε βλέπουμε» (Εβρ 11, 1). Τελικά η χριστιανική πίστη είναι μια προσωπική συνάντηση και σχέση πιστού και Θεού· μια σχέση ανεπιφύλακτης εμπιστοσύνης όμοια με τη σχέση παιδιού και γονιού. Η συνάντηση αυτή άλλοτε πραγματοποιείται αιφνίδια (π.χ. Απ. Παύλος) και άλλοτε βαθμιαία (π.χ. άγιος Αυγουστίνος). Το περιεχόμενο της χριστιανικής πίστης είναι τα «δόγματα», δηλαδή οι υπέρ λόγον αλήθειες, που πηγάζουν από την Αγία Γραφή και την Ιερά Παράδοση. Οι αλήθειες αυτές περιέχονται συνοπτικά στο Σύμβολο της Πίστεως και τις αναλύσαμε στα πρώτα μαθήματά μας. Αναφέρονται στον τριαδικό Θεό, στο Θεάνθρωπο Χριστό, στη δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου με κύριο σκοπό τη σωτηρία του από τις συνέπειες του προπατορικού αμαρτήματος και στην έσχατη πραγματικότητα την ανάσταση των νεκρών και τη μέλλουσα Βασιλεία του Θεού. Είναι ευνόητο ότι η χριστιανική πίστη προϋποθέτει την ανθρώπινη ελευθερία, στην οποία και απευθύνεται ο Χριστός: «Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, ας σηκώσει το σταυρό του κι ας με ακολουθεί» (Μκ 8, 34).
Από το βιβλίο των Θρησκευτικών της Β΄ λυκείου, ΔΕ 24, σ. 196-197

2.      Η πίστη στο Θεό ως πρόσωπο
Στο «Σύμβολο της Πίστεως» δεν λέμε, «Πιστεύω ότι υπάρχει κάποιος Θεός»· λέμε, «Πιστεύω εις ένα Θεόν». Ανάμεσα στην πίστη ότι και στην πίστη εις υπάρχει μια κρίσιμη διάκριση. Μου είναι δυνατό να πιστεύω ότι κάποιος ή κάτι υπάρχει κι όμως αυτή η πεποίθηση να μην έχει πρακτικό αποτέλεσμα στη ζωή μου. Μπορώ ν' ανοίξω τον τηλεφωνικό κατάλογο του Wigan και να διαβάσω εξονυχιστικά τα ονόματα που είναι καταχωρημένα στις σελίδες του· και καθώς διαβάζω, είμαι προετοιμασμένος να πιστέψω ότι μερικοί (ή ακόμη κι οι περισσότεροι) απ' αυτούς τους ανθρώπους πράγματι υπάρχουν. Αλλά δεν γνωρίζω κανέναν απ' αυτούς προσωπικά, ποτέ δεν έχω επισκεφθεί το Wigan, κι έτσι η πεποίθησή μου ότι υπάρχουν δεν έχει για μένα καμιά σημασία. Αντίθετα, όταν λέω σ' ένα πολυαγαπημένο φίλο, «σε πιστεύω», κάνω κάτι πολύ περισσότερο από το να εκφράσω την πεποίθηση ότι αυτό το πρόσωπο υπάρχει. «Σε πιστεύω» σημαίνει: στρέφομαι σε σένα, ακουμπώ πάνω σου, σ' εμπιστεύομαι απόλυτα και ελπίζω σε σένα. Και αυτό είναι που λέμε στο Θεό μέσα στο «Πιστεύω».
Η πίστη στο Θεό, λοιπόν, δεν μοιάζει καθόλου με το είδος της λογικής βεβαιότητας που πετυχαίνουμε στην Ευκλείδεια γεωμετρία. Ο Θεός δεν είναι το συμπέρασμα σε μια σειρά συλλογισμών, η λύση σ' ένα μαθηματικό πρόβλημα. Το να πιστεύεις στο Θεό δεν είναι το να δέχεσαι τη δυνατότητα της ύπαρξής του επειδή μας έχει «αποδειχθεί» με κάποιο θεωρητικό επιχείρημα, αλλά είναι το να εμπιστευτούμε τον Ένα που ξέρουμε και αγαπάμε. Η πίστη δεν είναι η υπόθεση πως κάτι ίσως είναι αλήθεια, αλλά η βεβαιότητα ότι κάποιος είναι εκεί.
Επειδή η πίστη δεν είναι λογική βεβαιότητα αλλά προσωπική σχέση, και επειδή αυτή η προσωπική σχέση είναι ακόμη πολύ ατελής στον καθένα μας κι έχει ανάγκη να εξελίσσεται συνέχεια είναι δυνατό να συνυπάρχει η πίστη με την αμφιβολία. Αυτά τα δύο δεν αποκλείονται αμοιβαία.
Ίσως υπάρχουν μερικοί που με τη χάρη του Θεού κρατούν σ' όλη τους τη ζωή την πίστη ενός μικρού παιδιού, που τους δίνει την ικανότητα να δέχονται ανερώτητα όλ’ αυτά που έχουν διδαχτεί. Για τους περισσότερους όμως, από εκείνους που ζουν σήμερα στη Δύση, μια τέτοια διάθεση απλώς δεν είναι δυνατή. Πρέπει να οικειοποιηθούμε την κραυγή, «Κύριε, πιστεύω· βοήθει μου τη απιστία» (Μαρκ. 9,24). Για πάρα πολλούς από μας αυτή θα παραμείνει η διαρκής μας προσευχή ως αυτές τις πύλες του θανάτου. Κι όμως η αμφιβολία καθαυτή δεν δείχνει έλλειψη πίστης. Ίσως σημαίνει το αντίθετο -ότι η πίστη μας είναι ζωντανή και αυξανόμενη. Γιατί η πίστη δεν συνεπάγεται μακαριότητα αλλά ριψοκινδύνευμα, όχι απομόνωση από το άγνωστο αλλά πορεία άφοβη για να το συναντήσουμε. Εδώ ένας Ορθόδοξος Χριστιανός θα μπορούσε πρόθυμα να οικειοποιηθεί τα λόγια του Επισκόπου J.Α.Τ. Robinson: « Η πράξη της πίστης είναι ένας ασταμάτητος διάλογος με την αμφιβολία». Όπως σωστά λέει ο Thomas Merton· Η πίστη είναι μια πηγή αμφιβολίας και πάλης πριν γίνει μια πηγή σιγουριάς και γαλήνης».
Ware, Κ. (επίσκοπος Διοκλείας) (1984), Ο Ορθόδοξος δρόμος.

Μτφρ. Μαρία Πάσχου. Αθήνα:  Ίδρυμα Γουλανδρή Χορν. [http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/kallistos_dromos.html].

Εφαρμόζοντας:
Σύζευξη πίστης και αγάπης στον χώρο της κοινωνίας.

         Οι μαθητές/μαθήτριες εκφράζουν γνώμες και τοποθετήσεις πάνω σε ρήσεις πνευματικών ανθρώπων ή αγίων (π.χ. άγιος Αρσένιος, άγιος Παΐσιος, γερόντισσα Γαβριηλία) για τη σύζευξη πίστης και αγάπης στον χώρο της κοινωνίας.
«Επ’ αυτού θα είχα να πω»
1.      Αποφθέγματα Γερόντισσας Γαβριηλίας (1897-1992)
α. Μη συσχετίσεις ποτέ τον άνθρωπο με τον κακό τρόπο που σου φέρεται. Να βλέπεις μέσα στην καρδιά του τον Χριστό.
β. Αν κάποιος δεν σου αρέσει, σκέψου ότι στο πρόσωπό του βλέπεις τον Χριστό. Τότε, δεν θα τολμήσεις ούτε να σκεφτείς να πεις λόγο κατάκρισης.
γ. Ο Θεός όπως αγαπάει εσένα, έτσι αγαπά και τους εχθρούς σου.
δ. Όταν το εγώ σπάσει και γίνει εσύ, κι όταν και το εσύ σπάσει και γίνουν και τα δυο μαζί Εκείνος, τότε όλοι μας γινόμαστε δικοί Του.
ε. Ο Κύριος είπε: όποιος θέλει κάτι, πιστεύοντας θα το λάβει. Φθάνει να είναι σύμφωνο το αίτημα με τις Εντολές του Θεού, δηλαδή με την Αγάπη.
στ. Τρία πράγματα χρειάζονται: Πρώτον Πίστις. Δεύτερον Πίστις. Τρίτον Πίστις.
ζ. Αγαπώ με όλη μου την ψυχή κάποιον, θα πει προσεύχομαι γι’ αυτόν. Όποιος έχει την εμπειρία αυτή είναι στον Παράδεισο.
η. Αν δεν σπάσεις το Εγώ και το αδειάσεις, πώς θα κάνεις χώρο να έρθει ο Θεός;
θ. Ο Θεός έβαλε τις αισθήσεις στο κεφάλι. Γιατί; Ξέρετε; Για να μην μπορούμε να δούμε τον εαυτό μας. Μάλιστα. Για να βλέπουμε μόνο τον Άλλο και να αγαπάμε μόνο τον Άλλο. Και για να βλέπουμε τον εαυτό μας μόνο μέσ’ τα μάτια του Άλλου…
ι. Δύο πράγματα έχουν πολλή σημασία… Αγαπάτε αλλήλους και Μη φοβού, μόνον πίστευε.

Γερόντισσα Γαβριηλία (1998). Η ασκητική της αγάπης. Αθήνα: Επτάλοφος, σ. 356-372.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...