Οι χριστιανοί έχουν χρέος να απευθύνουν προς όλους τους ανθρώπους την κλήση για προσωπική γνωριμία και σχέση με το Χριστό, σύμφωνα με την πρόσκληση του Φιλίππου προς το Ναθαναήλ: "Έρχου και ίδε" (Ιωαν.1,47).
Η πρόσκληση αυτή απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο και εμπεριέχει τις εξής αρχές:
α) το σεβασμό της προσωπικής ετερότητας και της ελευθερίας της συνείδησης β) την αγάπη του άλλου ως «εικόνας του Θεού» και γ) την προσωπική ευθύνη που έχει ο χριστιανός, όταν προσκαλεί τον άλλον, για την επαλήθευση της αλήθειας του Χριστού στη ζωή του.
Μπιτς Βόλεϊ
Αιγύπτου – Γερμανίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες 2016 στο Ρίο
Η πρόσκληση αυτή απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο και εμπεριέχει τις εξής αρχές:
α) το σεβασμό της προσωπικής ετερότητας και της ελευθερίας της συνείδησης β) την αγάπη του άλλου ως «εικόνας του Θεού» και γ) την προσωπική ευθύνη που έχει ο χριστιανός, όταν προσκαλεί τον άλλον, για την επαλήθευση της αλήθειας του Χριστού στη ζωή του.
Προσδοκώμενα
Μαθησιακά Αποτελέσματα
|
Οι μαθητές/ μαθήτριες να:
-
προσδιορίζουν
τη θρησκευτική διάσταση της πολυπολιτισμικότητας στη σύγχρονη εποχή,
-
εκτιμούν τη χριστιανική θέση για τον
«θρησκευτικά έτερο» και τον «ξένο»,
-
αναδεικνύουν τρόπους ειρηνικής συνύπαρξης των ανθρώπων σε πολυθρησκευτικά
περιβάλλοντα.
|
Παρουσιάζοντας:
Η έννοια της
πολυπολιτισμικότητας και οι θρησκευτικές διαστάσεις της.
-
«Κοιτάζοντας 10 Χ
2»: Προβολή εικόνων που αποτυπώνουν μορφές πολυπολιτισμικότητας στην
καθημερινότητα των μαθητών/μαθητριών (π.χ. τάξη ή αυλή διαπολιτισμικού
σχολείου, γειτονιές με μικτό εθνικά, θρησκευτικά κ.ά. πληθυσμό, μετανάστες σε
αγροτικές δουλειές, προσευχή μουσουλμάνων στην Αθήνα, κ.λπ.). Στη συνέχεια
αξιοποιώντας μερικές από τις λέξεις που κατέγραψαν συντάσσουν ορισμό για την
έννοια «πολυπολιτισμικότητα».
Παντοπωλείο στο κέντρο
της Αθήνας
Στιγμιότυπο από προσευχή Μουσουλμάνων σε συγκέντρωση στην Αθήνα.
Άποψη Κομοτηνής
Φωτογραφία από Ελληνικό
Διαπολιτισμικό Σχολείο
Εφαρμόζοντας:
Προκλήσεις και δυσκολίες σε θέματα
συμβίωσης και αποδοχής ανάμεσα σε ανθρώπους με διαφορετικές θρησκευτικές και
αξιακές αναφορές.
-
Έντεχνος
συλλογισμός (Artful Thinking), Βλέπω, Ισχυρίζομαι, Αναρωτιέμαι και Σκέψου,
Συζήτησε ισότιμα, Μοιράσου»: Προβάλλεται φωτογραφία συνύπαρξης πολιτισμών (π.χ.
Από Αιγύπτιες αθλήτριες μπιτς βόλεϊ στους Ολυμπιακούς αγώνες του Ρίο). Οι
μαθητές/μαθήτριες αποσαφηνίζουν διαστάσεις και δυσκολίες της συνύπαρξης σε
πολυπολιτισμικά περιβάλλοντα ανθρώπων με διαφορετικές θρησκευτικές αξίες.
Μπιτς Βόλεϊ
Αιγύπτου – Γερμανίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες 2016 στο Ρίο
-
Εναλλακτικά:
«Πακέτο εξερεύνησης»: Οι
μαθητές/μαθήτριες δημιουργούν σε ομαδοσυνεργασία μια ιστορία με βάση κάποια αντικείμενα σε μια
σχολική τσάντα που τους δίνει ο/η εκπαιδευτικός για να εξερευνήσουν και να
εμπνευστούν. (π.χ.: Φανταστική ηρωίδα μπορεί να είναι μια δεκαεξάχρονη μαθήτρια
μετανάστρια ή μαθήτρια που ανήκει σε άλλο θρήσκευμα και φοιτά σε ελληνικό σχολείο. Στην τσάντα της
βρίσκεται ένα βιβλίο της Β’ Λυκείου, στο εσώφυλλο του οποίου έχει γράψει
καλλιγραφικά ένα απόσπασμα από το Κοράνιο, μια μαντήλα και μια ανακοίνωση του
σχολείου για τριήμερη εκδρομή στα Μετέωρα και πάρτι αποφοίτησης σε ένα γνωστό
μπαρ της περιοχής). Στην ιστορία που θα συνθέσουν οι ομάδες, με βάση τις
γενικότερες γνώσεις τους και νέες που παρέχει ο/η εκπαιδευτικός, θα πρέπει να
θίξουν διλλήματα, φόβους και αγωνίες που προέρχονται είτε από το σχολικό, είτε
από το οικογενειακό, είτε από το ευρύτερο περιβάλλον της ηρωίδας. Ακολουθεί
συζήτηση για την συμβίωση διαφορετικών θρησκειών και αξιών.
Διερευνώντας:
Η χριστιανική θεολογία
απέναντι στην πολιτιστική και θρησκευτική
ποικιλομορφία του σύγχρονου
κόσμου.
-
«Σύγκριση
βιβλικού κειμένου με έναν μετασχηματισμό του»: Οι μαθητές/μαθήτριες σε
ομαδοσυνεργασία παρατηρούν θρησκευτικούς πίνακες και εικόνες με θέμα την
Πεντηκοστή. Τους συγκρίνουν με το Καινοδιαθηκικό κείμενο των Πράξεων για την
Πεντηκοστή και απαντούν σύντομα στο ερώτημα: ‘Ποια η σχέση της
πολυπολιτισμικότητας με την γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας;’ Στη συνέχεια με
ιστοεξερεύνηση μέσω διαδικτύου ανακαλύπτουν τις Ορθόδοξες εκκλησίες ανά τον
κόσμο (αμιγώς ορθόδοξες, ιεραποστολικά κλιμάκια, διασπορά) και τις επισημαίνουν
σε παγκόσμιο χάρτη με αυτοκόλλητα χαρτάκια.
-
Εναλλακτικά:
«Τοποθέτηση απέναντι στο
κείμενο»: Επεξεργασία θεολογικού κειμένου για την παγκοσμιοποίηση με φύλλο
εργασίας σε ομαδοσυνεργασία. (π.χ. Ιωάννης Ζηζιούλας, Μητρ. Περγάμου).
Ακολουθεί συζήτηση για τη μαρτυρία της χριστιανικής διδασκαλίας διαχρονικά, με
βάση τις χριστιανικές αρχές της αποδοχής και του σεβασμού της προσωπικής
ετερότητας, της ανοικτότητας, της ελευθερίας, της αγάπης.
Η Ορθοδοξία στην εποχή της Παγκοσμιοποίησης
«Η παγκοσμιοποίηση προσφέρει
ενότητα ατόμων, όχι προσώπων, γι’ αυτό και κατά τρόπο μυστηριώδη, ενώ προωθεί
την παγκόσμια ενότητα, το κάνει ενθαρρύνοντας και καλλιεργώντας τις διακρίσεις
μεταξύ εκείνων που ευδαιμονούν και εκείνων που δυστυχούν, προκαλώντας συχνά
είτε συγκρούσεις συμφερόντων, είτε περιθωριοποίηση, αυτοεγκατάλειψη και
επιτακτική απομόνωση όσων δεν κατορθώνουν να είναι αρκετά παραγωγικοί, ώστε να
έχουν δικαίωμα στην ευδαιμονία.
[…] Καίριο ζήτημα δημιουργεί
η θρησκεία στην πορεία της παγκοσμιοποίησης. Δεν είναι τυχαίο ότι στην περίφημη
θεωρία για τη σύγκρουση των πολιτισμών, ο εισηγητής της θεωρίας διαχωρίζει τους
πολιτισμούς ουσιαστικά με βάση τη θρησκεία. Αποτελεί επικίνδυνο
στρουθοκαμηλισμό η τάση πολλών πολιτικών να υποτιμούν το ρόλο της θρησκείας στη
ζωή ενός έθνους. Η θρησκεία διαμόρφωσε και εξακολουθεί να διαμορφώνει, άμεσα ή
έμμεσα, πολιτιστικές ταυτότητες. Το πρόβλημα σήμερα είναι αν ο ρόλος της
θρησκείας στη διαμόρφωση των πολιτισμικών ταυτοτήτων μπορεί να συνεχιστεί, και
με ποιον τρόπο, στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης. Η πείρα του παρελθόντος, κατά
το οποίο η θρησκεία χρησιμοποιήθηκε για να διαιρέσει ή να καταπιέσει, αντί να
ενώσει και ελευθερώσει τους ανθρώπους, οδηγεί στην τάση να αποχρωματιστεί, όσο
περισσότερο γίνεται ο πολιτισμός από τη θρησκεία. Αυτό είναι όχι μόνο
ανεδαφικό, αλλά και επιζήμιο. Γιατί η θρησκεία από τη φύση της μπορεί να
συντελέσει στην ανάπτυξη μιας υγιούς παγκοσμιότητας, απαλλαγμένης από τις
στρεβλώσεις της παγκοσμιοποίησης. Ιδιαίτερα ισχύει αυτό για την Ορθοδοξία, η
οποία με άξονα την έννοια του προσώπου μπορεί να δείξει προς μια παγκοσμιότητα
που θα σέβεται τη διαφορά και την ετερότητα, που δεν φοβάται τον «άλλο», όσο
διαφορετικός και αν είναι αυτός, ακόμα και στη θρησκεία του, αλλά θα τον
αγκαλιάζει ως αδελφό. Μια τέτοια Ορθοδοξία, η οποία θα «αληθεύει εν αγάπη»,
κατά τη φράση του Παύλου, και όχι εν ζηλωτική μισαλλοδοξία, η οποία δεν θα
ταυτίζει την υπόσταση της με μια εθνική ή κρατική οντότητα, αλλά θα διαποτίζει
τον πολιτισμό με το πνεύμα της αγάπης και της ελευθερίας, είναι όχι μόνο
ανεκτή, αλλά και άκρως αναγκαία στην εποχή της παγκοσμιοποίησης.
[…] Η Ορθοδοξία ανέκαθεν
δημιούργησε πολιτισμό, αλλά αυτό το έκανε όχι ταυτιζόμενη με εφήμερες κοσμικές
δυνάμεις αλλά προβάλλοντας αιώνιες πνευματικές αρχές και ενδιαφερόμενη για τη
διείσδυση των αρχών αυτών στον πολιτισμό. Τέτοιες βασικές και θεμελιώδεις
πνευματικές αρχές είναι η αγάπη, η ελευθερία, η ακεραιότητα και μοναδικότητα
του κάθε ανθρωπίνου προσώπου, η ιερότητα και ο σεβασμός του σώματος και της
φυσικής δημιουργίας του θεού, και όλα όσα συναφή με αυτά εκφράζουν τον
πολιτισμό ενός λαού. Ιδιαίτερα στις μέρες μας η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει χρέος να
πάρει θέση ως προς τους κινδύνους που εγκυμονεί η παγκοσμιοποίηση για το ανθρώπινο
πρόσωπο, την αξιοπρέπεια και την ελευθερία του, αλλά και για το φυσικό
περιβάλλον…
[…] Όσο υπάρχουν άνθρωποι, που αντιλαμβάνονται
τους εαυτούς τους ως «εικόνες θεού», θα δημιουργούν πολιτισμό μέσα από τις
σχέσεις τους με όσα το σώμα τους μπορεί να αισθανθεί, είτε ως ανθρώπινες είτε
ως φυσικές παρουσίες. Όλα αυτά προϋποθέτουν τοπικούς και χρονικούς
περιορισμούς. Ακόμα και αν όλοι οι άνθρωποι πιστεύουν στον ίδιο θεό, η
πολιτισμική έκφραση της πίστεως τους θα ποικίλλει. Καμιά παγκοσμιοποίηση δεν μπορεί
να εξαφανίσει τις πολιτιστικές ταυτότητες, παρά μόνον αν οι λαοί παύσουν να
δημιουργούν.
Αν αυτό είναι αληθινό, τότε
ίσως η παγκοσμιοποίηση να προσφέρει το πλαίσιο για δημιουργική συνάντηση των
πολιτιστικών ταυτοτήτων, από την οποία δεν θα προκύψει ένας παγκόσμιος
πολιτισμός, αλλά μια ώσμωση πολιτισμών, από την οποία θα ωφεληθούν ποιοτικά
όλες οι πολιτιστικές ταυτότητες. Αυτό συνέβη πάντοτε στην ιστορία. Στην εποχή,
λοιπόν, της παγκοσμιοποίησης θα ήταν λάθος κάθε περιχαράκωση των πολιτιστικών
ταυτοτήτων ή αντιπαλότητα μεταξύ των και ευλογία η συνύπαρξη και ώσμωση τους .
Από την ώσμωση αυτή καμιά πολιτισμική ταυτότητα, που έχει περιεχόμενο της την
αλήθεια, δεν κινδυνεύει.»
Ιωάννης Ζηζιούλας,
Μητροπολίτης Περγάμου, Πολιτιστικές
ταυτότητες και παγκοσμιοποίηση, Ανακτήθηκε από διατίθεται στο http://www.antifono.gr
Να σέβεσαι τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των άλλων
Αναπλαισιώνοντας:
Προσηλυτισμός, ιεραποστολή και ειρηνική συνύπαρξη.
-
«Σχολιασμός επιχειρημάτων»: Δίνεται θεολογικό
κείμενο για την ιεραποστολή που επισημαίνει τις διαφορές ανάμεσα στην
ιεραποστολή και τον προσηλυτισμό (πχ. Ηλίας Βουλγαράκης). Οι μαθητές/μαθήτριες
γράφουν στα δεξιά του κειμένου δύο σχόλιά τους. Ακολουθεί συζήτηση.
-
Εναλλακτικά:
«Τροχιά της μάθησης»: Σε
ομαδοσυνεργασία οι μαθητές/μαθήτριες επεξεργάζονται πηγές (π.χ. Απόσπασμα
ομιλίας Μητρ. Νιγηρίας Αλέξανδρου, Βιβλικά χωρία για την οικουμενικότητα της
ιεραποστολής, αποσπάσματα ντοκιμαντέρ που παρουσιάζουν ιεραποστολικές
προσπάθειες – ‘Αληθινά σενάρια, ΕΤ 3: π. Θεμιστοκλής Αδαμόπουλος στη Σιέρα
Λεόνε, ή Μητρ. Καμερούν ή Μαδαγασκάρη κ.α. – φωτογραφικό υλικό από
ιεραποστολικές προσπάθειες, απόσπασμα ταινίας ‘The Mission’ ή ‘ενώπιον Θεών και
ανθρώπων’, βιογραφίες ιεραποστόλων – π.
Κοσμάς Γρηγοριάτης, π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος κ.α.). Ακολουθεί συζήτηση
για την σχέση ή μη της ιεραποστολής με τον προσηλυτισμό και την δυνατότητα ειρηνικής
συνύπαρξης πολιτισμών και αξιών.
Θεία Κοινωνία στη φυλή Τουργκάνα, Κένυα.
Θεία Κοινωνία στη φυλή Τουργκάνα, Κένυα.
Βάπτιση στην Αφρική, Κονγκό.
Ιεραποστολή και προσηλυτισμός
«Για τον ισχυρισμό ότι η
ιεραποστολή βιάζει τις συνειδήσεις, πρέπει να παρατηρηθεί ότι ο βιασμός αυτός
δεν μπορεί να ισχύει όταν υπάρχει ελευθερία. Και στο χριστιανικό κήρυγμα
υπάρχει ελευθερία, γιατί ρητά και πάγια απαιτείται η οικειοθελής πρόσληψή του
από μέρους των ακροατών, άσχετα αν σε ορισμένες περιπτώσεις ένας κακώς
εννοούμενος ζήλος οδήγησε τους κήρυκες να μη συμμορφώνονται με την πάγια
ιεραποστολική τακτική της διάδοσης της χριστιανικής πίστης με πνεύμα
ελευθερίας.
Οι δόκιμοι ιεραπόστολοι κάθε
εποχής συμμορφώθηκαν απόλυτα και στο σημείο αυτό με το πνεύμα της πίστης που κήρυτταν. Χαρακτηριστικά είναι τα
λεγόμενα για την τακτική ενός από τους τελευταίους μεγάλους ιεραποστόλους, του
Ρώσου φωτιστή της Ιαπωνίας, αγ. Νικολάου Κασάτκιν: « Ο τρόπος που ευαγγελιζόταν
ήταν το κήρυγμα στην οικογένεια. Απέφευγε τις θορυβώδεις εκδηλώσεις και τις διαλέξεις.
Το κήρυγμα ήταν θετικό (όχι απολογητικό): ‘Είμαι Χριστιανός, πίστεψε αν
θέλεις’, δίχως πολεμική, χωρίς καμιά κριτική των άλλων ομολογιών, χωρίς ακόμη
επίθεση εναντίον του Βουδισμού και του Σιντοϊσμού. Ο Χριστιανισμός από μόνος
του, πλήρης από αλήθεια, δεν κερδίζει τις ψυχές παρά μόνο με την ειρήνη».
Ηλία Βουλγαράκη, Ιεραποστολή: Δρόμοι και δομές, σσ.20-21.
Ιεραποστολή στην αφρικανική γη
Ιεραποστολή στην αφρικανική γη
Ιεραποστολή στη Σιέρα Λεόνε
The Mission
ΕΝΩΠΙΟΝ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΩΝ
ΣΙΩΠΗ (SILENCE)
Αξιολογώντας:
Η
διαπολιτισμικότητα ως πρόκληση.
-
Εφημερίδα
τοίχου»: Σε ομαδοσυνεργασία
δημιουργείται εφημερίδα τοίχου με τίτλο ‘Διαπολιτισμικότητα: Όταν οι πολιτισμοί
συνεργάζονται’, αξιοποιώντας βιβλικά
χωρία, αποσπάσματα από κείμενα που επεξεργάστηκαν σε προηγούμενα στάδια,
εικόνες, έργα τέχνης, τίτλους, που αποτυπώνουν τη διαλεκτική και κριτική στάση
της χριστιανικής θεολογίας απέναντι στην πολιτιστική και θρησκευτική
ποικιλομορφία του σύγχρονου κόσμου.
-
Εναλλακτικά:
«Σύγκριση
κειμένων»: Δίνονται σε ομάδες δύο κείμενα σχετικά με την πρόκληση της
διαπολιτισμικότητας για να συγκρίνουν τις απόψεις των συγγραφέων (πχ.
Πολύκαρπος Καραμούζης, Αναστάσιος Γιαννουλάτος Αρχιεπ. Αλβανίας). Στο τέλος
κάθε μαθητής/μαθήτρια καταγράφει μια σκέψη σχετικά με την διαπολιτισμικότητα σε
ένα αυτοκόλλητο χαρτί και το κολλάει σε παγκόσμιο χάρτη που έχει αναρτηθεί.
Διαπολιτισμικότητα και θρησκεία
«…Η ταύτιση του περιεχομένου
της εθνικότητας με τη θρησκεία περιορίζει το περιεχόμενο της πρώτης
αποκλειστικά και μόνο σε μια συγκεκριμένη εκδοχή της, ενώ αποστερεί τη δεύτερη
από την οικουμενικότητα και την ανεκτικότητα που είναι σύμφυτη με την αποστολή
της. Έτσι Έλληνας είναι ο χριστιανός και Τούρκος ο μουσουλμάνος, καθώς
οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση της εθνικότητας αυτών των δύο λαών αφήνεται έκθετη
και ουσιαστικά υπονομεύεται. Περαιτέρω, ο έλληνας μουσουλμάνος, ο έλληνας
εβραίος, ο τούρκος χριστιανός ή ο τούρκος εβραίος θεωρούνται λιγότερο Έλληνες ή
Τούρκοι αντίστοιχα, απ' ό,τι οι υπόλοιποι. Παρομοίως ο έλληνας ορθόδοξος είναι
συχνά ανυποψίαστος για το γεγονός ότι και άλλοι άνθρωποι, άλλης εθνικότητας ή
καταγωγής, μοιράζονται την ίδια πίστη και παράδοση μαζί του, ενώ παράλληλα η
ανεκτικότητα στη διαφορετική θρησκευτική πίστη κρίνεται ως «αντεθνική»
συμπεριφορά. […] Η παρουσία των πολυπολιτισμικών-διαπολιτισμικών και κατ'
επέκταση πολυθρησκευτικών παραδόσεων στην εποχή της μετανεωτερικότητας και οι
μετακινήσεις μεγάλων πληθυσμιακών ομάδων στα παραδοσιακά εθνικά κράτη, τα οποία
οφείλουν να επεξεργαστούν τρόπους κοινωνικής ενσωμάτωσης, επαναπροσδιορίζουν το
περιεχόμενο της συζήτησης για το ρόλο τόσο των «εθνικών» κρατών όσο και των
«εθνικών» Εκκλησιών».
Καραμούζης Πολύκαρπος, Η τραυματική σχέση θρησκείας και εθνικής
ταυτότητας, ανακτήθηκε απόhttp://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=177243
ΥΛΙΚΟ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου