Προσδοκώμενα
Μαθησιακά Αποτελέσματα
|
Οι μαθητές/μαθήτριες να:
- εξετάζουν
την προσωπική και παγκόσμια διάσταση που έχει το αίτημα της ειρήνης στον
χριστιανισμό,
- διακρίνουν
τις θέσεις των θρησκευτικών παραδόσεων για την ειρήνη,
- κρίνουν
τις πρωτοβουλίες και ενέργειες των θρησκειών για την παγκόσμια ειρήνη.
|
Χριστιανοί: αγωνιστές της ειρήνης
Ο Χριστιανός δεν είναι μοιρολάτρης, ούτε ζει παθητικά πάνω στη γη. Όχι απλώς προτιμά την ειρήνη, αλλά αγωνίζεται ενεργά για την εδραίωσή της.
Και η Εκκλησία αδιάκοπα μέσα στους αιώνες εύχεται "υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου" (θεία Λειτουργία).
Επί πλέον, στις μέρες μας οι εκπρόσωποι των Ορθόδοξων εκκλησιών συμμετέχουν σε διεθνείς συνάξεις για την ειρήνη και καταδικάζουν τον πόλεμο ως τρόπο επίλυσης των διαφορών.
Βασικός άξονας αυτής της στάσης είναι η πεποίθηση της
Εκκλησίας οτι όλοι οι άνθρωποι είναι αδέρφια και ότι το φυλετικό
(και κάθε άλλο) μίσος είναι απαράδεκτο.
Οι λαοί οφείλουν να μάθουν να συνυπάρχουν δίχως να χάνουν την πολιτιστική και θρησκευτική τους ταυτότητα, αλλά και δίχως να επιθυμούν την εξόντωση όποιου διαφέρει από αυτούς.
Παρουσιάζοντας:
Η ειρήνη σε προσωπικό και
παγκόσμιο επίπεδο.
-
«Σκέψου,
Γράψε, Συζήτησε, Μοιράσου»: Δίνεται ποίημα για την ειρήνη (π.χ. Βρεττάκου). Οι
μαθητές/μαθήτριες, αφού το διαβάσουν, γράφουν δύο ορισμούς: «Η ειρήνη μέσα μου
είναι..», «Η ειρήνη γύρω μου είναι…».
- Εναλλακτικά:
«Γράφουν υποχρεωτικά»: Δίνεται η φράση του
Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ «Απόκτησε την εσωτερική ειρήνη και χιλιάδες άνθρωποι
γύρω σου θα σωθούν». Οι μαθητές/μαθήτριες γράφουν τις σκέψεις και τα
συναισθήματά τους.
Η ειρήνη είναι μέσα σου...
Ειρήνη
« …Ειρήνη είναι όταν τ’
ανθρώπου η ψυχή
γίνεται έξω στο σύμπαν ήλιος
κι ο ήλιος
ψυχή μες στον άνθρωπο».
Νικηφόρος Βρεττάκος, Τα
ποιήματα, τ. Β΄ Αθήνα 1981, σ. 263
Η ΕΙΡΗΝΗ Ή ψεύτικη καί ή άληθινή
Εφαρμόζοντας:
Αίτια για τη μη ύπαρξη
ειρήνης.
-
«Έντεχνος
συλλογισμός (Artful Thinking), Παιχνίδι επεξεργασίας με Σκέψου, Γράψε, Συζήτησε, Μοιράσου (TWPS)»: Προβάλλεται πίνακας ή φωτογραφία με
θέμα τον πόλεμο (π.χ.«3η Μαΐου», «Γκουέρνικα» , φωτογραφίες από τον πόλεμο στη
Συρία κ.λπ.). Παρατήρηση και ερμηνεία των έργων τέχνης. Σχόλια για τον πόλεμο.
-
Εναλλακτικά:
«Στοχασμός για ερωτήματα»: Με αφορμή ένα
κείμενο ή ένα βίντεο για την απουσία της ειρήνης (π.χ. Κόντογλου, ή βίντεο
«Most Shocking Second a Day») οι μαθητές/μαθήτριες στοχάζονται και σημειώνουν τις
σκέψεις τους για τα αίτια της απουσίας της ειρήνης.
Ταυτότητα έργου: 3η Μαΐου 1808: Η εκτέλεση των υπερασπιστών
της Μαδρίτης, FranciscoGoya (1814). Στον πίνακα
ο ζωγράφος τονίζει την αθωότητα των θυμάτων του πολέμου (ο άνθρωπος που
πρόκειται να εκτελεστεί έχει στα χέρια του τα ‘στίγματα’ από τα καρφιά του
Χριστού και απλώνει τα χέρια του σαν να πρόκειται να σταυρωθεί) και την
βαρβαρότητα κάθε στρατιωτικής συμπλοκής – Περισσότερα ερμηνευτικά σχόλια για
τον πίνακα διατίθενται στο http://www.visual-arts-cork.com/paintings-analysis/third-of-may-goya.htm#description
https://www.artsy.net/article/artsy-editorial-understanding-francisco-de-goya-6-pivotal-artworks
https://www.artsy.net/article/artsy-editorial-understanding-francisco-de-goya-6-pivotal-artworks
Η ειρήνη του Θεού και η ειρήνη του κόσμου
«Ο κακόμοιρος ο κόσμος διψά
ειρήνη. Μα χωρίς την απομέσα ειρήνη, δεν μπορεί να γίνη ειρήνη εξωτερική. Χωρίς
την ψυχική ειρήνη, η πολιτική και κοινωνική ειρήνη είναι ψεύτικη.
«Ειρήνη αφίημι υμίν, είπε ο
Χριστός στους μαθητές Του κατά το Μυστικό Δείπνο, ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν.
Ου καθώς ο κόσμος δίδωσι, εγώ δίδωμι υμίν». Πρόσεξες για να δης καλά τί λέγει ο
Χριστός; «Ου καθώς ο κόσμος δίδωσι, εγώ δίδωμι υμίν». «Δεν σας δίνω, λέγει, εγώ
την ειρήνη που δίνει ο κόσμος», την ψεύτικη, την οργισμένη ειρήνη, την
ανειρήνευτη ειρήνη, την ειρήνη που στ’ αληθινά δεν έχει ολότελα ειρήνη και
ησυχία.
Τέτοια είναι η ειρήνη που
μπορεί να κάνη ο κόσμος, οι άνθρωποι, που τρώγονται με τα πάθη τους και που
τους κατατρώγει η περηφάνεια, η ματαιοδοξία-φιλαργυρία, η σκληροκαρδία και η
απονιά στους άλλους, η μανία της ακολασίας και η επιθυμία της καλοπέρασης.
Όλα τούτα τα πάθη είναι
οργισμένα και όχι ειρηνικά. Αυτά κάνουνε τους ανθρώπους να μαλώνουνε, να
εχθρεύονται ο ένας τον άλλον, αυτά λιγοστεύουνε την αγάπη, που είναι δα πολύ
λίγη ανάμεσά τους, και φέρνουνε την παραζάλη, την έχθρα, «την έριδα» που λέγανε
οι αρχαίοι.
Με άλλα λόγια, φέρνουνε τη
βασιλεία του διαβόλου επί της γης, και όχι τη βασιλεία του Θεού, που είναι η
ειρήνη».
Φώτης Κόντογλου, Ο Φώτης
Κόντογλου στην τρίτη διάστασή του, εκδ. Ι. Κοιν. Οσίου Νικοδήμου,
Γουμένισσα 2003, σελ. 124-127.
Η ΦΡΙΚΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Βίντεο, που αφορά την
ανατροπή της ζωής ενός μικρού κοριτσιού εξαιτίας του πολέμου. Από την καμπάνια
της φιλανθρωπικής οργάνωσης Save The Children για τα παιδιά της Συρίας.
Masters of War
War - Πόλεμος
Διερευνώντας:
Η χριστιανική διδασκαλία και οι πρωτοβουλίες της Εκκλησίας για την
επικράτηση της ειρήνης.
-
«Μελέτη
περίπτωσης με Σκέψου, Συζήτησε Ισότιμα, Μοιράσου (TTPS)»: Άγιος Σωφρόνιος Ιεροσολύμων: Οι
μαθητές/μαθήτριες μελετούν τις ιστορικές συνθήκες και την απόφαση του Αγίου
Σωφρονίου να παραδώσει τα Ιεροσόλυμα στους Άραβες το 638.
-
Εναλλακτικά:
«Μαρκάρισμα και υπογράμμιση κειμένου με Σκέψου, Γράψε, Συζήτησε,
Μοιράσου (TWPS)»:
Δίνεται θεολογικό κείμενο σχετικά με την χριστιανική διδασκαλία περί ειρήνης
(πχ. Νησιώτη, ή π. Λεβ Ζιλέ, ή κείμενο της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου: η αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας εν τω
συγχρόνω κόσμω, ή Κοινή Δήλωση του Πάπα Φραγκίσκου και του Οικουμενικού
Πατριάρχη Βαρθολομαίου στα Ιεροσόλυμα).
Η χριστιανική κατανόηση της ειρήνης
«Όταν σκέφτεται κάποιος για
τη χριστιανική κατανόηση της ειρήνης ως ειρήνης για ολόκληρο τον κόσμο,
αντιλαμβάνεται ότι αυτό έχει ανθρωπολογική βάση, και φαίνεται ως μια δωρεά
άνωθεν με τη μορφή της συμφιλίωσης με τον Τριαδικό Θεό. Όταν στερηθεί αυτή τη
διάσταση, η ειρήνη περιορίζεται στην περιοχή της κονωνικο-πολιτικής ηθικής και
αδυνατεί να θεραπεύσει τα σχήματα της ανθρώπινης και κοσμικής ιστορίας, η οποία
κυβερνάται από τις αρχές και εξουσίες του κόσμου τούτου.
Ήδη, προκειμένου να πετύχει
την εσωτερική ειρήνη, ο άνθρωπος πρέπει να θέσει σ’ ενέργεια τη συμφιλιωτική
επίδραση της χριστιανικής πίστης πάνω σε όλο τον κόσμο. Η ‘εξωτερική’ ειρήνη
του κόσμου αποκαλύπτει την ανάγκη για συμφιλίωση κάποιου με τον εαυτό του και
ταυτόχρονα για αποκατάσταση της διακοπείσης σχέσης μεταξύ κάποιου, της φύσης
και της ιστορίας. Η θέση του ανθρώπου μέσα στον κόσμο, ακολουθώντας τη
συμφιλίωση των πάντων εν Χριστώ, συνεπάγεται ειρηνοποιό δράση στο ευρύ, κοσμικό
πλαίσιο. Αυτό είναι μια πράξη ανάκτησης- μια αόρατη και ουδέποτε συμπληρούμενη
διαδικασία- της αρχικής κατάστασης των ειρηνικών, αρμονικών σχέσεων μεταξύ
Θεού, ανθρώπου και φύσης, οι οποίες διεκόπησαν ως συνέπεια της πτώσης του
ανθρώπου (Γεν. 3, 18).
[…] Η αποξένωση και
αλλοτρίωση του ανθρώπου από το Θεό ως Άρχοντα της Ειρήνης έχει
εξουδετερωθεί απ΄ τον Χριστό, αλλά η
μετοχή του ανθρώπου στην πληρότητα αυτής της ειρήνης είναι, αδιάκοπη διαδικασία
αύξησης σ΄ αυτήν με στόχο την τελική της εκπλήρωση στους έσχατους χρόνους. Με
την έννοια αυτή, ο χριστιανός θα έπρεπε να προφυλάσσεται από τη συναισθηματική
θρησκοληψία ή τον ρομαντισμό, αγνοώντας τη μη εισέτι πραγματικότητα της ειρήνης
στην ιστορία καθώς και κάθε είδους ουμανιστικών, ανθρωποκεντρικών και
επιφανειακών προσπαθειών που καταβάλλονται για επιτυχή εγκαθίδρυση ειρήνης στην
ιστορία, οι οποίες βασίζονται στη μεγαλοσύνη και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου
και μονάχα σ΄ αυτή. Είναι επίσης ουτοπικός ρεαλισμός να πιστεύουμε ότι, αν
σταματούσαμε την πάλη των τάξεων σε μια μόνο περιοχή της κοινωνικής ζωής, π.χ.
την κοινωνική, η ειρήνη θα βασίλευε στη συνέχεια για πάντα στην ιστορία, ως
μόνιμο επίτευγμα του ανθρώπου και μόνο.
[…] Είναι, έτσι, φανερό ότι
η χριστιανική στάση έναντι της ειρήνης σήμερα δεν θα έπρεπε να αγνοεί ή να
‘συγκαλύπτει’ με ειρηνιστικές προσπάθειες είτε το καθεστώς της αδικίας και
εκμετάλλευσης, με την πρόφαση της ελευθερίας ή της ελεύθερης οικονομίας, είτε
την άρνηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ατομικών ελευθεριών, με το πρόσχημα
της εγκαθίδρυσης κοινωνικής δικαιοσύνης. Χωρίς ν΄ αρνείται τις εξαιρετικές
δυσκολίες που υπάρχουν και στις δύο περιπτώσεις, η χριστιανική ειρηνευτική
προσπάθεια (με μια ρεαλιστική επιδίωξη της εξάλειψης των κύριων αιτιών της βίας
και του πολέμου) πρέπει να επιμείνει, στηριζόμενη στη Βίβλο, στο σεβασμό και
των δύο προϋποθέσεων της ειρήνης: της δικαιοσύνης και της γνήσιας ελευθερίας ως
των απαραίτητων συστατικών της στοιχείων».
Νησιώτης Νίκος, Από την ύπαρξη στη συνύπαρξη: Κοινωνία,
Τεχνολογία, Θεολογία, εκδ. Μαΐστρος, Αθήνα 2004, Σσ 46-53.
Αναπλαισιώνοντας:
Όραμα και πρωτοβουλίες των θρησκειών για την ειρήνη.
-
«Κείμενά
μου – θησαυροί μου»: Σε ομαδοσυνεργασία οι μαθητές/μαθήτριες αναζητούν σε ιερά
βιβλία θρησκειών (Παλαιά Διαθήκη, Κοράνιο κ.λπ) αποσπάσματα σχετικά με την
ειρήνη. Η εργασία μπορεί να γίνει και με ιστοεξερεύνηση ή με προετοιμασία στο
σπίτι. Παρουσίαση και σύντομος σχολιασμός στην ολομέλεια της τάξης.
-
Εναλλακτικά:
«Πέντε π και ένα γ»: Δίδονται σε κάθε ομάδα διαφορετικά άρθρα από
ειδησεογραφική επικαιρότητα που αφορούν θρησκευτικές πρωτοβουλίες (π.χ.
καταδίκη τρομοκρατικών επιθέσεων από Μεγάλο Ιμάμη του Αλ Άζχαρ, Μουφτή
Κομοτηνής, Ουλεμά, Συνέδριο ηγετών παγκόσμιων και παραδοσιακών θρησκειών,
Διεθνής Διάσκεψη Κορυφής Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών κ.λπ.). Σε
ομαδοσυνεργασία γίνεται επεξεργασία και στην ολομέλεια συζήτηση.
Αξιολογώντας:
Η προσωπική και κοινωνική
ευθύνη των πιστών για το όραμα της παγκόσμιας ειρήνης.
-
«Graffiti»: Κατασκευάζονται σε ομαδοσυνεργασία
πλακάτ με χρώματα συνθήματα ή μηνύματα για την ειρήνη, όπως νοηματοδοτείται από
τη χριστιανική διδασκαλία.
-
Εναλλακτικά:
«Κάρτες με αποφθέγματα»: Μοιράζονται στους
μαθητές/στις μαθήτριες Αγιογραφικά χωρία με θέμα την ειρήνη. Διαλέγει ο
καθένας/ η καθεμία ένα, το αντιγράφει σε κάρτα που διακοσμεί και γράφει μια
ευχή για την ειρήνη.
Αγιογραφικά χωρία για την ειρήνη:
Είμαι ειρηνικός ανάμεσα σε
αυτούς που μισούν την ειρήνη
Ψαλμ 119, 7
Μακάριοι όσοι φέρνουν την
ειρήνη στους ανθρώπους,
γιατί αυτοί θα ονομαστούν
παιδιά του Θεού.
Ματθ. 5, 9
ο καρπός του Αγίου Πνεύματος
είναι η αγάπη, η χαρά, η ειρήνη, η μακροθυμία, η καλοσύνη, η αγαθότητα, η
πίστη, 23η πραότητα, η εγκράτεια.
Γαλ. 5, 22-23
Όπου υπάρχει φθόνος κι
εριστική διάθεση, εκεί υπάρχει αναστάτωση και κάθε λογής κακό.
Ιακ 3, 16
Φεύγω και σας αφήνω την
ειρήνη. Τη δική μου ειρήνη σας δίνω. Δε σας τη δίνω όπως τη δίνει ο κόσμος. Μην
ανησυχείτε και μη δειλιάζετε.
Ιω 14, 27
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου