Τρίτη 29 Ιουλίου 2025

Leaving Home

Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ 2.3 Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ




Στο βίντεο «Living Home», βλέπουμε με γλυκόπικρο τρόπο έναν γιο που, παρότι ο πατέρας του τον στέλνει στον κόσμο, επιστρέφει διαρκώς στο πατρικό σπίτι. Κάθε επιστροφή και πιο περίεργη, κάθε βήμα του και μια αποφυγή του αναπόφευκτου: της ενηλικίωσης και της ανάληψης της προσωπικής του ευθύνης.

Η εικόνα αυτή, που αποτυπώνει έντονα τη θεωρία της προσκόλλησης του Bowlby, μπορεί να ιδωθεί και μέσα από το πρίσμα της εκκλησιαστικής μας παράδοσης: η οικογένεια ως μήτρα αγάπης, αλλά και ως πύλη εξόδου προς τον κόσμο.

Οι γονείς είναι οι πρώτοι που αποκαλύπτουν στο παιδί τι σημαίνει να αγαπάς, να σε φροντίζουν, να είσαι ασφαλής.

Όμως, αν η αγάπη αυτή κρατά το παιδί δέσμιο, τότε δεν είναι πλέον αγάπη, αλλά φόβος μεταμφιεσμένος σε φροντίδα.

Όπως λέει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος:

«Όποιος αγαπά με φόβο μην χάσει, δεν αγαπά με ελευθερία».

Η υπερπροστασία των γονιών, πολλές φορές, δεν πηγάζει από το ενδιαφέρον, αλλά από την αδυναμία τους να εμπιστευτούν την ελευθερία του παιδιού. Έτσι, αντί να το ετοιμάζουν για έξοδο και κοινωνία, το κρατούν καθηλωμένο στην εξάρτηση – συναισθηματική, πρακτική, υπαρξιακή.

Κι όμως, η Εκκλησία δεν μας καλεί να μείνουμε προσκολλημένοι ούτε στην οικογένεια ούτε σε καμία ανθρώπινη ασφάλεια. Μας καλεί να αποκτήσουμε προσωπικό πρόσωπο, να γίνουμε πρόσωπα σχέσης, όχι φορείς εξαρτήσεων.
Το παιδί καλείται να μάθει να ζει όχι μόνο μέσα από τα μάτια της μητέρας του, αλλά μέσα από το δικό του βλέμμα, φωτισμένο από τον Χριστό, που είναι η αλήθεια και η ζωή.

Και όταν η ζωή ταράζει τη θαλπωρή μας, όπως συμβαίνει και στο τέλος του βίντεο, τότε αναδύεται το ερώτημα: ποιος είμαι πέρα από το σπίτι, πέρα από την οικογένεια, πέρα από το γνώριμο;
Αυτό είναι το μεγάλο πέρασμα προς την ενηλικίωση:
να μπορώ να αγαπώ το σπίτι μου, αλλά να μην είμαι αιχμάλωτός του. Να ευχαριστώ για όσα μου έδωσε, αλλά να περπατώ πια με τα δικά μου πόδια, με τη χάρη του Θεού.

Γιατί τελικά, όπως λέει ο Χριστός:

«Δια τούτο καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα και προσκολληθήσεται…» (Ματθ. 19,5)

Η οικογένεια είναι η αρχή. Η ζωή είναι το προσκλητήριο.
Και ο Θεός είναι Εκείνος που περιμένει να Τον αναγνωρίσουμε ως πατέρα – όταν θα έχουμε πια μάθει να στεκόμαστε, να βαδίζουμε και να αγαπάμε με ελευθερία.

ΠΗΓΗ: Από το νέο ιστολόγιο Θρησκευτικών ΠΑΜΕ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ! της Μαρίας Μανάκου.


Κυριακή 27 Ιουλίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 3.1. Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΩΣ ΕΚΦΡΑΣΗ ΠΙΣΤΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Η θρησκευτική λατρεία αποτελεί έναν από τους πιο βασικούς και αναλλοίωτους τρόπους με τους οποίους ο άνθρωπος εκφράζει τη σχέση του με το Θείο.

Από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα, σε κάθε γωνιά του κόσμου, η λατρεία –με τις ποικίλες μορφές και εκφάνσεις της– υπήρξε ο πυρήνας κάθε θρησκευτικής εμπειρίας.

Δεν είναι απλώς μια εξωτερική πράξη, αλλά μια βαθιά υπαρξιακή στάση που εκφράζει την πίστη, την ευγνωμοσύνη, τη μετάνοια και την επιθυμία του ανθρώπου να κοινωνήσει με το Θείο.

Στο συγκεκριμένο μάθημα, καλούμαστε να κατανοήσουμε τη λατρεία όχι απλώς ως τελετουργία, αλλά ως προσωπική και συλλογική έκφραση πίστης.

Η λατρεία, ιδιαίτερα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, χαρακτηρίζεται ως μυσταγωγική, λογική, πνευματική και αναγωγική.

 Μέσα από τη λατρεία, ο πιστός δεν παραμένει μόνο θεατής, αλλά μετέχει ενεργά στο μυστήριο της πίστης, συντονίζοντας το νου, την ψυχή και το σώμα του στην αναζήτηση του Θεού.

Η λατρεία δεν είναι μόνο ατομική, αλλά και βαθιά κοινωνική.

Εκφράζει την ενότητα των πιστών ως Εκκλησία και συγκροτεί μια κοινότητα προσευχής, ευχαριστίας και κοινωνίας.

Μέσα από τις γιορτές, τα μυστήρια, τις προσευχές και τα σύμβολα της Εκκλησίας, ο χρόνος και η καθημερινότητα φωτίζονται και εξαγιάζονται.

Από τη Θεία Λειτουργία έως τις ευχές για την έναρξη της σχολικής χρονιάς, η Εκκλησία αγκαλιάζει όλες τις πτυχές της ζωής.

Το μάθημα αυτό μάς καλεί να εμβαθύνουμε στον ρόλο της λατρείας ως θεμελιώδους στοιχείου της θρησκευτικής ταυτότητας, αλλά και να αναγνωρίσουμε τη διαχρονική ανάγκη του ανθρώπου να συναντήσει το Θείο και να κοινωνήσει με Αυτό.

 


Τρίτη 22 Ιουλίου 2025

Η δύναμη της συγχώρεσης

 



Αφού έγινα Πρόεδρος, ζήτησα από κάποια μέλη της σωματοφυλακής μου να πάμε βόλτα στην πόλη.
Μετά την βόλτα πήγαμε για μεσημεριανό σε εστιατόριο. Καθόμασταν σε ένα από τα κεντρικότερα, και ο καθένας μας αποφάσισε τι θέλει.
Μετά από λίγη αναμονή, εμφανίστηκε ο σερβιτόρος που έφερε τα μενού μας, εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα ότι στο τραπέζι που ήταν ακριβώς μπροστά από το δικό μας υπήρχε ένας μοναχικός άνθρωπος που περίμενε να τον σερβίρουν.
Όταν υπηρετήθηκε, είπα σε έναν από τους στρατιώτες μου: πήγαινε να ζητήσεις από αυτόν τον άντρα να έρθει μαζί μας.
Ο στρατιώτης πήγε και μετέδωσε την πρόσκληση μου.
Ο άνθρωπος στάθηκε όρθιος, πήρε το πιάτο και κάθισε δίπλα μου.
Ενώ έτρωγε, τα χέρια του έτρεμαν συνεχώς και δεν σήκωνε το κεφάλι του από το φαγητό.
Όταν τελειώσαμε, με χαιρέτησε χωρίς καν να με κοιτάξει, ..του έσφιξα το χέρι και απομακρύνθηκε!
Ο στρατιώτης μου είπε:
- Κύριε, αυτός ο άνθρωπος πρέπει να είναι πολύ άρρωστος γιατί παρατήρησα τα χέρια του , δεν σταμάτησαν να τρέμουν ενώ έτρωγε.
Καθόλου! Ο λόγος για το τρέμουλό του είναι άλλος - απάντησα. Με κοίταξαν περίεργα και τους είπα:
- Αυτός ο άνθρωπος ήταν ο φύλακας της φυλακής που ήμουν κλειδωμένος μέσα.
Συχνά, μετά τα βασανιστήρια που μου έγιναν , ούρλιαζα και έκλαψα για νερό και ήρθε να με ταπεινώσει, γέλασε μαζί μου και αντί να μου δώσει νερό ούρησε στο κεφάλι μου.
Δεν ήταν άρρωστος, φοβήθηκε τώρα που είμαι πρόεδρος της Νότιας Αφρικής, μήπως θα τον έστελνα φυλακή και θα έκανα το ίδιο πράγμα που έκανε μαζί μου, βασανίζοντάς τον και ταπεινώνοντάς τον.
Αλλά δεν είμαι εγώ έτσι , αυτή η συμπεριφορά δεν είναι μέρος του χαρακτήρα μου , ούτε της ηθικής μου.
Μυαλά που ζητούν εκδίκηση καταστρέφουν τα κράτη, ενώ εκείνα που ζητούν συμφιλίωση χτίζουν Έθνη ′′
Νέλσον Μαντέλα
Από τό διαδίκτυο.

Δευτέρα 21 Ιουλίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 4.7. Η ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Η κινεζική θρησκευτικότητα αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους και πλουσιότερους πολιτισμούς στον πλανήτη. Σε αντίθεση με τις μονοθεϊστικές παραδόσεις της Δύσης, η κινεζική θρησκεία δεν διακρίνεται από πίστη σε έναν και μόνο Θεό, αλλά συγκροτείται από ένα πλέγμα πεποιθήσεων, φιλοσοφιών, τελετουργιών και λαϊκών πρακτικών, που διαμορφώνουν την καθημερινή ζωή και κοσμοαντίληψη εκατομμυρίων ανθρώπων εδώ και χιλιετίες.

Βασικοί πυλώνες αυτής της παράδοσης είναι ο Ταοϊσμός και ο Κομφουκιανισμός.  Ο Ταοϊσμός, με κεντρική έννοια το Ντάο (τον «Δρόμο» ή τη φυσική ροή του κόσμου), προτείνει μια ζωή σε αρμονία με τη φύση και τα αντίθετα στοιχεία της, όπως συμβολίζονται από τον διπολισμό Γιν και Γιανγκ. Ο άνθρωπος καλείται να αποδεχθεί τη ρευστότητα και την ισορροπία των πραγμάτων, διαφορετικά κινδυνεύει να προκαλέσει βλάβη στον εαυτό του και στο περιβάλλον του. Εκτός από φιλοσοφική διδασκαλία, ο Ταοϊσμός εξελίχθηκε και σε θρησκεία με θεότητες, τελετές, και πρακτικές που αποσκοπούν στη μακροζωία και την πνευματική εξύψωση.

Ο Κομφουκιανισμός, από την άλλη, αποτελεί περισσότερο ένα ηθικοκοινωνικό σύστημα παρά καθαρή θρησκεία. Οραματίζεται την ιδανική κοινωνία και τον ανώτερο άνθρωπο μέσα από την καλλιέργεια αρετών, όπως ο σεβασμός, η πειθαρχία και η εντιμότητα. Στηρίζεται σε μια ιεραρχημένη κοινωνική δομή, με ιδιαίτερη έμφαση στην οικογένεια και τον ρόλο του καθενός μέσα σε αυτήν, αντανακλώντας κοσμικές αρχές.

Τέλος, η προγονολατρία και η λαϊκή θρησκεία αποτελούν κεντρικά στοιχεία της κινεζικής παράδοσης, συνδέοντας τους ζωντανούς με τους νεκρούς, τη γη με το υπερφυσικό. Η καθημερινότητα, η υγεία, η ευημερία και η τύχη εξαρτώνται από την αρμονική σχέση με τα πνευματικά όντα.

Η κινεζική θρησκεία, λοιπόν, είναι ένα σύνθετο και πολυεπίπεδο φαινόμενο, που μας προσκαλεί να σκεφτούμε αλλιώς τον άνθρωπο, τη φύση και το θείο.


Σάββατο 19 Ιουλίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 4.8. Η ΙΑΠΩΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Στο σημερινό μάθημα θα ταξιδέψουμε στην Ιαπωνία, μια χώρα με μοναδική πολιτισμική ταυτότητα και ιδιαίτερο θρησκευτικό τοπίο. Η Ιαπωνική θρησκευτικότητα δεν περιορίζεται σε ένα δόγμα ή μία αποκλειστική θρησκευτική πίστη. Αντιθέτως, χαρακτηρίζεται από πολυθεϊσμό, θρησκευτικό συγκρητισμό και έντονη σύνδεση με την παράδοση και την καθημερινή ζωή.

Κεντρική θέση στην ιαπωνική θρησκευτική παράδοση κατέχει το Σίντο, η «οδός των θεών». Το Σίντο είναι μια εγχώρια θρησκεία, με ρίζες στους αρχαίους μύθους, που περιλαμβάνει τη λατρεία φυσικών δυνάμεων και πνευμάτων – τα λεγόμενα κάμι. Παράλληλα όμως, ο Μαχαγιάνα Βουδισμός, που εισήλθε στην Ιαπωνία από την Κίνα και την Κορέα τον 6ο αιώνα, συνυπάρχει μέχρι σήμερα και έχει επηρεάσει βαθιά τον τρόπο με τον οποίο οι Ιάπωνες αντιλαμβάνονται τη ζωή και τον θάνατο.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αρμονική συνύπαρξη αυτών των δύο θρησκειών. Χαρακτηριστική είναι η φράση: «ο Ιάπωνας γεννιέται Σιντοϊστής και πεθαίνει Βουδιστής», που δείχνει πώς το Σίντο κυριαρχεί στα γεγονότα της ζωής, ενώ ο Βουδισμός σχετίζεται με τα θέματα του θανάτου και της μεταθανάτιας τύχης. Επιπλέον, σημαντικό ρόλο παίζει και η λατρεία των προγόνων, μια πρακτική με βαθιά ριζωμένη θέση στην ιαπωνική κοινωνία, που ενώνει τον κόσμο των ζωντανών με εκείνον των νεκρών.

Από το αυτοκρατορικό Σίντο, που θεμελίωνε τη θεϊκή καταγωγή του Ιάπωνα αυτοκράτορα, μέχρι τις πολύβουες γιορτές Ματσούρι, όπου οι θεότητες επισκέπτονται τους πιστούς μέσα από τις τελετές και τις πομπές, η ιαπωνική θρησκεία αποτυπώνεται όχι μόνο στις τελετές, αλλά και στον τρόπο ζωής και σκέψης των ανθρώπων.

Σκοπός του μαθήματος είναι να γνωρίσουμε τη θρησκευτική πολυμορφία της Ιαπωνίας και να προβληματιστούμε πάνω στο πώς διαφορετικά θρησκευτικά στοιχεία μπορούν να συνυπάρχουν αρμονικά σε μία κοινωνία.


Τετάρτη 16 Ιουλίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 4.6. Ο ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Ο Βουδισμός είναι μία από τις αρχαιότερες και πιο διαδεδομένες θρησκευτικές παραδόσεις της ανθρωπότητας, με ρίζες στην Ινδία του 6ου αιώνα π.Χ. και ιδρυτή τον Σιντάρτα Γκαουτάμα, γνωστό ως Βούδα, δηλαδή "ο φωτισμένος". Πρόκειται για μια διδασκαλία που δεν εστιάζει τόσο στην πίστη σε έναν θεό, όσο στην πνευματική πορεία του ανθρώπου για την κατανόηση της πραγματικότητας και την απελευθέρωσή του από τον πόνο.

Κεντρική θέση στη βουδιστική διδασκαλία κατέχουν οι τέσσερις ευγενικές αλήθειες, οι οποίες αναλύουν τη φύση του πόνου, την αιτία του, τη δυνατότητα υπέρβασής του και το μονοπάτι που οδηγεί στη νιρβάνα – την πλήρη απελευθέρωση από τον κύκλο των μετενσαρκώσεων (σαμσάρα). Ο άνθρωπος, σύμφωνα με τον Βουδισμό, παγιδεύεται στη συνεχή ανακύκλωση της ύπαρξης εξαιτίας της άγνοιας, της επιθυμίας και του μίσους. Η κατανόηση ότι τα όντα και τα πράγματα δεν είναι σταθερές, μόνιμες οντότητες, αλλά ρέουσες διαδικασίες (μη ουσιαστικότητα), αποτελεί βασική προϋπόθεση για την εσωτερική του απελευθέρωση.

Στην ιστορική του εξέλιξη, ο Βουδισμός απέκτησε διαφορετικές μορφές, με σημαντικότερες τον Τεραβάντα (ή «Μικρό Όχημα») και τον Μαχαγιάνα («Μεγάλο Όχημα»). Ο τελευταίος ανέπτυξε πλούσια μυθολογία γύρω από ουράνιους Βούδες, «καθαρούς κόσμους» και φωτισμένα όντα που καθυστερούν τη σωτηρία τους για να βοηθήσουν άλλους (μποντισάτβα).

Στο σημερινό μάθημα, θα εξερευνήσουμε τόσο τη φιλοσοφική και πνευματική διάσταση της βουδιστικής σκέψης, όσο και τις σύγχρονες πολιτισμικές αναφορές της (π.χ. «κάρμα», «νιρβάνα»), αναζητώντας τη σημασία τους στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη ζωή, τον εαυτό μας και τον πόνο. Σκοπός μας είναι να προσεγγίσουμε τον Βουδισμό όχι μόνο ως θρησκεία, αλλά και ως δρόμο εσωτερικής αναζήτησης που επηρέασε βαθιά την ανθρώπινη σκέψη και πνευματικότητα.


Δευτέρα 14 Ιουλίου 2025

Γιατί Ο Άνθρωπος Δεν Αντέχει την ελευθερία

Ο Μέγας Ιεροεξεταστής του Ντοστογιέφσκι: Ένα ψυχολογικό και φιλοσοφικό δοκίμιο για την ελευθερία, την εξουσία και τη σύγχρονη αδυναμία της ανθρώπινης ψυχής. Σε αυτό το βίντεο, εξερευνούμε σε βάθος τον σκοτεινό, προφητικό μονόλογο του Μεγάλου Ιεροεξεταστή μέσα από τα μάτια του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι — ένα απόσπασμα από τους «Αδελφούς Καραμαζόφ» που λειτουργεί όχι μόνο ως θεολογικό σχόλιο, αλλά και ως ψυχαναλυτική ακτινογραφία της σύγχρονης κοινωνίας. Ο Ιεροεξεταστής μας προειδοποιεί: ο άνθρωπος δεν αντέχει την ελευθερία. Προτιμά το θαύμα, το μυστήριο και την αυθεντία, αρκεί να απαλλαγεί από την ευθύνη της προσωπικής του επιλογής. Και ίσως, περισσότερο από ποτέ, ζούμε σε έναν κόσμο γεμάτο «σύγχρονους Ιεροεξεταστές» που υπόσχονται σιγουριά — με αντάλλαγμα την ψυχή μας.
Το μήνυμα του βίντεο είναι υπαρξιακό, αλλά και βαθιά ανθρώπινο: Μη φοβάσαι την ελευθερία σου.
Μάθε να την αντέχεις.
Και κράτησε την καρδιά σου ανοιχτή, ακόμα κι όταν ο κόσμος γύρω σου ζητά να τη φιμώσεις.

«"Θυμήσου την πρώτη ερώτηση, την έννοιά της, αν όχι ακριβώς τα λόγια: Θέλεις να πας στον κόσμο με αδειανά χέρια κηρύσσοντας στους ανθρώπους μια ελευθερία που η φυσική τους βλακεία και η φυσική τους προστυχιά δεν τους αφήνουν να την καταλάβουν, μια ελευθερία που τους φοβίζει, γιατί δεν υπάρχει και δε θα υπάρξει τίποτε πιο ανυπόφορο απ' αυτή για τον άνθρωπο και την κοινωνία;


 Βλέπεις αυτές τις πέτρες της άγονης ερήμου; Κάνε τες ψωμιά και οι άνθρωποι θα τρέξουν πίσω σου μ' ευγνωμοσύνη, σαν υπάκουο κοπάδι, τρέμοντας μήπως πάρεις το χέρι σου και δεν έχουν πια ψωμί.


Εσύ όμως δε θέλησες να στερήσεις απ' τον άνθρωπο την ελευθερία και αρνήθηκες, κρίνοντας πως είναι ασυμβίβαστη με την υπακοή που εξαγοράζεται με ψωμιά... Επαύξησες την ανθρώπινη ελευθερία, αντί να την περιορίσεις και επέβαλες έτσι για πάντα στον ηθικό άνθρωπο τα μαρτύρια αυτής της ελευθερίας.


 Ήθελες να σ' αγαπούν ελεύθερα, να σε ακολουθούν οι άνθρωποι με τη θέλησή τους, καταγοητευμένοι... Δεν κατέβηκες απ' τον σταυρό όταν σε κορόιδευαν και σου φώναζαν ειρωνικά: “Κατέβα απ' το σταυρό για να σε πιστέψουμε”. Δεν το 'κάνες, γιατί δεν ήθελες πάλι να υποδουλώσεις τον άνθρωπο μ' ένα θαύμα. Ήθελες μια πίστη ελεύθερη και όχι υπαγορευμένη από το θαύμα. Χρειαζόσουνα την ελεύθερη αγάπη και όχι τη δουλική έξαρση ενός τρομοκρατημένου σκλάβου...


Δεν σε φοβάμαι καθόλου. Κι εγώ πήγα στην έρημο, κι εγώ έζησα με ρίζες και ακρίδες, κι εγώ μακάρισα την ελευθερία που χάρισες στους ανθρώπους... Αλλά συνήλθα και δε θέλησα να υπηρετήσω μια υπόθεση παράλογη. Γύρισα πίσω κι ενώθηκα με εκείνους που διόρθωσαν το έργο σου... Σ'το ξαναλέω, αύριο, μ' ένα νόημά μου, θα ιδείς αυτό το πειθήνιο κοπάδι να φέρνει αναμμένα κάρβουνα στη φωτιά όπου θα σε ρίξω, γιατί ήρθες να εμποδίσεις το έργο μας. Γιατί αν υπάρχει κάποιος που του αξίζει πιο πολύ απ' όλους να καεί, αυτός είσαι εσύ. Αύριο θα σε κάψω. Τελείωσα"».

 

Φ. Ντοστογιέφσκι. Αδελφοί Καραμαζώφ (μτφρ. Σ. Π.), Θεσσαλονίκη: Σύγχρονες Εκδόσεις, σελ. 220-229.


Κυριακή 13 Ιουλίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ 3.1 ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου




Η ειρήνη αποτελεί έναν από τους θεμελιώδεις πόθους της ανθρωπότητας και έναν βασικό πυλώνα της χριστιανικής πίστης.

Στον σύγχρονο κόσμο, που μαστίζεται από πολέμους, βία, κοινωνικές αδικίες και συγκρούσεις κάθε μορφής, η ανάγκη για ειρήνη –τόσο σε προσωπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο– είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.

Η ειρήνη δεν είναι απλώς η απουσία πολέμου ή σύγκρουσης· είναι μια ενεργή κατάσταση συμφιλίωσης, δικαιοσύνης και αγάπης.

Η ενότητα αυτή καλεί τους μαθητές να προσεγγίσουν την έννοια της ειρήνης μέσα από το πρίσμα της Ορθόδοξης χριστιανικής θεώρησης, η οποία τονίζει ότι η εσωτερική γαλήνη του ανθρώπου αποτελεί προϋπόθεση για τη δημιουργία μιας ειρηνικής κοινωνίας.

Η φράση του Οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ  «Απόκτησε την εσωτερική ειρήνη και χιλιάδες άνθρωποι γύρω σου θα σωθούν» υπογραμμίζει τη μεταμορφωτική δύναμη της προσωπικής πνευματικής κατάστασης.

Μέσα από κείμενα της Αγίας Γραφής, πατερικές διδασκαλίες, αλλά και ιστορικά παραδείγματα, όπως η ειρηνική παράδοση της Ιερουσαλήμ από τον Πατριάρχη Σωφρόνιο ή η κοινή δήλωση του Πάπα Φραγκίσκου και του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, οι μαθητές καλούνται να προβληματιστούν για το ρόλο της Εκκλησίας στην οικοδόμηση της ειρήνης και να αναγνωρίσουν τη δική τους προσωπική και συλλογική ευθύνη.

Η Εκκλησία καλεί κάθε πιστό να γίνει φορέας συμφιλίωσης, διαλόγου και αγάπης, ενθαρρύνοντας κάθε πρωτοβουλία που οδηγεί στην υπέρβαση των συγκρούσεων και την καλλιέργεια της αδελφοσύνης.

Η ειρήνη, σύμφωνα με την χριστιανική πίστη, είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος και έκφραση της ζωής του Θεού μέσα στον κόσμο.

Το όραμα της ειρήνης, λοιπόν, δεν είναι ουτοπία, αλλά ένας συνεχής αγώνας, στον οποίο καλούμαστε όλοι να συμμετέχουμε ενεργά.


Πέμπτη 10 Ιουλίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 3.2. ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Η λέξη «γιορτή» μας φέρνει στον νου χαρά, ανάπαυλα, συγκέντρωση αγαπημένων προσώπων, αλλά και μνήμη σημαντικών γεγονότων.

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, η γιορτή δεν είναι απλώς ένα ευχάριστο διάλειμμα από την καθημερινότητα, αλλά αποτελεί βαθιά θεολογικό γεγονός και πνευματική ευκαιρία.

Η Εκκλησία μετέβαλε τον γραμμικό χρόνο της καθημερινής ζωής σε ιερό χρόνο, αγιάζοντας κάθε μέρα μέσα από το εορτολόγιο – δηλαδή τον κατάλογο των γιορτών της.

Οι ημέρες δεν είναι απλώς διαδοχικές, αλλά φέρουν πνευματικό περιεχόμενο, μνήμες από γεγονότα της θείας οικονομίας και παραδείγματα ζωής από τους αγίους.

Ο εορτασμός στην Ορθόδοξη Παράδοση έχει διπλό χαρακτήρα: είναι ταυτόχρονα ιστορικός και λειτουργικός.

Η Εκκλησία δεν θυμάται απλώς τα γεγονότα, αλλά τα ζει «σήμερον».

Για παράδειγμα, κάθε Πάσχα οι πιστοί δεν απλώς θυμούνται την Ανάσταση του Χριστού, αλλά την βιώνουν μυστηριακά, σαν να συνέβη εκείνη τη στιγμή.

Οι γιορτές διακρίνονται σε Δεσποτικές (αφιερωμένες στον Χριστό), Θεομητορικές (αφιερωμένες στην Παναγία) και γιορτές Αγίων. Καθεμιά φωτίζει μια πτυχή της σωτηρίας και προτρέπει τον πιστό σε έμπνευση και μίμηση.

 Η Κυριακή, για παράδειγμα, ως εβδομαδιαία εορτή της Αναστάσεως, είναι το κέντρο της πνευματικής ζωής.

Στο μάθημα αυτό, θα εξερευνήσουμε το θεολογικό βάθος των ορθόδοξων γιορτών, την ιστορική τους διαμόρφωση, αλλά και τη σημασία τους για τη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου.

Θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε γιατί ο εορτασμός είναι αναπόσπαστο μέρος της πίστης και πώς κάθε γιορτή μάς προσκαλεί σε προσωπική μεταμόρφωση, χαρά και συμμετοχή στο «σχολείο της Εκκλησίας».

 


Τετάρτη 9 Ιουλίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 2.5. Η ΣΥΓΧΩΡΗΣΗ ΩΣ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Η συγχώρηση αποτελεί μία από τις πιο βαθιές και μεταμορφωτικές πράξεις στην ανθρώπινη εμπειρία, ιδίως στο πλαίσιο της χριστιανικής πίστης. Δεν πρόκειται απλώς για μία ηθική αρετή ή μια καλοσύνη προς τον άλλον· είναι ένα βίωμα που φέρνει υπέρβαση. Υπέρβαση του εγωισμού, της εκδίκησης, της σκληρότητας. Υπέρβαση της αμαρτίας – τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και στις ανθρώπινες σχέσεις.

Στον Χριστιανισμό, η συγχώρηση δεν παρουσιάζεται ως επιλογή για τους "καλούς" ανθρώπους, αλλά ως τρόπος ζωής για κάθε πιστό. Ο Ιησούς Χριστός, με τη στάση Του απέναντι στους αμαρτωλούς, όπως στην περίπτωση της μοιχαλίδας , ανατρέπει τις ανθρώπινες αντιλήψεις περί τιμωρίας και δικαιοσύνης. Δεν καταδικάζει, αλλά καλεί σε μετάνοια, σε εσωτερική αλλαγή. «Ούτε εγώ σε καταδικάζω·  πήγαινε και μην αμαρτάνεις πια». Αυτή η φράση συνοψίζει τη χριστιανική συγχώρηση ως δώρο, ελπίδα και νέα αρχή.

Όμως, η συγχώρηση δεν είναι εύκολη. Πολλές φορές, εμποδίζεται από τον θυμό, την υπερηφάνεια, την αδυναμία να δούμε τον άλλον με αγάπη. Το Ευαγγέλιο, όμως, είναι σαφές: δεν μπορούμε να ζητούμε από τον Θεό να μας συγχωρήσει, αν δεν συγχωρούμε κι εμείς. Η συγχώρηση, επομένως, είναι όχι μόνο εντολή αλλά και προϋπόθεση της σωτηρίας.

Στο σημερινό μάθημα θα εμβαθύνουμε στο νόημα της συγχώρησης μέσα από κείμενα, εικόνες, προσωπικές μαρτυρίες – όπως αυτή ενός πρώην κρατουμένου – και συζήτηση. Θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε γιατί η συγχώρηση δεν είναι αδυναμία, αλλά δύναμη. Και πώς, με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος, μπορεί να μεταμορφώσει την καρδιά μας και τις σχέσεις μας, οδηγώντας μας σε μια ζωή ελευθερίας, ειρήνης και αληθινής ενότητας.


Δευτέρα 7 Ιουλίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 1.6. ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ, ΛΥΤΡΩΤΗΣ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 
Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, οι άνθρωποι αναζητούν απεγνωσμένα λύτρωση: από τον πόνο, την αδικία, την αμαρτία, ακόμη και τον θάνατο.

Η επιθυμία για απελευθέρωση από κάθε είδους κακό είναι βαθιά ριζωμένη στην ανθρώπινη ύπαρξη και αντανακλάται σε φιλοσοφικά συστήματα, κοινωνικούς αγώνες, καλλιτεχνικές δημιουργίες και, βεβαίως, στις θρησκευτικές παραδόσεις.

Στο μάθημα αυτό θα εξετάσουμε τη χριστιανική προσέγγιση της λύτρωσης μέσα από το πρόσωπο του Ιησού Χριστού.

 Στον Χριστιανισμό, η λύτρωση δεν είναι απλώς απελευθέρωση από μια δύσκολη κατάσταση ή την υπέρβαση του θανάτου.

Είναι κάτι βαθύτερο: μια νέα ζωή, ένα καινούργιο ξεκίνημα που προσφέρεται στον άνθρωπο μέσω της σχέσης του με τον Χριστό, τον Εσταυρωμένο και Αναστημένο.

Η λύτρωση που προσφέρει ο Χριστός είναι υπαρξιακή (δηλαδή αφορά τον βαθύτερο εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου), κοινωνική (απευθύνεται σε όσους καταπιέζονται, περιθωριοποιούνται ή αδικούνται) και οικουμενική (είναι για όλους, χωρίς διακρίσεις).

Στην ενότητα αυτή θα μελετήσουμε μέσα από βιβλικά αποσπάσματα, τραγούδια  και κείμενα πώς ο Χριστός είναι  ο Λυτρωτής και Σωτήρας του κόσμου.

Θα διερευνήσουμε επίσης πώς αυτή η ελπίδα μεταμορφώνει τη ζωή των πιστών και εμπνέει τον αγώνα για δικαιοσύνη, ειρήνη και ελευθερία.

Το ερώτημα που θα μας απασχολήσει είναι: Τι σημαίνει τελικά «Χριστός, Λυτρωτής» για τον σύγχρονο άνθρωπο;

Και πώς μπορούμε να ζούμε ως «λυτρωμένοι» μέσα στην καθημερινότητά μας;

 


Παρασκευή 4 Ιουλίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - 2.2 ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ: Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Η Θεία Ευχαριστία βρίσκεται στο επίκεντρο της ζωής της Ορθόδοξης Εκκλησίας. 

Αποτελεί την καρδιά της ίδιας της Εκκλησίας, την έκφραση της ταυτότητάς της.

Στο μάθημα αυτό, θα ανακαλύψουμε πώς η Εκκλησία  είναι  μία ζωντανή κοινότητα που συγκροτείται γύρω από το Μυστήριο της Ευχαριστίας.

Από τον Μυστικό Δείπνο, όταν ο Ιησούς προσέφερε στους μαθητές Του άρτο και οίνο λέγοντας «τούτο εστί το σώμα μου… τούτο εστί το αίμα μου», μέχρι και σήμερα, η Εκκλησία συνεχίζει να τελεί τη Θεία Λειτουργία «εις ανάμνησιν» Του.

Σε κάθε Θεία Ευχαριστία, το ψωμί και το κρασί μεταβάλλονται σε Σώμα και Αίμα Χριστού δια του Αγίου Πνεύματος, και οι πιστοί κοινωνούν πραγματικά τον Χριστό. Αυτή η κοινή συμμετοχή στο Μυστήριο δεν είναι ατομική υπόθεση, αλλά πράξη ενότητας: γίνεται «για να είμαστε όλοι ένα».

Η Θεία Ευχαριστία είναι επίσης ευχαριστία∙ δηλαδή προσφορά και δοξολογία προς τον Θεό για όλα τα δώρα της ζωής.

 Όπως διδάσκει ο Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, ο άνθρωπος προσφέρει στον Θεό όχι ό,τι βρήκε έτοιμο στη φύση, αλλά ό,τι δημιούργησε με κόπο και αγάπη: τον άρτο και τον οίνο, προϊόντα ανθρώπινης συνεργασίας με τη φύση.

Το μάθημα αυτό μας καλεί να κατανοήσουμε ότι η Εκκλησία «γίνεται» και αποκαλύπτεται κάθε φορά που τελείται η Θεία Ευχαριστία.

Μέσα από αυτό το Μυστήριο, ο κόσμος μεταμορφώνεται, οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων θεραπεύονται και η Βασιλεία του Θεού γίνεται παρούσα.

Η Θεία Ευχαριστία είναι η ελπίδα για τον μεταμορφωμένο άνθρωπο και την ανακαινισμένη κοινωνία.

Αυτόν τον «ευχαριστιακό τρόπο ζωής» της Εκκλησίας καλούμαστε να γνωρίσουμε και να ανακαλύψουμε στο σημερινό μας μάθημα.


Πέμπτη 3 Ιουλίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ 2.2 Η ΗΘΙΚΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Η εργασία αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ανθρώπινης ύπαρξης και κοινωνικής ζωής.

Δεν είναι απλώς ένας τρόπος βιοπορισμού, αλλά και μια μορφή συμμετοχής του ανθρώπου στον κόσμο, στην κοινωνία και στη δημιουργία.

Η χριστιανική παράδοση αποδίδει βαθύ θεολογικό και ηθικό νόημα στην εργασία: ο ίδιος ο Θεός παρουσιάζεται να εργάζεται στη δημιουργία του κόσμου και να αισθάνεται ικανοποίηση από το έργο του. 

Κατά συνέπεια, και ο άνθρωπος καλείται να εργάζεται, όχι μόνο για να επιβιώσει, αλλά και για να αναπτύσσει τον εαυτό του, να προσφέρει στους άλλους και να προοδεύει προς το «καθ’ ὁμοίωσιν».

Μέσα από την ενότητα αυτή θα εξετάσουμε τη σημασία της εργασίας υπό το πρίσμα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, της Αγίας Γραφής και της πατερικής διδασκαλίας. Θα έρθουμε σε επαφή με προβληματισμούς που σχετίζονται με την αδικία στους χώρους εργασίας, την εκμετάλλευση, τις ανισότητες και την απαξίωση του ανθρώπινου προσώπου.

 Παράλληλα, θα δούμε πώς η εργασία, όταν είναι δίκαιη, δημιουργική και ανθρώπινη, μπορεί να συμβάλει στην ελευθερία, την αυτοπραγμάτωση και την αλληλεγγύη.

Η ενότητα δεν αποσκοπεί μόνο στη γνώση, αλλά και στην καλλιέργεια της ευαισθησίας μας ως προς τα ηθικά ζητήματα της εργασιακής ζωής. 

Μέσα από δραστηριότητες, μελέτη κειμένων και δημιουργικές ασκήσεις, καλούμαστε να εμβαθύνουμε στον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να ενεργούμε υπεύθυνα και με ήθος στο εργασιακό περιβάλλον. 

Η εργασία, σύμφωνα με την Ορθόδοξη χριστιανική αντίληψη, αποτελεί όχι μόνο καθήκον, αλλά και έκφραση της αγάπης προς τον Θεό και τον συνάνθρωπο.

Μέσα σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία και συχνά υποβαθμίζει την αξία του εργαζομένου, το μάθημα αυτό μας προσκαλεί να στοχαστούμε για το πώς μπορούμε να συμβάλλουμε σε έναν πιο δίκαιο και ανθρώπινο εργασιακό πολιτισμό.


Τετάρτη 2 Ιουλίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ 1.3 ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Η ραγδαία ανάπτυξη των βιολογικών επιστημών τις τελευταίες δεκαετίες, και ειδικότερα της Γενετικής Μηχανικής, έχει φέρει τον άνθρωπο μπροστά σε αχαρτογράφητα ηθικά και υπαρξιακά πεδία. Σήμερα, η τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA μάς επιτρέπει να τροποποιούμε το γενετικό υλικό οργανισμών, να θεραπεύουμε ή να προλαμβάνουμε ασθένειες, να βελτιώνουμε τη γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή, αλλά και να επεμβαίνουμε στον ίδιο τον άνθρωπο, ακόμη και προτού γεννηθεί.

Αυτές οι δυνατότητες, όσο ελπιδοφόρες και αν είναι, γεννούν παράλληλα σημαντικά ερωτήματα: Πού βρίσκονται τα όρια της επιστημονικής παρέμβασης; Είναι ηθικά αποδεκτό να επιλέγουμε τα χαρακτηριστικά των παιδιών μας; Ποιος αποφασίζει τι είναι "καλύτερο" ή "ιδανικό" για το ανθρώπινο είδος;

Μέσα από το παρόν μάθημα θα εξετάσουμε τις βασικές εφαρμογές της γενετικής επιστήμης και τις συνέπειές τους στον άνθρωπο και την κοινωνία. Θα μελετήσουμε τις σχετικές διατάξεις της Σύμβασης του Οβιέδο, οι οποίες θέτουν νομικούς και ηθικούς φραγμούς στις γενετικές παρεμβάσεις, καθώς και τις θέσεις της Ορθόδοξης Χριστιανικής Παράδοσης, η οποία τονίζει τον σεβασμό προς την ιερότητα της ανθρώπινης ζωής και την αξία του προσώπου.

Το μάθημα αυτό δεν στοχεύει μόνο στη γνωστική προσέγγιση του θέματος. Καλούμαστε να αναπτύξουμε την ικανότητα ηθικής κρίσης και προσωπικού προβληματισμού. Πώς σχετίζεται η επιστήμη με την ελευθερία, την αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα; Πώς μπορεί ο άνθρωπος να συνδυάσει την πρόοδο με τον σεβασμό στον Θεό και τον συνάνθρωπο;

Μέσα από διαλόγους, εργασία πάνω σε ηθικά διλλήματα και ομαδική εργασία, θα προσπαθήσουμε να δούμε πέρα από τη γενετική τεχνολογία: να ανακαλύψουμε τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος στην εποχή της βιοϊατρικής επανάστασης.

 


Τρίτη 1 Ιουλίου 2025

το κρεμμυδακι



Μια φορά κι ένα καιρό, ζούσε μια κακιά γυναίκα, σωστή μέγαιρα. Πέθανε κι ούτε ένα καλό δεν είχε κάνει στη ζωή της. Την άρπαξαν το λοιπόν οι διαβόλοι και την πετάξανε στη φλογισμένη λίμνη. Τότε ο φύλακας-άγγελός της κάθισε και σκέφτηκε: "Πρέπει να θυμηθώ καμιά καλοσύνη της για να πάω να την πω στο Θεό " . Θυμήθηκε, και μια και δυο πάει και λέει στο Θεό : ''Αυτή, του λέει, έβγαλε ένα κρεμμυδάκι φρέσκο απ' το περιβόλι και το 'δωσε σε μια ζητιάνα" . Κι ο Θεός απαντάει: "Πάρε λοιπόν το ίδιο εκείνο κρεμμυδάκι, και πήγαινε πάνω απ' τη λίμνη. Βάστα το κρεμμυδάκι απ' τη μια άκρη κι ας πιαστεί αυτή απ' την άλλη. Τότε τράβα την. Αν τα καταφέρεις να την τραβήξεις απ' τη λίμνη, τότε ας πάει στον Παράδεισο. Όμως αν σπάσει το κρεμμυδάκι, θα πει πως καλά είναι εκεί που είναι" .

 Έτρεξε ο άγγελος στη γυναίκα και της λέει: "Πιάσου γερά απ' το κρεμμυδάκι και ΄γω θα σε τραβήξω" . Κι άρχισε να την τραβάει προσεχτικά. Την είχε βγάλει ολάκερη σχεδόν απ' τη λίμνη, μα μόλις είδαν οι άλλοι αμαρτωλοί πως την τραβάνε έξω, γαντζώθηκαν όλοι πάνω της για να βγουν κι αυτοί μαζί της. Μα η γυναίκα ήταν κακιά, σωστή μέγαιρα, κι άρχισε να τους κλωτσάει: "Εμένα θέλουν να βγάλουν κι όχι εσάς. Δικό μου είναι το κρεμμυδάκι κι όχι δικό σας". Μόλις το 'πε αυτό, το κρεμμυδάκι έσπασε. Κι αυτή ξανάπεσε στη λίμνη και καίγεται εκεί πέρα ως τα σήμερα. Ο άγγελος έβαλε τα κλάματα κι έφυγε».

Ντοστογιέβσκι, Φ. Αδελφοί Καραμάζωφ. Αθήνα: Γκοβόστη, τ. Β΄, σ.301-302.


Κυριακή 29 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 2.4 ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Η έννοια της σωτηρίας είναι κεντρική στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη. Στο συγκεκριμένο μάθημα θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τι σημαίνει «σωτηρία» κατά την Ορθόδοξη Παράδοση και ποιος είναι ο ρόλος της Εκκλησίας και του ίδιου του ανθρώπου σ’ αυτή τη σωτήρια πορεία.

Η σωτηρία δεν είναι μόνο κάτι μελλοντικό – αφορά το παρόν, είναι η ειρήνη, η ελευθερία και η αποκατάσταση της σχέσης με τον Θεό.

Στην Ορθόδοξη Παράδοση, η σωτηρία δεν επιτυγχάνεται μόνο με τη Χάρη του Θεού ούτε μόνο με την ανθρώπινη προσπάθεια.

 Όπως τονίζει ο Άγιος Νεκτάριος, η σωτηρία είναι αποτέλεσμα συνεργασίας: της Χάρης και της ελεύθερης συγκατάθεσης του ανθρώπου.

 Ο Χριστός προσφέρει τη σωτηρία σε όλους, αλλά αυτή γίνεται πραγματικότητα μόνο για εκείνους που επιθυμούν να την αποδεχθούν και να ζήσουν με πίστη και μετάνοια.

Εξίσου σημαντική είναι η διάσταση της Εκκλησίας στη σωτηρία. Η Εκκλησία προσφέρει τα Μυστήρια – κυρίως τη Θεία Ευχαριστία – ως μέσα κοινωνίας με τον Χριστό και μεταξύ των ανθρώπων.

 Η σωτηρία αφορά όχι μόνο το άτομο, αλλά και ολόκληρη την κτίση, η οποία προσδοκά την ανακαίνιση μέσα από την ένωση με τον Θεό.

Μέσα από αυτό το μάθημα, οι μαθητές θα ανακαλύψουν ότι η σωτηρία είναι μια συνεχής δυναμική πορεία επιστροφής, μεταμόρφωσης και ζωής εν Χριστώ.


Παρασκευή 27 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 3.7. ΤΟ ΑΣΥΜΒΑΤΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΗΘΟΥΣ ΜΕ ΤΟΝ ΦΑΝΑΤΙΣΜΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Ο φανατισμός, και ειδικά ο θρησκευτικός φανατισμός, αποτελεί ένα από τα πιο ανησυχητικά φαινόμενα της σύγχρονης κοινωνίας.

Καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες πράξεων βίας, διωγμών, ακόμη και πολέμων που γίνονται στο όνομα της θρησκείας.

Σε αυτό το μάθημα θα αναρωτηθούμε: Είναι δυνατόν η πίστη στον Θεό της αγάπης και της ειρήνης να οδηγεί σε μίσος και διχασμό;

Η απάντηση της Ορθόδοξης Χριστιανικής Παράδοσης είναι ξεκάθαρη: το χριστιανικό ήθος είναι απολύτως ασύμβατο με κάθε μορφή φανατισμού.

Ο φανατικός άνθρωπος θεωρεί πως κατέχει την απόλυτη αλήθεια.

Δεν αντέχει την ύπαρξη διαφορετικών απόψεων και προσπαθεί να τις επιβάλει, συχνά με βία ή περιφρόνηση.

Αντίθετα, ο χριστιανός καλείται να πορεύεται με αγάπη, ελευθερία και σεβασμό προς τον κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας ή ιδεολογίας. Η αγάπη του Χριστού είναι χωρίς σύνορα· απευθύνεται ακόμη και στους εχθρούς.

Μέσα από αυτό το μάθημα, θα μελετήσουμε παραδείγματα θρησκευτικού φανατισμού, αλλά και πρότυπα πίστης χωρίς μισαλλοδοξία. Θα δούμε πώς ο διάλογος και η ανεκτικότητα είναι στοιχεία αυθεντικής χριστιανικής ζωής.

Θα συζητήσουμε τις ρίζες και τις μορφές του φανατισμού και θα αναρωτηθούμε γιατί κάποιοι άνθρωποι γίνονται φανατικοί.

Τέλος, θα προβληματιστούμε: Πώς μπορούμε εμείς, ως νέοι άνθρωποι και αυριανοί πολίτες, να αντισταθούμε στον φανατισμό και να γίνουμε φορείς διαλόγου, ειρήνης και αγάπης;

Το χριστιανικό ήθος δεν επιβάλλεται· προτείνεται. Και αυτό γίνεται μόνο με τρόπο που σέβεται τον άλλο και τιμά την ανθρώπινη ελευθερία.


Τετάρτη 25 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ 3.3 Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου

Η ευτυχία αποτελεί έναν από τους πιο διαχρονικούς και καθολικούς στόχους της ανθρώπινης ζωής. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, οι άνθρωποι αναρωτιούνται: Τι είναι η ευτυχία; Πώς μπορεί να κατακτηθεί; Είναι αποτέλεσμα εξωτερικών συνθηκών ή εσωτερικής κατάστασης;

Το ερώτημα αυτό παραμένει επίκαιρο, ιδιαίτερα στη σύγχρονη εποχή, όπου πολλοί αναζητούν την ευτυχία σε καταναλωτικά αγαθά, κοινωνική αποδοχή ή ατομική επιτυχία, χωρίς όμως πάντα να βρίσκουν πραγματική ικανοποίηση.

Στο μάθημα αυτό, θα διερευνήσουμε την έννοια της ευτυχίας μέσα από διαφορετικά πρίσματα: τις προσωπικές αντιλήψεις, τις κοινωνικές συνθήκες, αλλά κυρίως μέσα από τη χριστιανική διδασκαλία.

Η Ορθόδοξη χριστιανική παράδοση, μέσω των Μακαρισμών και των Πατερικών διδασκαλιών, προτείνει έναν δρόμο προς την ευτυχία που δεν ταυτίζεται με την άνεση ή την απουσία δυσκολιών, αλλά με τη βαθιά σχέση με τον Θεό και την αγάπη προς τον πλησίον.

Μέσα από τη μελέτη των Μακαρισμών, θα διαπιστώσουμε ότι η ευτυχία, σύμφωνα με τον Ιησού, συχνά γεννιέται μέσα από καταστάσεις που ο κόσμος θεωρεί αδύναμες ή ανεπιθύμητες – όπως η πραότητα, η ελεημοσύνη ή ακόμη και ο διωγμός για την αλήθεια.

Το μάθημα δεν στοχεύει μόνο στην κατανόηση θεωρητικών εννοιών, αλλά και στη βαθύτερη προσωπική αναζήτηση: Πώς μπορώ να είμαι πραγματικά ευτυχισμένος; Ποιες αξίες με οδηγούν σε μια ολοκληρωμένη και αυθεντική ζωή;

Μέσα από συζήτηση, ακρόαση, δημιουργικές δραστηριότητες και πνευματικό προβληματισμό, θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα με ειλικρίνεια και εσωτερική ελευθερία.

 


Κυριακή 22 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Β' ΛΥΚΕΙΟΥ 1.4 ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 
Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου

Η θεολογική αναζήτηση του ανθρώπου για τη φύση του Θεού φτάνει στο απόγειό της στο κέντρο της χριστιανικής πίστης: στο μυστήριο της Αγίας Τριάδας.

Η χριστιανική παράδοση, και ειδικότερα η Ορθόδοξη θεολογία, διδάσκει ότι ο Θεός είναι Ένας κατά την ουσία και Τριαδικός κατά τα πρόσωπα – Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα.

Το δόγμα αυτό δεν αποτελεί απλώς μια θεωρητική αλήθεια, αλλά εκφράζει τη βαθύτερη πραγματικότητα της θεϊκής ζωής: μια αιώνια σχέση αγάπης και κοινωνίας.

Σε αυτό το μάθημα, θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε αυτό το μυστήριο όχι ως μαθηματική εξίσωση που πρέπει να λυθεί, αλλά ως βίωμα που αποκαλύπτεται σταδιακά στην ιστορία και τη ζωή της Εκκλησίας.

 Θα ανακαλύψουμε ότι η ουσία του Θεού παραμένει απρόσιτη στον ανθρώπινο νου, όμως οι θείες ενέργειές Του –δηλαδή οι τρόποι με τους οποίους ο Θεός φανερώνεται και δρα στον κόσμο– είναι μεθεκτές και προσβάσιμες στον άνθρωπο.

Η παρουσία του Τριαδικού Θεού στην Αγία Γραφή, ιδιαίτερα μέσα από γεγονότα όπως η δημιουργία του κόσμου, η φιλοξενία των τριών αγγέλων στον Αβραάμ και η βάπτιση του Χριστού, υπογραμμίζει ότι η Τριάδα δεν είναι απλώς δογματική διατύπωση αλλά εμπειρική πραγματικότητα της πίστης.

Επιπλέον, θα αναλύσουμε πώς οι σχέσεις αγάπης μεταξύ των προσώπων της Τριάδας –σχέσεις ελευθερίας, ενότητας και ισότητας– μπορούν να λειτουργήσουν ως πρότυπο κοινωνικής και προσωπικής ζωής.

Στόχος του μαθήματος είναι να κατανοήσουμε, όσο αυτό είναι δυνατόν, το νόημα και τη σημασία του Τριαδικού δόγματος και να προβληματιστούμε πάνω στο πώς η πίστη σε έναν Θεό που είναι αγάπη και κοινωνία επηρεάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και πράττουμε ως πρόσωπα και ως κοινότητες.


Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...