Δευτέρα 13 Μαρτίου 2017

Α' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕ 5 ΚΑΚΟ 5.3 ΑΔΙΚΙΑ (3ο δίωρο)

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/ μαθήτριες να:

- επισημαίνουν τις κοινωνικές προεκτάσεις του κηρύγματος του Χριστού για τη δικαιοσύνη και την επίδρασή του στην αντιμετώπιση της αδικίας στον σύγχρονο κόσμο,

- διατυπώνουν συλλογισμούς γύρω από το ερώτημα της θεοδικίας.

Βιώνοντας:

Δίκαιο και άδικο.

- «Σήμανση και υπογράμμιση κειμένου»: Από τις εφημερίδες της ημέρας (ή τον ηλεκτρονικό τύπο)οι μαθητές/μαθήτριες υπογραμμίζουν ειδήσεις με αναφορές αδικίας και απόδοσης δικαιοσύνης. Το επεξεργάζονται δημιουργώντας ένα χάρτη εννοιών (τι είδους αδικία; πότε; πού; σε ποιους; κλπ).

- Εναλλακτικά:

«Καρέκλα αφήγησης»: Ένας μαθητής/Μια μαθήτρια καθισμένος/καθισμένη σε καρέκλα αφηγείται ως πρόσωπο που αδικεί, έχει προκαταλήψεις κ.λπ. Στη συνέχεια γυρίζει την καρέκλα προς την άλλη κατεύθυνση και αφηγείται ως πρόσωπο που υφίσταται κάποια αδικία.

Αν είσαι θεός ~ Αφοι Κατσιμίχα

Η παρουσία του κακού και η σιωπή του Θεού

http://alliotikathriskeytika.blogspot.com/2013/10/blog-post_9370.html#ixzz4bDQXSMOm

Νοηματοδοτώντας:

Ο Θεός και η αδικία στον κόσμο (θεοδικία).

- «Σκέψου-Συζήτησε –Μοιράσου (TPS)»: «Μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην, ότι αυτοί χορτασθήσονται»(Μτ 5,6)- Απ. Παύλος: «ουκ οίδατε ότι άδικοι Θεού βασιλείαν ου κληρονομήσουσιν;» (Α΄Κορ.6,9) Ποιοι είναι αυτοί που πεινάνε και διψάνε για δικαιοσύνη; Γιατί υπάρχει η αδικία; Ο Θεός τιμωρεί; κ.λπ.

- Εναλλακτικά:

«Παγωμένες εικόνες»: Οι μαθητές/μαθήτριες αφού μελετήσουν την ιστορία του Ιώβ ή θαυμάτων θεραπείας Χριστού (τυφλός), όπου αναπτύσσεται προβληματισμός για το αίτιο του κακού, αποδίδουν ένα στιγμιότυπο που επιλέγουν. Ακολουθεί συζήτηση για το ζήτημα της θεοδικίας.

Η επι του όρους ομιλία

Ο εκ γενετής τυφλός

«Καθώς πήγαινε στον δρόμο του ο Ιησούς, είδε έναν άνθρωπο που είχε γεννηθεί τυφλός. Τον ρώτησαν οι μαθητές του: “Διδάσκαλε, ποιος αμάρτησε και γεννήθηκε αυτός τυφλός, ο ίδιος ή οι γονείς του;”».

Κατά Ιωάννην 9, 1-2. Ανακτήθηκε από

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B118/373/2513,9696/ (12/9/2016).

Η θεραπεία του εκ γεννετής τυφλού

Η ιστορία του Ιώβ

«Στη χώρα που βρίσκεται στα νότια της Νεκράς Θάλασσας … ζούσε κάποτε ένας άνθρωπος, που ονομαζόταν Ιώβ. Ήταν δίκαιος και η ζωή του ήταν πολύ προσεχτική, σύμφωνη με το θέλημα του Θεού. Είχε αποκτήσει επτά γιους και τρεις θυγατέρες. Είχε πολύ μεγάλη περιουσία, κοπάδια από χιλιάδες γιδοπρόβατα και καμήλες, εκατοντάδες βόδια και γαϊδούρια και πλήθος υπηρετών…

Ο Θεός θέλησε να δοκιμάσει την πίστη και την ευσέβεια του Ιώβ, γι’ αυτό επέτρεψε να περάσει σκληρές δοκιμασίες. Μια μέρα λοιπόν έρχεται ένας υπηρέτης και του λέει: “Όλα σου τα βόδια που όργωναν και τα γαϊδούρια που έβοσκαν εκεί κοντά τα άρπαξαν … ληστές. Σκότωσαν με τα ξίφη τους τους δούλους σου. Μόνο εγώ κατάφερα να γλιτώσω κι έτρεξα να σου φέρω τα νέα”. Ενώ μιλούσε ακόμα ο υπηρέτης, έρχεται άλλος αγγελιοφόρος και του λέει: “Φωτιά έπεσε από τον ουρανό κι έκαψε τα πρόβατα και τους δούλους σου. Τα έκανε όλα στάχτη! Μόνο εγώ γλίτωσα και σου φέρνω τα νέα”. Και τρίτος δούλος έρχεται σε λίγο και του λέει: “Τρεις ομάδες Χαλδαίων ρίχτηκαν στις καμήλες και τις άρπαξαν και σκότωσαν τους δούλους σου. Εγώ μόνο γλίτωσα”. Και πριν καλά καλά τελειώσει κι αυτός, έρχεται τέταρτος αγγελιοφόρος και φέρνει το πιο σκληρό μήνυμα: “Οι γιοι σου και οι θυγατέρες σου έτρωγαν κι έπιναν στο σπίτι του μεγαλύτερου γιου σου. Ξαφνικά φύσηξε δυνατός άνεμος από την έρημο, χτύπησε το σπίτι από παντού και το γκρέμισε! Τα παιδιά σου πλακώθηκαν από τα ερείπια και σκοτώθηκαν όλα!”.

Τότε ο Ιώβ σηκώθηκε, ξέσχισε τα ρούχα του και ξύρισε το κεφάλι του, έπεσε καταγής, προσκύνησε τον Θεό και είπε: “Ο Κύριος μου τα έδωσε όλα, ο Κύριος μου τα πήρε! Εγώ γυμνός βγήκα από την κοιλιά της μάνας μου, γυμνός θα επιστρέψω στη μάνα γη. Ας είναι δοξασμένο το όνομα του Κυρίου!”».

Ανακτήθηκε από http://www.pemptousia.gr/2014/01/o-iov/ (12/9/2016).

Αναλύοντας:

Ο Χριστός (ως συμπαραστάτης των αδικημένων και ως πηγή δικαιοσύνης) και οι Πατέρες έναντι της αδικίας.

- «« Έντεχνος Συλλογισμός (Artful Thinking)- Τι σε κάνει να το λες αυτό;» Προβολή εικόνας σταύρωσης Χριστού: Τι νομίζετε ότι απαντά ο Χριστός με τη σταύρωσή Του στους αδικημένους; Οι μαθητές/μαθήτριες υποστηρίζουν τις ερμηνείες τους. Προβολή σχετικού βίντεο (2΄/Μητροπολίτης Μεσογαίας & Λαυρεωτικής, Νικόλαος για την αδικία).

Ο Μητροπολίτης Μεσογάιας Νικόλαος Χατζηνικολάου στην "Πεμπτουσία" αναφερόμενος στον πόνο, τις θλίψεις, την αδικία και την αντιμετώπισή τους μέσα στην Εκκλησία.

- Εναλλακτικά:

Ευαγγελικά και πατερικά κείμενα στο θέμα της αδικίας και της θέσης του Χριστού ως προστάτη των αδικημένων (πχ. Η παραβολή του άδικου κριτή-Λκ 18, 2-8)- Ιω.Χρυσοστόμου, Μ. Βασιλείου κ.λπ) Οι μαθητές/μαθήτριες τα διαβάζουν και καλούνται να τα σχολιάζουν με μια δική τους εικαστική παρέμβαση (ποίηση, αφήγημα, ζωγραφική, κοκ.) με γενικό τίτλο: «Μακάριοι οι δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης ότι αυτοί τον Θεόν όψονται».

El. Greco, Ο Χριστός αίρων το σταυρό. 1602. Πινακοθήκη του Prado στη Μαδρίτη.

«Δε φρίττεις, άνθρωπε, δεν κοκκινίζεις από ντροπή, όταν χαρακτηρίζεις επιτιθέμενον αυτόν που παλεύει για το ψωμί του; Αυτός αν και φέρεται επιθετικά, ωστόσο δικαιούται τη συμπάθειά μας, γιατί τόσο πολύ πιέζεται από την πείνα, ώστε αναγκάζεται να φορέσει το προσωπείο της επιθετικότητας... Και πρέπει να σου πω ακόμα πως αυτός που επιτίθεται στην πραγματικότητα είσαι συ, γιατί αν και έρχεσαι τακτικά στην Εκκλησία και ακούς τα κηρύγματά μου, στην αγορά εν τούτοις προτιμάς και το χρυσάφι και τις επιθυμίες και τις ανθρώπινες φιλίες σου, παρά τις δικές μου προτροπές».

Ι. Χρυσοστόμου, PG. 60, 535-538.

Μήπως ο Θεός είναι άδικος

«…Ποίον, λέγει, αδικώ με το να προστατεύω τα δικά μου; Ποία, πες μου, είναι δικά σου; Από που τα έλαβες και τα έφερες στη ζωή; Όπως όταν κάποιος, αφού καταλάβει στο θέατρο θέση θέας, εμποδίζει έπειτα τους εισερχόμενους, με το να νομίζει δικό του αυτό που είναι κοινό κατά την χρήση σε όλους, τέτοιοι είναι και οι πλούσιοι. Δηλαδή αφού εκ των προτέρων κυρίευσαν τα κοινά αγαθά, τα ιδιοποιούνται λόγω του ότι τα πρόλαβαν. Διότι εάν ο καθένας, κρατώντας αυτό που χρειάζεται για να θεραπεύσει τις ανάγκες του, άφηνε το περίσσευμα εις τον έχοντα ανάγκη, τότε κανένας δεν θα ήταν πλούσιος, κανένας δεν θα ήταν πτωχός.

Δεν εξήλθες γυμνός από την κοιλία; Δεν θα επιστρέψεις και πάλι γυμνός στη γη; Αυτά δε που έχεις τώρα, από που τα έχεις; Εάν μεν λέγεις, ότι από την τύχη, είσαι άθεος, διότι δεν γνωρίζεις τον δημιουργό, ούτε ευχαριστείς τον δοτήρα. Εάν δε παραδέχεσαι ότι από τον Θεό είναι, πες μου τον λόγο για τον οποίον τα έλαβες. Μήπως ο Θεός είναι άδικος που άνισα μοιράζει σε εμάς τα αναγκαία για τη ζωή; Διατί εσύ πλουτείς και εκείνος είναι πτωχός; Για κανένα άλλον λόγο παρά δια να λάβεις εξάπαντος και εσύ τον μισθό της αγαθότητος και της καλής διαχειρίσεως, και εκείνος για να τιμηθεί με τα μεγάλα έπαθλα της υπομονής. Εσύ όμως, αφού τα περιέλαβες όλα εις τους αχόρταγους κόλπους της πλεονεξίας, νομίζεις ότι κανέναν δεν αδικείς, όταν τόσους πολλούς αποστερείς.

Ποίος είναι ο πλεονέκτης; Αυτός που δεν αρκείται εις την αυτάρκεια. Ποίος δε είναι ο άρπαγας; Αυτός που αφαιρεί αυτά που ανήκουν στον καθένα. Δεν είσαι συ ο πλεονέκτης; Δεν είσαι συ ο άρπαγας, όταν ιδιοποιείσαι αυτά τα ίδια που εδέχθης προς διαχείριση; Ή αυτός μεν που απογυμνώνει τον ντυμένο θα ονομαστεί λωποδύτης, εκείνος δε που δεν ενδύει τον γυμνό, ενώ μπορεί να το κάνει, αξίζει να ονομαστεί με άλλο όνομα; Το ψωμί που κρατάς εσύ, είναι αυτού που πεινά. Το ένδυμα που φυλάσσεις στις ιματιοθήκες είναι αυτού που γυμνητεύει. Τα παπούτσια που σαπίζουν εις σε είναι του ξυπόλυτου. Το αργύριον που έχεις παραχωμένο είναι αυτού που το χρειάζεται. Λοιπόν τόσους αδικείς, όσους μπορούσες να ευεργετήσεις!...».

Μ. Βασιλείου, «Καθελώ μου τας αποθήκας και μείζονας οικοδομήσω» και «περί πλεονεξίας», PG 31, 276.7 (προσαρμογή).

Εφαρμόζοντας:

Θρησκευτικές παραδόσεις και διαχείριση της αδικίας.

- «Θετικό-Αρνητικό»: Το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» είναι παρότρυνση σε αντεκδίκηση ή παρότρυνση για μέτρο στην αντεκδίκηση (τήρηση της αρχής της αναλογίας); Οι μαθητές/μαθήτριες τοποθετούνται στη μία ή την άλλη πλευρά και στηρίζουν την επιλογή τους με επιχειρήματα.

- Εναλλακτικά:

«Τοποθέτηση απέναντι στο κείμενο» με το μοτίβο «Τι με ενοχλεί, τι μ’ αρέσει, ποια πρόταση μ’ αγγίζει;». Διαβάζουμε κείμενο για την υπέρβαση της αδικίας, το προχώρημα στη ζωή, τη συγγνώμη, κ.λπ. (π.χ. Καραγιάννης, Κακαμούκα - Κουμενίδου, κ. ά.)

ΥΛΙΚΟ