Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΘΙΚΗ 5.2 ΕΡΩΤΑΣ (2ο δίωρο)

Βάλε με σφραγίδα στην καρδιά σου

ωσάν σφραγίδα στο μπράτσο σου•
είναι δυνατή η αγάπη σαν το θάνατο
και σκληρός ο πόθος σαν τον άδη•
οι σπίθες της είναι σπίθες της φωτιάς,
φλόγα του Θεού.
Νερά ποτάμια δεν μπορούν
να σβήσουν την αγάπη. 

Άσμα Ασμάτων (μεταγραφή Γιώργου Σεφέρη), εκδ. Ίκαρος, Αθήνα 1967, σελ. 33. 

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C134/152/1091,4008/

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Οι μαθητές/μαθήτριες να: -          εκτιμούν τις θέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας για τον έρωτα, τη σεξουαλικότητα, και τις σχέσεις των φύλων, -          αξιολογούν με θρησκευτικά κριτήρια τις αντιλήψεις για τον έρωτα, τις σχέσεις  των φύλων και τον γάμο στον σύγχρονο κόσμο.

Παρουσιάζοντας:

Νέοι/Νέες και έρωτας.

-          «Ακούγοντας: Δύο επί δύο (παραλλαγή του «Δέκα επί δύο»)»: Οι μαθητές/μαθήτριες ακούν δύο φορές ένα τραγούδι για τον έρωτα, επιλεγμένο από τον/την εκπαιδευτικό. Την πρώτη φορά σημειώνουν δύο λέξεις-σκέψεις που απαντούν στο ερώτημα: Τι σκέψεις για τον έρωτα κάνεις με αφορμή το τραγούδι που άκουσες; Τη δεύτερη φορά προσθέτουν άλλες δύο λέξεις-σκέψεις. Ακολουθεί ανακοίνωση στην ολομέλεια, καταγραφή στον πίνακα και πολύ σύντομος σχολιασμός.

-          Εναλλακτικά:

«Ιδεοθύελλα» με τις λέξεις «έρωτας» και «σεξουαλικότητα»: Ο/Η εκπαιδευτικός τις γράφει στον πίνακα μαζί με τις απαντήσεις των μαθητών/μαθητριών. Στη συνέχεια, με τη βοήθειά τους τις ομαδοποιεί.      

Wake Up

Ερωτική μπαλάντα 

John Legend- All Of Me (Greek Subs)

Monika - Yes I do.(Greek Subs) HD

Τραγούδι:Αν είσαι πλάι μου (2001)

Εφαρμόζοντας:

Χριστιανική πίστη και ερωτική σχέση: ζητήματα και προκλήσεις.

-          «Ομαδοσυνεργασία- Σκέψου, Συζήτησε, Μοιράσου (TPS)»: Η ολομέλεια των μαθητών/μαθητριών αποφασίζει για δύο ζητήματα που μπορεί να προκύψουν σε μια ερωτική σχέση (όπως, απιστία, καταπίεση). Οι μαθητές/μαθήτριες επιλέγουν ένα από τα δύο, μελετούν κείμενα του Χριστιανισμού (Α Τιμ 2,13· Γαλ 3,28· Εφ 5,21) και του Ισλάμ (Κοράνιο, σούρα 42,9· 4,38· Ζιάκας, 2003, Γιαννουλάτος 2004, Ζούμας, 1993) για το θέμα αυτό, και το συζητούν σύντομα. Ερωτήματα που τίθενται για τη συζήτηση μπορεί να είναι π.χ. τι απαντούν τα δύο θρησκεύματα σε ποικίλα ζητήματα που ανακύπτουν στη σχέση; Τι θεωρούν ότι κρατάει μια σχέση ισχυρή; Τέλος, ανακοινώνουν στην ολομέλεια τις απόψεις τους.

-          Εναλλακτικά:

«Ανακριτική καρέκλα»: Με θέμα το ψέμα / τη ζήλια / την καταπίεση στην ερωτική σχέση ένας μαθητής ή μαθήτρια αναλαμβάνει τον ρόλο του/της συντρόφου που λέει ψέματα στον/στην σύντροφό του ή τον/την ζηλεύει ή τον/την καταπιέζει. Οι υπόλοιποι μαθητές/μαθήτριες, αφού μελετήσουν σχετικά κείμενα από τον Χριστιανισμό (π.χ. Φάρος, Κοφινάς, 1995), χωρίζονται σε ομάδες και κάνουν ερωτήσεις στον/στη «σύντροφο» με θρησκευτική αφετηρία.

 1. ΙΣΛΑΜ

Η θέση της γυναίκας

[..] Ο νέος κατά τη διάρκεια της μνηστείας δεν έχει το δικαίωμα να βλέπει τη μνηστή του. Στα παλαιότερα χρόνια συνήθως την έβλεπε για πρώτη φορά στη συζυγική παστάδα. Εάν δεν του άρεσε, μπορούσε να την εξαποστείλει αμέσως στους γονείς της, με όλη όμως την προίκα που της έδωσε.

Ο περιορισμός της γυναίκας στον γυναικωνίτη, το λεγόμενο πουρντάχ, ήταν παλαιότερα ο συνηθισμένος κανόνας της ζωής της μουσουλμανίδας γυναίκας. Ο περιορισμός παραμένει μέχρι σήμερα κανόνας σε πολλές μουσουλμανικές χώρες, ιδίως μεταξύ των κατοίκων της υπαίθρου.

Ο μόνος άνδρας που μπορεί να εισέλθει στο γυναικωνίτη είναι ο σύζυγος. Η είσοδος ξένου άνδρα στα δωμάτια της γυναίκας ή των γυναικών είναι απαγορευμένη (χαράμ). Το αντίθετο θεωρείται βεβήλωση του ιερού οικογενειακού ασύλου. Παλαιότερα το «πουρντάχ» ήταν αυστηρότατο. Κάθε φορά που ο σύζυγος έφερε φίλους στην οικία του, η γυναίκα ή οι γυναίκες του έσπευδαν να κλειστούν στον γυναικωνίτη τους. Δεν ήταν αυτές, αλλά το υπηρετικό προσωπικό που θα περιποιούνταν τους φίλους του. Και ήταν αδιανόητο η γυναίκα να παρακαθίσει στο τραπέζι του σπιτιού της παρουσία ξένων ανδρών. Στην ύπαιθρο τα έθιμα αυτά τηρούνται κατά κανόνα μέχρι σήμερα. Μέχρι σήμερα ακόμη, μεγάλος αριθμός γυναικών των μουσουλμανικών χωρών, όταν βγαίνει από το σπίτι φορά τον φερετζέ (ποδήρην μαύρο χιτώνα) και καλύπτει με μαντήλι την κεφαλή και το πρόσωπο. Σήμερα βέβαια σε πολλές μουσουλμανικές χώρες τα πράγματα έχουν αλλάξει, ιδίως στις πόλεις. Πολλές γυναίκες υιοθέτησαν τον δυτικό τρόπο βίου και περιβολής. Παρά ταύτα στην ύπαιθρο τα προβλήματα για τη γυναίκα είναι ακόμη πολλά. Στους δημόσιους χώρους των μικρών κυρίως πόλεων συχνάζουν μόνον οι άνδρες. Σπάνια μπορεί να βρει κανείς γυναίκες σε χώρους διασκεδάσεως χωρίς τη συνοδεία του ανδρός. Ακόμη και στην αγορά η γυναίκα αποφεύγει να περιφέρεται μόνη της. Τα ψώνια είναι γενικώς καθήκον του άνδρα.

[…]Με τη συνοδεία όμως του άνδρα και υπό την προστασία του η γυναίκα βγαίνει στην αγορά και στους δημόσιους χώρους.

Διαζύγιο

Το διαζύγιο στην ισλαμική κοινωνία επικυρώνει την πρωτοκαθεδρία του ανδρός. Το διαζύγιο είναι εύκολη σχετικά υπόθεση στο Ισλάμ. Ο γάμος κατά το νόμο της Σαρί'α μπορεί να λυθεί είτε μονόπλευρα από το σύζυγο κατά τη θέλησή του, ή με αμοιβαία συγκατάθεση των συζύγων ή και με νομική απόφαση. Όλες οι σχολές της Σαρί'α αναγνωρίζουν το δίκαιο του συζύγου για μονόπλευρη λύση του γάμου και αποπομπή της γυναίκας, που είναι γνωστή με τον όρο talâk. Το Κοράνιο ορίζει ότι το διαζύγιο δίνεται με την αποπομπή της γυναίκας από τον άνδρα. Η αποπομπή γίνεται με την απλή δήλωση του άνδρα μια ή τρεις φορές εις επήκοον μαρτύρων ότι την αποπέμπει. Αυτός είναι ο λεγόμενος τύπος του talâk. Ο νόμος των Σουννιτών δεν απαιτεί ιδιαίτερες διατυπώσεις ως προς τον τρόπο που πρέπει να απαγγελθεί το talâk. Ο σύζυγος που είναι ενήλικος και έχει σώας τας φρένας μπορεί να πραγματοποιήσει την αποπομπή εκφράζοντας προφορικώς ή γραπτώς το talâk δίχως να είναι υποχρεωμένος να αιτιολογήσει την αποπομπή. Κατά το νόμο των Σιιτών το talâk πρέπει να εκφραστεί ενώπιον δύο μαρτύρων και πρέπει να χρησιμοποιηθεί ο ακριβής τύπος του. Κατά το Κοράνιο η αποπομπή πρέπει να γίνεται με ευγένεια εκ μέρους του ανδρός, ο οποίος πρέπει να αποδίδει στην γυναίκα του δικαίως όλη την περιουσία της και όλα τα δώρα που κατά καιρούς της εχάρισε (4, 24-25).

[…] Η γυναίκα μπορεί να ζητήσει διαζύγιο μόνο κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις (4, 127). Μερικοί από τους μουσουλμάνους νομοδιδασκάλους φρονούν ότι το διαζύγιο με θέληση της γυναίκας έχει ισχύ, εάν ο γάμος λυθεί εξ αιτίας της σκληρότητας και βαναυσότητας του συζύγου. Μπορεί επίσης η γυναίκα να επιτύχει διαζύγιο, αν αποδείξει ενώπιον των δικαστών ότι ο άνδρας της πάσχει από ανίατη νόσο.

Ζιάκας, Γρ. (2003). Ισλάμ. Θρησκεία και Πολιτεία.

Θεσσαλονίκη: Κορνηλία Σφακιανάκη, σ. 82-91.

2. Απιστία /Πολυγαμία (στο Ισλάμ)

Στο Κοράνιο είναι έκδηλη ή μονομέρεια υπέρ των ανδρών και η υποτίμηση της γυναίκας, ιδιαίτερα σε ζητήματα γάμου και διαζυγίου. «Οι άνδρες είναι ανώτεροι των γυναικών, ένεκα της ιδιότητος δι’ ης ο Θεός ύψωσε τους μεν επί των δε, και διότι οι άνδρες προικίζουσι τας γυναίκας εκ του πλούτου αυτών» (4:38). Το Ισλάμ όχι μόνο επιτρέπει, αλλά και συνιστά την πολυγαμία. Παράλληλα προς τις νόμιμες 4 συζύγους ό μουσουλμάνος μπορεί να έχει απεριόριστο αριθμό από παλλακίδες.

Γιαννουλάτος, Αν. (2004). Ίχνη από την αναζήτηση του υπερβατικού.

Αθήνα: Ακρίτας, σ. 245.

3. Σχέση άντρα-γυναίκας

ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ

ΚΟΡΑΝΙΟ

Α' Τιμ 2,13 Ἀδάμ γάρ πρῶτος ἐπλάσθη, εἶτα Εὔα. [Γιατί ο Αδάμ πλάστηκε πρώτος, και ύστερα η Εύα] Γαλ 3,28 Οὐκ ἔνι... ἄρσεν καί θῆλυ· πάντες γάρ ὕμεῖς εἷς ἐστέ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. [Δεν υπάρχει πια Ιουδαίος και ειδωλολάτρης, δεν υπάρχει δούλος και ελεύθερος, δεν υπάρχει άντρας και γυναίκα· όλοι σας είστε ένας, χάρη στον Ιησού Χριστό.] Εφεσ 5,21 Ὑποτασσόμενοι ἀλλήλοις (ἄνδρες καί γυναῖκες) ἐν φόβῳ Χριστοῦ. [Να υποτάσσεστε ο ένας στον άλλο με φόβο Χριστού.]

Sura 42, 9 Ποιητής τῶν οὐρανῶν καί τῆς γῆς, ἐπλασεν ὑμᾶς ζεύγη, ὡς ἐπλασεν ἐπίσης ἀνά ζεύγη καί τά κτήνη. Sura 4,38 Οἱ ἄνδρες εἶναι ἀνώτεροι τῶν γυναικῶν ἕνεκα τῆς ἱδιότητος δι’ ἧς ὁ Θεός ὕψωσε τούς μέν ἐπί τῶν δέ, καί διότι οἱ ἄνδρες προικίζουσι τάς γυναίκας ἐκ τοῦ πλούτου αὐτῶν. Οἱ ἐνάρετοι γυναῖκες εἶναι εὐπειθείς καί ὑπήκοοι, τηροῦσι μετά προσοχῆς, κατά τήν ἀπουσίαν τῶν ἀνδρῶν αὐτῶν, ὅ,τι ὁ Θεός διέταξε νά τηρῆται ἀνέπαφον. Ὀνειδίζετε ἐκείνας ὦν τήν ἀπείθειαν πτοεῖσθε· θέλετε ὁρίσει εἰς αὐτάς χωριστήν κοίτην, τύπτοντες αὐτάς. Ἐάν ὅμως ὑπακούωσιν εἰς ὑμᾶς, ἔστε πρός αὐτάς εὐμενείς. Ὁ δέ Κύριος εἶναι ὕψιστος καί μέγας.

Ζούμας, Ευ. (1993). Σχεδίασμα παράλληλης βιβλικής και κορανικής ανθρωπολογίας.

Θεσσαλονίκη: Πουρναράς, σ. 65.

Διερευνώντας:

Η θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας και άλλων θρησκευτικών παραδόσεων για τον έρωτα και τη σχέση των δύο φύλων.

-          «Ομαδοσυνεργασία - Επεξεργασία κειμένου με καθοδηγητικές ερωτήσεις». Οι μαθητές/μαθήτριες σε ομάδες ερευνούν α) τη θέση της Oρθόδοξης Εκκλησίας για τη σχέση των δύο φύλων, τον έρωτα, τη σεξουαλικότητα και τον γάμο, β) τις αντιλήψεις θρησκειών για τον έρωτα, τη σεξουαλικότητα, τις σχέσεις των δύο φύλων και τον γάμο.

Κείμενα που προτείνονται:

1.      Αποσπάσματα από το Άσμα Ασμάτων (π.χ. 1, 2-4· 3, 1-5· 4, 1-4. 7· 6, 8-9· 7, 11-13· 8, 5β-7).

2.      Κείμενα αγίου Ι. Χρυσοστόμου για τον έρωτα.

3.      Κείμενα συγχρόνων θεολόγων-διανοητών (π.χ. Ν. Μπερντιάεφ, Ρ. Μ. Ρίλκε,  π. Β. Γιάγκου,  Χρ. Σταμούλης, Ι. Μαρτίδης).

4.      Απόσπασμα από την Ακολουθία του Γάμου (Εφεσ 5, 20-33) και κείμενα για τους συμβολισμούς της.

5.      Σχέσεις δύο φύλων Α Πε 3, 1-7 και Γαλ 3, 28 και Δημιουργία της γυναίκας (Γεν 1, 27. 2, 18. 2, 23-24. 3,12).

6.      Κείμενα με θέμα τη γυναίκα στο Ισλάμ (Γιαννουλάτος, 2004, Ζιάκας, 2003)  (ή σε άλλη θρησκεία).

Οι μαθητές/μαθήτριες σε ολομέλεια παρουσιάζουν και συζητούν τα πορίσματα της μελέτης τους.

Η ποιότητα της αγάπης

-          Εναλλακτικά:

«Ομαδοσυνεργασία – Εννοιολογικός χάρτης»: Οι μαθητές/μαθήτριες σε ομάδες, αφού μελετήσουν τα κείμενα που παρατίθενται πιο πάνω, δημιουργούν έναν εννοιολογικό χάρτη με τις λέξεις: άνδρας, γυναίκα, σχέσεις δύο φύλων, έρωτας, σεξουαλικότητα, γάμος στον Χριστιανισμό.

Αναπλαισιώνοντας:

Θρησκευτική θεώρηση περιπτώσεων σχετικά με τον έρωτα, τις σχέσεις των φύλων και τον γάμο στη σύγχρονη εποχή.

-          «Αντιγνωμίες»: Οι μαθητές/μαθήτριες χωρισμένοι σε δύο ομάδες συζητούν για την εναλλαγή συντρόφων πριν τον γάμο/τους μικτούς γάμους στην Ελλάδα. Κάθε ομάδα υποστηρίζει την άποψή της με επιχειρήματα.

-          Εναλλακτικά:

«Σύνταξη επιστολής»: Ένα ερωτευμένο ζευγάρι που αποφασίζει να επισημοποιήσει τη σχέση του διαβάζει τις συμβουλές του κοινωνικού περίγυρου. Οι μαθητές/μαθήτριες χωρίζονται σε ομάδες. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να συντάξει μία επιστολή προς το ζευγάρι επιχειρηματολογώντας υπέρ ή κατά του γάμου του.

Αξιολογώντας:

Έρωτας και σχέση των δύο φύλων με θρησκευτικά κριτήρια.

-          «Ομαδοσυνεργασία - Σύνταξη δίστηλου κειμένου » σχετικά με τις βασικές θέσεις του Χριστιανισμού και άλλων θρησκευτικών παραδόσεων (π.χ. Ισλάμ) για τον έρωτα, και τις σχέσεις των φύλων, με βάση τις πηγές που έχουν μελετήσει. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει ένα θέμα.

-          Εναλλακτικά:

«Επ’ αυτού θα είχα να πω»: Με βάση τις πηγές που έχουν μελετήσει, οι μαθητές/μαθήτριες εκφράζουν γνώμες και τοποθετήσεις στο θέμα: «Διαφορετικές θρησκείες, διαφορετικές κοινωνίες, διαφορετικές αντιλήψεις για τον έρωτα: πρόβλημα ή πρόκληση;».

ΥΛΙΚΟ

«Ο Χριστός είναι ο μέγας ερωτικός»

Θ.Ε.5. ΗΘΙΚΗ. 5.2. Έρωτας

Brother Louie

11. ΤΑ ΔΥΟ ΦΥΛΑ

Nouvelle Vague - Love will tear us apart ( lyrics )

Ποιμαντική αντιμετώπιση της σύναψης μικτών γάμων

The Gift