Κυριακή 29 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 2.4 ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Η έννοια της σωτηρίας είναι κεντρική στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη. Στο συγκεκριμένο μάθημα θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τι σημαίνει «σωτηρία» κατά την Ορθόδοξη Παράδοση και ποιος είναι ο ρόλος της Εκκλησίας και του ίδιου του ανθρώπου σ’ αυτή τη σωτήρια πορεία.

Η σωτηρία δεν είναι μόνο κάτι μελλοντικό – αφορά το παρόν, είναι η ειρήνη, η ελευθερία και η αποκατάσταση της σχέσης με τον Θεό.

Στην Ορθόδοξη Παράδοση, η σωτηρία δεν επιτυγχάνεται μόνο με τη Χάρη του Θεού ούτε μόνο με την ανθρώπινη προσπάθεια.

 Όπως τονίζει ο Άγιος Νεκτάριος, η σωτηρία είναι αποτέλεσμα συνεργασίας: της Χάρης και της ελεύθερης συγκατάθεσης του ανθρώπου.

 Ο Χριστός προσφέρει τη σωτηρία σε όλους, αλλά αυτή γίνεται πραγματικότητα μόνο για εκείνους που επιθυμούν να την αποδεχθούν και να ζήσουν με πίστη και μετάνοια.

Εξίσου σημαντική είναι η διάσταση της Εκκλησίας στη σωτηρία. Η Εκκλησία προσφέρει τα Μυστήρια – κυρίως τη Θεία Ευχαριστία – ως μέσα κοινωνίας με τον Χριστό και μεταξύ των ανθρώπων.

 Η σωτηρία αφορά όχι μόνο το άτομο, αλλά και ολόκληρη την κτίση, η οποία προσδοκά την ανακαίνιση μέσα από την ένωση με τον Θεό.

Μέσα από αυτό το μάθημα, οι μαθητές θα ανακαλύψουν ότι η σωτηρία είναι μια συνεχής δυναμική πορεία επιστροφής, μεταμόρφωσης και ζωής εν Χριστώ.


Παρασκευή 27 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 3.7. ΤΟ ΑΣΥΜΒΑΤΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΗΘΟΥΣ ΜΕ ΤΟΝ ΦΑΝΑΤΙΣΜΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Ο φανατισμός, και ειδικά ο θρησκευτικός φανατισμός, αποτελεί ένα από τα πιο ανησυχητικά φαινόμενα της σύγχρονης κοινωνίας.

Καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες πράξεων βίας, διωγμών, ακόμη και πολέμων που γίνονται στο όνομα της θρησκείας.

Σε αυτό το μάθημα θα αναρωτηθούμε: Είναι δυνατόν η πίστη στον Θεό της αγάπης και της ειρήνης να οδηγεί σε μίσος και διχασμό;

Η απάντηση της Ορθόδοξης Χριστιανικής Παράδοσης είναι ξεκάθαρη: το χριστιανικό ήθος είναι απολύτως ασύμβατο με κάθε μορφή φανατισμού.

Ο φανατικός άνθρωπος θεωρεί πως κατέχει την απόλυτη αλήθεια.

Δεν αντέχει την ύπαρξη διαφορετικών απόψεων και προσπαθεί να τις επιβάλει, συχνά με βία ή περιφρόνηση.

Αντίθετα, ο χριστιανός καλείται να πορεύεται με αγάπη, ελευθερία και σεβασμό προς τον κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας ή ιδεολογίας. Η αγάπη του Χριστού είναι χωρίς σύνορα· απευθύνεται ακόμη και στους εχθρούς.

Μέσα από αυτό το μάθημα, θα μελετήσουμε παραδείγματα θρησκευτικού φανατισμού, αλλά και πρότυπα πίστης χωρίς μισαλλοδοξία. Θα δούμε πώς ο διάλογος και η ανεκτικότητα είναι στοιχεία αυθεντικής χριστιανικής ζωής.

Θα συζητήσουμε τις ρίζες και τις μορφές του φανατισμού και θα αναρωτηθούμε γιατί κάποιοι άνθρωποι γίνονται φανατικοί.

Τέλος, θα προβληματιστούμε: Πώς μπορούμε εμείς, ως νέοι άνθρωποι και αυριανοί πολίτες, να αντισταθούμε στον φανατισμό και να γίνουμε φορείς διαλόγου, ειρήνης και αγάπης;

Το χριστιανικό ήθος δεν επιβάλλεται· προτείνεται. Και αυτό γίνεται μόνο με τρόπο που σέβεται τον άλλο και τιμά την ανθρώπινη ελευθερία.


Τετάρτη 25 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ 3.3 Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου

Η ευτυχία αποτελεί έναν από τους πιο διαχρονικούς και καθολικούς στόχους της ανθρώπινης ζωής. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, οι άνθρωποι αναρωτιούνται: Τι είναι η ευτυχία; Πώς μπορεί να κατακτηθεί; Είναι αποτέλεσμα εξωτερικών συνθηκών ή εσωτερικής κατάστασης;

Το ερώτημα αυτό παραμένει επίκαιρο, ιδιαίτερα στη σύγχρονη εποχή, όπου πολλοί αναζητούν την ευτυχία σε καταναλωτικά αγαθά, κοινωνική αποδοχή ή ατομική επιτυχία, χωρίς όμως πάντα να βρίσκουν πραγματική ικανοποίηση.

Στο μάθημα αυτό, θα διερευνήσουμε την έννοια της ευτυχίας μέσα από διαφορετικά πρίσματα: τις προσωπικές αντιλήψεις, τις κοινωνικές συνθήκες, αλλά κυρίως μέσα από τη χριστιανική διδασκαλία.

Η Ορθόδοξη χριστιανική παράδοση, μέσω των Μακαρισμών και των Πατερικών διδασκαλιών, προτείνει έναν δρόμο προς την ευτυχία που δεν ταυτίζεται με την άνεση ή την απουσία δυσκολιών, αλλά με τη βαθιά σχέση με τον Θεό και την αγάπη προς τον πλησίον.

Μέσα από τη μελέτη των Μακαρισμών, θα διαπιστώσουμε ότι η ευτυχία, σύμφωνα με τον Ιησού, συχνά γεννιέται μέσα από καταστάσεις που ο κόσμος θεωρεί αδύναμες ή ανεπιθύμητες – όπως η πραότητα, η ελεημοσύνη ή ακόμη και ο διωγμός για την αλήθεια.

Το μάθημα δεν στοχεύει μόνο στην κατανόηση θεωρητικών εννοιών, αλλά και στη βαθύτερη προσωπική αναζήτηση: Πώς μπορώ να είμαι πραγματικά ευτυχισμένος; Ποιες αξίες με οδηγούν σε μια ολοκληρωμένη και αυθεντική ζωή;

Μέσα από συζήτηση, ακρόαση, δημιουργικές δραστηριότητες και πνευματικό προβληματισμό, θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα με ειλικρίνεια και εσωτερική ελευθερία.

 


Κυριακή 22 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Β' ΛΥΚΕΙΟΥ 1.4 ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 
Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου

Η θεολογική αναζήτηση του ανθρώπου για τη φύση του Θεού φτάνει στο απόγειό της στο κέντρο της χριστιανικής πίστης: στο μυστήριο της Αγίας Τριάδας.

Η χριστιανική παράδοση, και ειδικότερα η Ορθόδοξη θεολογία, διδάσκει ότι ο Θεός είναι Ένας κατά την ουσία και Τριαδικός κατά τα πρόσωπα – Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα.

Το δόγμα αυτό δεν αποτελεί απλώς μια θεωρητική αλήθεια, αλλά εκφράζει τη βαθύτερη πραγματικότητα της θεϊκής ζωής: μια αιώνια σχέση αγάπης και κοινωνίας.

Σε αυτό το μάθημα, θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε αυτό το μυστήριο όχι ως μαθηματική εξίσωση που πρέπει να λυθεί, αλλά ως βίωμα που αποκαλύπτεται σταδιακά στην ιστορία και τη ζωή της Εκκλησίας.

 Θα ανακαλύψουμε ότι η ουσία του Θεού παραμένει απρόσιτη στον ανθρώπινο νου, όμως οι θείες ενέργειές Του –δηλαδή οι τρόποι με τους οποίους ο Θεός φανερώνεται και δρα στον κόσμο– είναι μεθεκτές και προσβάσιμες στον άνθρωπο.

Η παρουσία του Τριαδικού Θεού στην Αγία Γραφή, ιδιαίτερα μέσα από γεγονότα όπως η δημιουργία του κόσμου, η φιλοξενία των τριών αγγέλων στον Αβραάμ και η βάπτιση του Χριστού, υπογραμμίζει ότι η Τριάδα δεν είναι απλώς δογματική διατύπωση αλλά εμπειρική πραγματικότητα της πίστης.

Επιπλέον, θα αναλύσουμε πώς οι σχέσεις αγάπης μεταξύ των προσώπων της Τριάδας –σχέσεις ελευθερίας, ενότητας και ισότητας– μπορούν να λειτουργήσουν ως πρότυπο κοινωνικής και προσωπικής ζωής.

Στόχος του μαθήματος είναι να κατανοήσουμε, όσο αυτό είναι δυνατόν, το νόημα και τη σημασία του Τριαδικού δόγματος και να προβληματιστούμε πάνω στο πώς η πίστη σε έναν Θεό που είναι αγάπη και κοινωνία επηρεάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και πράττουμε ως πρόσωπα και ως κοινότητες.


Παρασκευή 20 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ 1.4 ΟΙΚΟΘΕΟΛΟΓΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Στο μάθημα αυτό, με τίτλο «Οικο-θεολογία», εξετάζουμε τη σχέση ανάμεσα στη χριστιανική πίστη και την ευθύνη μας απέναντι στο περιβάλλον.

Η οικο-θεολογία αναδεικνύει πώς η θρησκευτική μας αντίληψη μπορεί και πρέπει να ενσωματώνει την προστασία της φύσης, αναγνωρίζοντας ότι η Δημιουργία είναι δώρο του Θεού και ο άνθρωπος οφείλει να τη φροντίζει με σεβασμό και αγάπη.

Μέσα από Video, φωτογραφίες, τραγούδια,  κείμενα και αποφθέγματα Αγίων, θα μελετήσουμε τις αιτίες και τις συνέπειες της οικολογικής καταστροφής, καθώς και το ρόλο των χριστιανών στην αντιμετώπισή της.

Θα χρησιμοποιήσουμε κριτικές ερωτήσεις, όπως: «Γιατί συμβαίνουν οι οικολογικές κρίσεις;» ή «Τι θα άλλαζε αν οι άνθρωποι αγαπούσαν περισσότερο τη φύση;», για να αναλύσουμε τις ηθικές και πνευματικές διαστάσεις του ζητήματος.

Θα εστιάσουμε σε κείμενα του βιβλίου  που υπογραμμίζουν την ευθύνη των χριστιανών απέναντι στο περιβάλλον, όπως τα λόγια του Ισαάκ του Σύρου για την «ελεήμονα καρδιά» που καίγεται για όλη τη Δημιουργία, ή τη διδασκαλία του πατέρα Αμφιλόχιου, ο οποίος τόνιζε ότι «όποιος δεν αγαπά τα δέντρα δεν αγαπά τον Χριστό».

Θα δούμε επίσης πώς σημαντικά θρησκευτικά πρόσωπα, όπως ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, γνωστός ως «Πράσινος Πατριάρχης», έχουν αναλάβει δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.

Μέσα από την «Διακήρυξη της Βενετίας», θα ανακαλύψουμε πώς η οικολογική κρίση δεν είναι μόνο τεχνολογικό ή οικονομικό ζήτημα, αλλά και ηθικό, που απαιτεί «μετάνοια» και αλλαγή στον τρόπο ζωής μας.

Θα συζητήσουμε πρακτικές πρωτοβουλίες, όπως η ανακύκλωση, η αναδάσωση και ο καθαρισμός παραλιών, που μπορούν να ενισχύσουν τη σύνδεση ανάμεσα στην πίστη και την πράξη.

Στόχος του μαθήματος είναι να κατανοήσουμε ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι θεολογική και πνευματική υποχρέωση, και να εμπνευστούμε να γίνουμε ενεργοί φύλακες της Δημιουργίας.


Τετάρτη 18 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Β' ΛΥΚΕΙΟΥ 1.2 Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 
Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Η έννοια της «αποκάλυψης» είναι ιδιαίτερα σημαντική στην ανθρώπινη εμπειρία.

 Στην καθημερινότητα,  μιλάμε για αποκαλύψεις όταν κάτι κρυφό ή άγνωστο φανερώνεται ξαφνικά.

Στο πλαίσιο της χριστιανικής πίστης, όμως, η αποκάλυψη δεν είναι απλώς μια πληροφορία ή ένα γεγονός που αποκαλύπτεται, αλλά η ίδια η ενέργεια του Θεού που φανερώνεται στον κόσμο και στον άνθρωπο.

Ο Θεός δεν μένει κλεισμένος στη θεότητά Του, αλλά επιλέγει να επικοινωνήσει, να αποκαλυφθεί και να σχετισθεί με το δημιούργημά Του.

Ο Χριστιανισμός, εξάλλου, χαρακτηρίζεται ως «αποκαλυπτική θρησκεία», επειδή στηρίζεται στην πίστη ότι ο Θεός μίλησε στον κόσμο, μέσα από συγκεκριμένες ιστορικές στιγμές και πρόσωπα.

Η Καινή και Παλαιά Διαθήκη παρουσιάζουν πολλές τέτοιες «θεοφάνειες» —στιγμές δηλαδή που ο Θεός φανερώνεται στους ανθρώπους, όπως στην κλήση του Μωυσή ή στη Μεταμόρφωση του Χριστού στο όρος Θαβώρ.

Στην κορύφωση αυτής της θείας αποκάλυψης βρίσκεται το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Μέσα από τη ζωή, τη διδασκαλία, τη σταύρωση και την ανάστασή Του, ο Θεός φανερώνεται πλήρως στον άνθρωπο, ως αγάπη, αλήθεια και σωτηρία.

Η Αποκάλυψη του Θεού δεν είναι μια θεωρητική ή αφηρημένη έννοια.

Έχει υπαρξιακή σημασία για κάθε άνθρωπο, γιατί σχετίζεται με το ερώτημα του νοήματος της ζωής και της σωτηρίας.

Αποκαλύπτεται για να σωθεί ο άνθρωπος και να οδηγηθεί σε κοινωνία με τον Θεό.

Γι’ αυτό, η αποκάλυψη αποτελεί την καρδιά της χριστιανικής εμπειρίας και θεολογίας.

Στο παρόν μάθημα, λοιπόν, θα εξερευνήσουμε πώς και πότε ο Θεός αποκαλύπτεται στον κόσμο, ποιο είναι το περιεχόμενο αυτής της αποκάλυψης και ποια σημασία έχει για τη ζωή μας σήμερα.


Τρίτη 17 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ 1.2 Η ΗΘΙΚΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Ζούμε σε μια εποχή ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων που μεταμορφώνουν την καθημερινότητά μας σε όλους τους τομείς: στην επικοινωνία, την εργασία, την υγεία, την ψυχαγωγία.

Η τεχνολογία προσφέρει αδιαμφισβήτητα άνεση, ταχύτητα  και δυνατότητες που οι προηγούμενες γενιές δεν θα μπορούσαν να φανταστούν.

Ταυτόχρονα, όμως, γεννά ερωτήματα που αφορούν την ποιότητα της ζωής μας, την ελευθερία μας, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και, τελικά, το νόημα της ύπαρξής μας.

Στο πλαίσιο του μαθήματος αυτού, καλούμαστε να προσεγγίσουμε την τεχνολογία όχι απλώς ως εργαλείο ή μέσο, αλλά ως δύναμη που επηρεάζει βαθιά την ηθική μας στάση απέναντι στον εαυτό μας, στους άλλους και τον κόσμο.

Θα εξετάσουμε ζητήματα όπως: Μπορεί η τεχνολογία να εξασφαλίσει την ευτυχία του ανθρώπου; Πού βρίσκονται τα όρια της ανθρώπινης παρέμβασης; Ποιος καθορίζει τη σωστή ή λανθασμένη χρήση της τεχνολογίας;

Η Ορθόδοξη θεολογική σκέψη προσφέρει ένα ιδιαίτερο πρίσμα κατανόησης αυτών των ερωτημάτων.

Δεν απορρίπτει την τεχνολογία, αλλά την αξιολογεί με βάση την ελευθερία και την αγάπη – δύο θεμελιώδεις αξίες της χριστιανικής ανθρωπολογίας.

 Η τεχνολογία γίνεται δεκτή όταν συμβάλλει στην ανθρώπινη απελευθέρωση και στον εξανθρωπισμό της κοινωνίας.

 Αντίθετα, όταν απολυτοποιείται και λατρεύεται σαν «τεχνολογικός μεσσίας», οδηγεί σε αλλοτρίωση και απώλεια του νοήματος.

Στο μάθημα θα επιχειρήσουμε να συνδυάσουμε τη θεολογική θεώρηση με τον σύγχρονο προβληματισμό.

Μέσα από ταινίες, κείμενα, γελοιογραφίες και βιωματικές δραστηριότητες, θα προβληματιστούμε για το πώς μπορούμε ως πρόσωπα να διαχειριστούμε υπεύθυνα τις δυνατότητες της τεχνολογίας.

Σκοπός μας δεν είναι να δαιμονοποιήσουμε ούτε να θεοποιήσουμε την τεχνολογία, αλλά να διαμορφώσουμε μια ώριμη, ηθική στάση απέναντί της   στάση ελευθερίας, υπευθυνότητας και ελπίδας.


Δευτέρα 16 Ιουνίου 2025

Φωτεινά Μονοπάτια - «Τα άγια προσκυνήματα της Βηθλεέμ»

Η σειρά ντοκιμαντέρ «Φωτεινά Μονοπάτια» επισκέπτεται το Ναό της Γεννήσεως στη Βηθλεέμ και τη Λαύρα του Αγίου Σάββα στην έρημο της Ιουδαίας. Ο Ναός της Γεννήσεως είναι το αρχαιότερο χριστιανικό προσκύνημα των Αγίων Τόπων και περικλείει το σπήλαιο που, από την αρχαιότητα, θεωρείται ο τόπος της γέννησης του Ιησού Χριστού.
Η Λαύρα του Αγίου Σάββα βρίσκεται σε απόσταση 10 χλμ. από τη Βηθλεέμ στην έρημο της Ιουδαίας και είναι από τα σπουδαιότερα μοναστήρια της Ορθοδοξίας. Ιδρύθηκε από τον Άγιο Σάββα και μετρά περίπου 1.500 χρόνια αδιάκοπης λειτουργίας. Ακολουθεί τη βυζαντινή ώρα και αποτελεί την κοιτίδα του εκκλησιαστικού μας τελετουργικού τυπικού.




Πέμπτη 12 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ - 2.1 ΕΙΣ ΜΙΑΝ, ΑΓΙΑΝ, ΚΑΘΟΛΙΚΗΝ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΝ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Το μάθημα αυτό μας καλεί να εμβαθύνουμε στο βαθύ θεολογικό νόημα που κρύβει μια φράση που όλοι γνωρίζουμε από το Σύμβολο της Πίστεως: «Πιστεύω εἰς μίαν, ἁγίαν, καθολικήν καὶ ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν».

Αυτά τα τέσσερα χαρακτηριστικά της Εκκλησίας δεν είναι απλώς θεολογικές έννοιες, αλλά εκφράζουν την ίδια την ταυτότητα και την αποστολή του εκκλησιαστικού σώματος μέσα στην ιστορία και στον κόσμο.

Στην Κ.Δ. «Εκκλησία» ονομάζεται το σύνολο των χριστιανών που αναγνωρίζουν τον Χριστό ως κεφαλή τους.

Η Εκκλησία είναι η σύναξη των πιστών που καλούνται από τον Χριστό να συγκροτήσουν το Σώμα Του, να ζουν ενωμένοι και να μαρτυρούν την παρουσία Του στον κόσμο.

Όταν λέμε πως η Εκκλησία είναι μία, εννοούμε ότι είναι ένα σώμα, γιατί ένας είναι ο Χριστός, η κεφαλή της.

Η αγιότητα της Εκκλησίας πηγάζει από τον ίδιο τον Χριστό και το Άγιο Πνεύμα, που την καθιστούν χώρο αγιασμού για όλους τους ανθρώπους.

Η Εκκλησία είναι καθολική, όχι με γεωγραφική, αλλά με πνευματική έννοια: αγκαλιάζει όλο τον κόσμο και κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως έθνους, γλώσσας ή κοινωνικής θέσης.

Τέλος, είναι αποστολική, γιατί θεμελιώνεται στη διδασκαλία των αποστόλων, συνεχίζει το έργο τους και αποστέλλει σήμερα τους πιστούς να μεταδώσουν το ευαγγέλιο σε κάθε άνθρωπο.

Στο μάθημα θα προσεγγίσουμε τα τέσσερα αυτά γνωρίσματα της Εκκλησίας μέσα από κομμάτια της Αγίας Γραφής, την εικόνα της Πεντηκοστής, πατερικά κείμενα και σύγχρονες εκφράσεις της εκκλησιαστικής ζωής και προσφοράς.

Στόχος μας είναι όχι μόνο να κατανοήσουμε διανοητικά αυτές τις έννοιες, αλλά και να αναρωτηθούμε πώς μπορούμε και εμείς οι ίδιοι να γίνουμε ζωντανά μέλη μιας Εκκλησίας που παραμένει μία, αγία, καθολική και αποστολική μέχρι σήμερα.


Αγάπη για την Δημιουργία και τον Δημιουργό


Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ - 1.4 ΟΙΚΟ-ΘΕΟΛΟΓΙΑ


Βλέποντας τη φύση, τα δέντρα, τα λουλούδια, τα πουλιά, τις μέλισσες, τα άνθη, τη θάλασσα, τα ψάρια, τα άστρα, το φεγγάρι, τον ήλιο και τα τόσα άλλα υπέροχα δημιουργήματά του, στρέφουμε τον νου μας προς τον Θεό και δοξάζοντάς Τον μέσα από αυτά, προσπαθούμε να καταλάβουμε πόσο ωραία και θαυμάσια είναι, και αγωνιζόμαστε να τα αγαπήσουμε.

 Όταν τα αγαπήσουμε όλα αυτά, τότε η αγάπη μας ανεβαίνει προς τον δημιουργό μας, κι έτσι πραγματικά και αληθινά Τον αγαπάμε.
Άγιος Πορφύριος

Ν' αγαπάς Παντελής Θαλασσινός

Τετάρτη 11 Ιουνίου 2025

Όψη, Τόπση, κόψη


Το βιβλίο ψηλαφεί τη σημασία και την ενδοχώρα που έχει η ανθρώπινη όψη, το σωματικό πρόσωπο.
Και το πώς η όψη παραπέμπει στην κόψη, δηλαδή στην δυνατότητα του ανθρώπου να μην είναι ένα τυχαίο αντικείμενο καθηλωμένο για πάντα εκεί όπου έλαχε να βρεθεί ή εκεί όπου το έριξαν.

Κόψη σημαίνει την δυνατότητα να παρέμβεις στον κόσμο γύρω σου, να ξεχωρίσεις στραβά από ίσια, να πασχίσεις να αποκλειστούν τα άδικα και οι αποκλεισμοί.
Αναμετρήσεις του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ με τους ίδιους τους συντρόφους του, αντιπαραθέσεις για την βία στους κοινωνικούς αγώνες, ερωτήματα για την δημοκρατία σήμερα και για την αποσύνδεση ατομικών δικαιωμάτων και κοινωνικής δικαιοσύνης, προβληματισμοί για τα νέα δεδομένα που έχει εγκαταστήσει η ψηφιοποίηση της ζωής, προσεγγίζονται με έγνοια για τη χριστιανική μαρτυρία και για το απελευθερωτικό νεύρο του ευαγγελίου της.
.
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α:
- Όψεις της ανθρώπινης όψης.
- Ο αειθαλής ρατσισμός, το διχασμένο μαύρο κίνημα και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
- «Να είμαστε δυσπροσάρμοστοι».
- Ο τελευταίος σκλάβος.
- «Ήταν ο Θεός που φώναζε».
- Αντιγόνη ή τα «αντί» που κυοφορούν το αύριο.
- Δημοκρατία, κοινωνία και ευθύνη της θεολογίας.
- Απ-ανθρωποποίηση;

Του Θανάση Παπαθανασίου


 

Δευτέρα 9 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Β' ΛΥΚΕΙΟΥ 1.1 Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ


Η αναζήτηση του Θεού αποτελεί μια από τις βαθύτερες και πιο διαχρονικές πνευματικές ανάγκες του ανθρώπου.

Από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα, οι άνθρωποι όλων των πολιτισμών, με διαφορετικές θρησκευτικές παραδόσεις, προσπαθούν να απαντήσουν στα θεμελιώδη ερωτήματα της ύπαρξής τους: Ποιος είναι ο σκοπός της ζωής; Από πού προερχόμαστε; Υπάρχει κάτι πέρα από τον θάνατο; Στον πυρήνα αυτών των ερωτημάτων βρίσκεται η επιθυμία για συνάντηση με το θείο.

Ο άνθρωπος, ως πνευματικό ον, δεν ικανοποιείται μόνο με την υλική διάσταση της ζωής.

 Έχει έμφυτη την ανάγκη να στραφεί προς το αιώνιο και το απόλυτο.

Αυτή η βαθιά υπαρξιακή ανάγκη εκφράζεται με ποικίλους τρόπους: μέσα από την προσευχή, τη λατρεία, τη σιωπή, την τέχνη, τη φιλοσοφία, αλλά και μέσα από την προσωπική αναζήτηση και τον διάλογο με τον εαυτό του και τους άλλους.

Η χριστιανική προσέγγιση δεν περιορίζεται σε λογικά επιχειρήματα περί της ύπαρξης του Θεού.

Αντιθέτως, δίνει έμφαση στην προσωπική εμπειρία του Θεού ως ζωντανής σχέσης.

Δεν πρόκειται απλώς για μια ιδέα ή θεωρία, αλλά για μια υπαρξιακή εμπειρία που διαποτίζει ολόκληρη τη ζωή του ανθρώπου.

Ο Θεός παρουσιάζεται ως προσωπικός φίλος, ως Πατέρας, και η σχέση μαζί Του δεν προϋποθέτει θρησκευτική τυπολατρία, αλλά αυθεντικότητα, ελευθερία και αγάπη.

Η αναζήτηση του Θεού, λοιπόν, δεν είναι μια στατική κατάσταση ούτε ένα στιγμιαίο γεγονός. Είναι μια διαρκής και δυναμική πορεία, που απαιτεί κάθαρση, αυτογνωσία και υπέρβαση του εγωισμού.

Είναι μια σχέση εμπιστοσύνης και αγάπης που σταδιακά οδηγεί τον άνθρωπο στην αλήθεια και στη σωτηρία.

Αυτό το μάθημα καλεί τους μαθητές όχι απλώς να μελετήσουν τη θρησκεία, αλλά να προβληματιστούν βαθιά πάνω στην προσωπική τους πορεία πίστης και να ανακαλύψουν τη σημασία της εσωτερικής αναζήτησης.


Κυριακή 8 Ιουνίου 2025

The Black Eyed Peas - Where Is The Love?

Ένα τραγούδι για την αποτροπή της βίας, ένα τραγούδι για την αγάπη.


Άνθρωποι σκοτώνουν, άνθρωποι πεθαίνουν.
Παιδιά πονάνε και τα ακούς να κλαίνε.
Μπορείς να κάνεις πράξη αυτό που κηρύττεις;
Ή θα γύριζες και το άλλο μάγουλο;

 
Πατέρα, Πατέρα, Πατέρα βοήθησέ μας.
Στείλε κάποια καθοδήγηση απο ψηλά
Γιατί οι άνθρωποι διαρκώς, διαρκώς με ρωτάνε:
Πού είναι η αγάπη; (Αγάπη)
 
Πού είναι η αγάπη; (Αγάπη)
Πού είναι η αγάπη; (Αγάπη)
Πού είναι η αγάπη, η αγάπη, η αγάπη.


Παρασκευή 6 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Α' ΛΥΚΕΙΟΥ 1.1 Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΖΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου

Κατά τη διάρκεια της ζωής μας, βιώνουμε στιγμές που μας «σημαδεύουν».        

 Αυτές οι εμπειρίες, είτε όμορφες είτε δύσκολες, έχουν τη δύναμη να διαμορφώσουν τον χαρακτήρα μας και να αφήσουν ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ψυχή μας.

Κάποιες από αυτές σχετίζονται με άλλους ανθρώπους, κάποιες άλλες πηγάζουν από βαθύτερες, υπαρξιακές αναζητήσεις. Το κοινό τους χαρακτηριστικό είναι πως γίνονται βίωμα – εσωτερική εμπειρία που δεν ξεχνιέται, ακόμη και αν δεν την ανακαλούμε συνειδητά.

Στο πλαίσιο της πίστης και της θρησκείας, υπάρχουν επίσης εμπειρίες που αγγίζουν βαθιά τον άνθρωπο.

Ονομάζονται θρησκευτικά βιώματα και έχουν ιδιαίτερη σημασία στην Ορθόδοξη Χριστιανική παράδοση.

Τέτοια βιώματα μπορεί να είναι η αίσθηση της παρουσίας του Θεού, η δύναμη της προσευχής, μια εσωτερική μεταστροφή, ή η συμμετοχή στη θεία λατρεία.

 Αν και παραμένουν προσωπικά, τα βιώματα αυτά ξεπερνούν το ατομικό επίπεδο: διαποτίζουν την κοινωνία, επηρεάζουν τον πολιτισμό, εμπνέουν τη λαϊκή παράδοση.

Αναφορές σε θρησκευτικά βιώματα συναντάμε σε λογοτεχνικά έργα, ποιήματα, ζωγραφικούς πίνακες, ακόμη και σε τραγούδια. Δεν είναι τυχαίο πως μεγάλες στιγμές πίστης και θείας εμπειρίας αποτελούν αγαπημένη θεματολογία της τέχνης. Η τέχνη αποτυπώνει το μυστήριο του θρησκευτικού βιώματος.

Σε αυτό το μάθημα, θα εξετάσουμε πώς ο άνθρωπος ζει με τον Θεό μέσα από την Ορθόδοξη παράδοση.

 Θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τι είναι το θρησκευτικό βίωμα, ποια είναι η θέση του στη ζωή των πιστών, και πώς αυτό επηρεάζει την κουλτούρα και την καθημερινότητα.

 Πρόκειται για ένα ταξίδι στην καρδιά της πίστης, εκεί όπου η εμπειρία του Θεού γίνεται τρόπος ζωής.


Πέμπτη 5 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ 1.1 ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου


Η σχέση μεταξύ επιστήμης και θρησκείας αποτελεί ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα και διαχρονικά ερωτήματα που απασχολούν τον άνθρωπο.

Δύο διαφορετικά πεδία, με διαφορετικές μεθοδολογίες, στόχους και γλώσσα, καλούνται να συνυπάρξουν στον ίδιο κόσμο: η επιστήμη, με στόχο την ερμηνεία και κατανόηση του φυσικού κόσμου μέσω της παρατήρησης, του πειράματος και της λογικής· και η θρησκεία, με σκοπό τη βαθύτερη κατανόηση του νοήματος της ζωής και της ύπαρξης, μέσω της πίστης, της εμπειρίας και της αποκάλυψης.

Στο σημερινό μάθημα, θα προσπαθήσουμε να εξετάσουμε πώς οι δύο αυτοί κόσμοι μπορούν όχι μόνο να συνυπάρχουν, αλλά και να διαλέγονται γόνιμα.

Θα αναρωτηθούμε: είναι η επιστήμη αντίθετη με τη θρησκεία; Αντιμάχονται ή συμπληρώνουν η μία την άλλη; Ποια είναι τα όρια της επιστημονικής γνώσης και ποια της θεολογικής εμπειρίας;

Ο Άγιος Λουκάς της Κριμαίας μας υπενθυμίζει ότι η επιστήμη δεν είναι εχθρός της πίστης· αντίθετα, την αναγνωρίζει ως μέγιστο επίτευγμα του ανθρώπινου νου.

 Ωστόσο, υπογραμμίζει ότι η επιστήμη περιορίζεται στη μελέτη του υλικού κόσμου, ενώ η θρησκευτική εμπειρία αγγίζει το υπαρξιακό βάθος του ανθρώπου και την πνευματική πραγματικότητα.

Στο μάθημα αυτό, θα διερευνήσουμε παραδείγματα, προβληματισμούς και θεολογικές τοποθετήσεις που προτείνουν έναν δημιουργικό διάλογο μεταξύ επιστήμης και θρησκείας.

 Σκοπός μας δεν είναι να διαλέξουμε «στρατόπεδο», αλλά να αποκτήσουμε μια ώριμη και σφαιρική θεώρηση της ανθρώπινης γνώσης και εμπειρίας.



Δευτέρα 2 Ιουνίου 2025

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Β' ΛΥΚΕΙΟΥ 1.3 Ο ΘΕΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ


ΕΙΣΑΓΩΓΗ 
Δημιουργία του Ιωάννη Μπάλτου

Η ενότητα αυτή μας εισάγει σε ένα από τα πιο βαθιά και θεμελιώδη θέματα της χριστιανικής πίστης: τη δημιουργία του κόσμου από τον Θεό.

Στην καρδιά της θεολογικής μας παράδοσης βρίσκεται η βεβαιότητα ότι ο κόσμος δεν υπάρχει τυχαία ούτε προέκυψε από αναγκαιότητα, αλλά δημιουργήθηκε «ἐκ τοῦ μὴ ὄντος» από την αγάπη και την ελεύθερη βούληση του Θεού.

Η Αγία Γραφή ξεκινά με τη  φράση «Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν», δηλώνοντας όχι μόνο χρονική αρχή, αλλά και την πηγή και αιτία της ύπαρξης: τον ίδιο τον Δημιουργό.

Η δημιουργία δεν παρουσιάζεται ως τεχνική κατασκευή, αλλά ως καρπός «εκστατικής» αγάπης.

 Ο άνθρωπος δημιουργείται κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού, έχοντας μέσα του τη δυνατότητα για ελεύθερη σχέση, λογική σκέψη, ηθική κρίση και πνευματική πορεία προς την τελείωση και τη θέωση.

Παράλληλα, η ενότητα ανοίγει τον διάλογο ανάμεσα στην πίστη και την επιστήμη.

 Ενώ η επιστήμη ερευνά το «πώς» της δημιουργίας, η πίστη απαντά στο «ποιος» και «γιατί». Δεν πρόκειται για συγκρουόμενες απόψεις αλλά για διαφορετικές όψεις της αλήθειας. Η επιστήμη ερευνά τον φυσικό κόσμο· η θεολογία φωτίζει τον νοητό και υπαρξιακό του προορισμό.

Στόχος του μαθήματος είναι να κατανοήσουμε τη θεολογική διδασκαλία περί δημιουργίας όχι ως εναλλακτική επιστημονική θεωρία, αλλά ως αποκάλυψη της σχέσης Θεού και κόσμου.

 Μας προσκαλεί να ανακαλύψουμε το βαθύτερο νόημα της ύπαρξής μας και της ευθύνης μας μέσα στον κόσμο: να αναγνωρίσουμε τον Θεό ως Πηγή των πάντων και να σταθούμε με σεβασμό απέναντι στη δημιουργία Του.



Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...