Η θεία
Λειτουργία ή η θεία Ευχαριστία είναι η ίδια θυσία που έκαμε ο Ιησούς Χριστός,
προσφέροντάς της τον εαυτό του για τη σωτηρία του κόσμου.
Το βράδυ στο μυστικό δείπνο, έκοψε το ψωμί, έδωκε
στους μαθητές του και τους είπε∙ «Λάβετε φάγετε∙ τοῦτό
ἐστι τό σῶμά μου…».
Ευλόγησε
ύστερα το ποτήριο, έδωκε τους μαθητές του και τους είπε∙ «Πίετε
ἐξ αὐτοῦ πάντες∙ τοῦτό ἑστι τὸ αἷμά μου…».
Και τις
δυο φορές είπε καθαρά και εννοούσε κυριολεκτικά αυτό που έλεγε∙ «αυτό
είναι το σώμα μου» και «αυτό είναι το
αίμα μου».
Αλλά δεν
τους εβεβαίωσε μόνο γι’ αυτό, αλλά και τους έδωκε
εντολή και
τους είπε∙ «Τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησι»,
αυτό να το κάνετε για να με ενθυμείσθε.
Δημιουργία: Μπάλτος Γιάννης
Έτσι,
λοιπόν η Εκκλησία τώρα, με την εντολή του Ιησού Χριστού, τελεί τη θεία
Λειτουργία και συνεχίζει την ίδια θυσία και το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας.
Μέσα στα λόγια του Ιησού Χριστού προς
τους μαθητές του είναι και η συνέχιση της θυσίας και η κοινωνία από το
σώμα και το αίμα του. Η Λειτουργία δηλαδή και η θεία Ευχαριστία δεν είναι μόνο
θυσία και ανάμνηση του μυστικού δείπνου, αλλά και η κοινωνία των πιστών. [...]
Ψαριανός, Δ., Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης (1986). Η
Θεία Λειτουργία. Αθήνα: Αποστολική Διακονία, σ. 16,306309.
Στην
Ιαπωνία υπάρχουν δύο, κυρίως, θρησκείες: το πολυθεϊστικό Σίντο, που, αν και
έχει απορροφήσει διάφορα ξένα, κυρίως κινεζικά στοιχεία, θεωρείται εγχώρια
θρησκεία, και ο Μαχαγιάνα Βουδισμός, που μπήκε
στη χώρα στα μέσα του 6ου αι. μ.Χ.
Δημιουργία: Γιάννης Μπάλτος
Το Σίντο
πήρε αυτό το όνομα, που σημαίνει «οδός - θρησκεία των θεών», σε αντιδιαστολή προς την οδό - θρησκεία του
Βούδα.
Οι
θεότητες του Σίντο λέγονται κάμι.
Αρχικά, το
Σίντο συνυπήρχε με τον Βουδισμό. Μετά την επικράτηση του Βουδισμού, τα κάμι
θεωρήθηκαν ως οι τοπικές, ιαπωνικές αβατάρ των Βουδών και των μποντισατβών.
Επί αιώνες,
με αυτόν τον τρόπο, ο Βουδισμός υπήρξε η επικρατούσα θρησκεία, αν και το Σίντο
δεν εξέλιπε εντελώς.
Από τον
17ο αιώνα άρχισε να αναβιώνει μέσα σε εθνικιστικούς κύκλους. Και από το 1868
και μετά, αφού διαχωρίστηκε από τον Βουδισμό, αποκαταστάθηκε ως εθνική
θρησκεία.
Αν και ο
Βουδισμός περιορίστηκε, οι δύο θρησκείες από τότε συνυπάρχουν στην Ιαπωνία. Ο
Κομφουκιανισμός επίσης υπάρχει,
διέποντας μεγάλο μέρος της ηθικής και των κοινωνικών σχέσεων.
Παρόλο που
επίσημα Σίντο και Βουδισμός αποτελούν δύο διαφορετικές θρησκείες, η θρησκεία του
μέσου Ιάπωνα, αυτή που αντιστοιχεί στην κοινή θρησκεία της Κίνας, περιλαμβάνει
και τις δύο.
Σύμφωνα με
το γνωστό ρητό «ο Ιάπωνας γεννιέται σιντοϊστής και πεθαίνει Βουδιστής».
Τα θέματα της
ζωής αναλαμβάνει το Σίντο, ενώ εκείνα του θανάτου ο Βουδισμός. Έτσι η γέννηση
ενός παιδιού, η προστασία του, η επιτυχία του στη ζωή κ.λπ. ανατίθενται σε κάποιο
κάμι. Αντίθετα, μια καλύτερη μεταθανάτια τύχη, όπως
η αναγέννηση στον παράδεισο του Βούδα Αμίντα ή και μια καλή μετενσάρκωση, κατά
προτίμηση σε αυτή τη γη, ανατίθενται σε Βούδες και μποντισάτβες.
Όμως, εκτός από αυτά τα δύο άκρα της ζωής, ο
μέσος Ιάπωνας χρησιμοποιεί σε όλη τη διάρκεια του βίου του θεία όντα
προερχόμενα από αυτές
τις δύο θρησκείες.
Ανάλογα με
τις ανάγκες του, θα απευθυνθεί είτε σε ένα κάμι
ή σε έναν
Βούδα ή μποντισάτβα ή (εάν πρόκειται για κάτι που έχει σχέση με τα γράμματα – π.
χ. εισαγωγικές εξετάσεις)
σε κάποιο θεοποιημένο Κομφουκιανό λόγιο.
Μπορεί
ακόμη (εκτός από το γάμο) να γιορτάσει τα Χριστούγεννα (ως δυτική –αμερικανική–
γιορτή που η ατμόσφαιρά της αρέσει, να προσευχηθεί
ή να ζητήσει κάτι σε μια χριστιανική εκκλησία.
Τίποτε δεν
αποκλείεται – όλα τα θεία όντα ή τα στοιχεία διαφόρων θρησκειών μπορούν να
χρησιμοποιηθούν.
Βέβαια,
περισσότερο από όλα τα θεία όντα, αυτά που κυρίως λατρεύονται είναι τα πνεύματα
της οικογένειας, δηλαδή τα προγονικά πνεύματα. Από αυτά ζητείται η προστασία
των μελών της οικογένειας, στην οποία
ανήκουν και τα ίδια ως αόρατα μέλη της.
Όπως στην Κίνα και στην Κορέα, ο
προγονολατρικός βωμός, παραδοσιακά, βρίσκεται κι εδώ σε κάθε σπίτι, με τα
πλακίδια των ονομάτων ή συνηθέστερα, τις φωτογραφίες των νεκρών.
Στο βωμό
τους, βρίσκονται και βουδιστικά αγάλματα ή εικόνες.
Σε αυτόν
τον βωμό γίνονται καθημερινά προσφορές ρυζιού, ποτών, λουλουδιών κτλ.
Σε άλλο βωμό
(κανονικά ένα ιαπωνικό σπίτι διαθέτει και τους δύο), βρίσκονται αγάλματα ή
εικόνες των κάμι του Σίντο. Η κύρια προγονολατρική γιορτή, που λέγεται «ο μπον»
είναι στα μέσα του καλοκαιριού, οπότε θεωρείται ότι τα πνεύματα των νεκρών
επιστρέφουν για λίγο στα σπίτια των δικών τους.
Με αυτόν
τον τρόπο η θρησκεία ενός Ιάπωνα, στη διάρκεια της ζωής, είναι ένας
πολυθεϊσμός.
Τα Χριστούγεννα είναι η μεγάλη τομή στην ανθρώπινη ιστορία· το σημείο όπου ο χρόνος συναντά την αιωνιότητα και η ανθρώπινη τραγωδία συναντά το άπειρο έλεος του Θεού. Πρόκειται για την είσοδο του Θεού στον κόσμο με τρόπο ανείπωτο, για την αυτοκένωση της Θεότητας, για το άνοιγμα της οδού της σωτηρίας.
Αυτό το βιβλίο, το οποίο φιλοξενεί πατερικά θεολογικά κείμενα, δεν επιχειρεί απλώς να περιγράψει το μυστήριο των Χριστουγέννων, αλλά να καλέσει τον αναγνώστη να το ζήσει. Γιατί, όπως λέει ο ιερός Χρυσόστομος, «οὐχ ὁ χρόνος σώζει, ἀλλ’ ὁ τρόπος». Δεν σώζει το γεγονός καθεαυτό, αλλά ο τρόπος με τον οποίο το υποδεχόμαστε, ο τρόπος με τον οποίο αφήνουμε το φως του Χριστού να αγγίξει την καρδιά μας.
Κάθε πατερικός λόγος που περιέχεται στην παρούσα έκδοση είναι μια μαρτυρία αυτής της εμπειρίας. Είναι ο καρπός ανθρώπων που γνώρισαν την εν Χριστώ ζωή ως πραγματικότητα και όχι ως θεωρία. Κάθε κείμενο είναι μια σπίθα από το φως που έλαμψε στη Βηθλεέμ και εξακολουθεί να φωτίζει τον κόσμο. Κάθε σκέψη είναι μια πρόσκληση να γεννηθεί ο Χριστός και μέσα μας· να γίνει η καρδιά μας φάτνη δεκτική της Χάριτος."
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μίλησαν καθαρά:
ο μεγαλύτερος αγώνας δεν γίνεται έξω, γίνεται μέσα μας.
Με φόβους, με πληγές, με πάθη που δεν φαίνονται,
με εκείνες τις αόρατες δυνάμεις που στεγνώνουν την ψυχή:
τη φιλαυτία, τη ματαιοδοξία, τον φόβο, την ακηδία, τη λύπη.
Κι όμως, υπάρχει ελπίδα.
Ο Χριστός μάς αγαπά πάντοτε,
η χάρη Του όμως δεν ενεργεί μέσα μας όσο η καρδιά μένει κλειστή.
Όταν ανοίξουμε λίγο, έστω λίγο...
η ακτίνα του φωτός μπαίνει και αλλάζει τα πάντα.
Αυτό το βίντεο είναι μια πορεία μέσα στα πατερικά κείμενα:
λόγοι που δεν καταδικάζουν, αλλά θεραπεύουν.
Λόγοι που μιλούν για τον εσωτερικό αγώνα,
και την ανάσταση που μπορεί να ζήσει η ψυχή ακόμα και σήμερα,
στην ξηρασία, στην αδιαφορία, στον φόβο.
Με σεβασμό σε όσους δίνουν χρόνο από τη ζωή τους για να ακούσουν,
με ελπίδα, με θάρρος, και με μία υπόσχεση:
κανένα σκοτάδι δεν είναι πιο δυνατό από το φως του Θεού.
Πολλοί λέμε: «Θέλω να πιστέψω, αλλά δεν νιώθω τον Θεό».
Και αυτό πονάει. Γιατί η ψυχή διψάει για παρουσία, αλλά συναντά σιωπή.
Η Εκκλησία όμως μας λέει: η πίστη δεν γεννιέται από λογικά επιχειρήματα, αλλλά είναι δώρο του Θεού.
Και αυτό το δώρο δίνεται σε εκείνον που ανοίγει την καρδιά του.
Η Εκκλησία μας διδάσκει ότι η πίστη είναι δώρο, που φυτρώνει στην καρδιά όταν αυτή ανοίξει ολοκληρωτικά.
Το Άγιο Πνεύμα είναι τρυφερό και σεβαστικό, δεν έρχεται αν δεν το θέλει ο άνθρωπος.
Ο Χριστός μάς θυμίζει: «Ἰδοὺ ἕστηκα ἐπὶ τὴν θύραν καὶ κρούω, ἐάν τις ἀνοίξῃ, θὰ εἰσέλθω» (Αποκ. 3:20).
Μέσα στην Εκκλησία, στην προσευχή, στη μετάνοια και στη Θεία Κοινωνία, η ψυχή βρίσκει την παρουσία του Θεού που τόσο λαχταρά.
Το κείμενο παρουσιάζει την ιστορική πορεία μέσα από την οποία το ράσο επικράτησε στην ελληνική πραγματικότητα του 19ου αιώνα, μέσα σε ένα πλαίσιο κοινωνικών αλλαγών και διοικητικών αποφάσεων.
Θυμίζει μια εποχή όπου οι κληρικοί ντύνονταν όπως ο υπόλοιπος λαός και η αμφίεση δεν λειτουργούσε ως διακριτικό ή σύμβολο.
Αναδύεται και η μορφή ενός παπά από ένα χωριό: απλός, αγαπητός, ντυμένος καθημερινά, αλλά βαθιά σεβαστός χωρίς καμία εξωτερική επιβολή.
Η εμπειρία αυτή δείχνει πως η σχέση του πιστού με τον κληρικό θεμελιώνεται περισσότερο στην προσωπική παρουσία παρά στην ενδυμασία.
Με τον Αρχιμ. Θεοδόσιο Μαρτζούχο, κληρικό της Ιεράς Μητροπόλης Νικοπόλεως και Πρεβέζης
